کاخ سروستان با معماری متفاوت

استان فارس جاذبه تاریخی کم ندارد، از سعدیه و حافظیه در شهر شیراز گرفته تا قلعه دختر، نقش رستم، کاخ اردشیر بابکان، محوطه تاریخی بیشاپور، معبد آناهیتا، تخت جمشید و... در سایر …

استان فارس جاذبه تاریخی کم ندارد، از سعدیه و حافظیه در شهر شیراز گرفته تا قلعه دختر، نقش رستم، کاخ اردشیر بابکان، محوطه تاریخی بیشاپور، معبد آناهیتا، تخت جمشید و... در سایر نقاط این استان. مجموعه کاخ سروستان یکی از این آثار تاریخی است که جزو باشکوه‌ترین کاخ‌های دوره ساسانی به شمار می‌رود. این مجموعه در دوره اوج شکوه خود، حدود ۳۰ هکتار وسعت داشته است.

فارس، سروستان، نظرآباد... این مستقیم‌ترین مسیری است که شما را به این بنای باشکوه در جنوب سروستان‌می‌رساند؛‌ بنایی که در زمان بهرام گور ـ بهرام پنجم ساسانی ـ و توسط مهرنرسی وزیر او ساخته شده و روزگاری شکارگاه بهرام گور به شمار می‌رفته است. کاخ سروستان در گذشته یک‌ چهارباغ ساسانی بوده که کوشک شکارگاهی آن در مرکز باغ‌ها و معبد آناهیتا در گوشه‌ای از پردیس قرار داشته است.

این بنا که قدیمی‌ترین گنبد آجری کشور را در خود جای داده از سنگ و گچ ساخته شده است و نسبت به سایر معماری‌های ساسانی، شیوه ساخت پیچیده‌تر و متفاوت‌تری دارد.

بخش‌های کشف شده از حصار و دیوارهای این مجموعه باستانی، حکایت از وسعت زیاد این مجموعه در گذشته دارد که در گذر زمان با تخریب بخش‌هایی از کاخ، از محدوده آن کاسته شده است. قسمت اصلی بنا در ضلع شرقی است که شامل یک ایوان مرکزی بزرگ و ۲ ایوان کوچک‌تر است. ایوان اصلی یا نشیمن این میانسرا، اتاق چهارگوشی با پوشش گنبدی است که به تالار مرکزی و سپس به حیاط و باغ ساختمان مرتبط می‌شود. این گنبدخانه به تالاری طولانی در سمت راست خود می‌رسد که به سفره‌خانه معروف است و در کنار دیوارهای طولی آن، ستون‌هایی جفتی کار شده است. در ۲ طرف آن هم ۲ تالار بزرگ با سقف گنبدی مرتفع قرار دارد.

بقایای گچبری در حاشیه زیر سقف‌ ۲ تالار گنبددار کاخ، تنها تزییناتی است که از این بنای باشکوه تاریخی بر جای مانده است. در انتهای این راهرو، اتاق بزم‌گاه قرار دارد که در نیم‌طبقه بالای آن نوازندگان برای شاه مجلس بزم برپا می‌کرده‌اند. طبقه زیرین بزم‌گاه هم به آبدارخانه راه دارد.

ابعاد تقریبی کاخ ۴۳ در ۳۷ متر است و نمای اصلی آن رو به جنوب غربی ساخته شده است. ضمن این‌که از ۴ جهت به مسیرهای جدیدی دسترسی پیدا می‌کند.

این بنا در سال‌های گذشته مرمت شد که همین امر در کند شدن روند تخریب آن موثر بوده است.