اخلاق علوی

عبادت و بندگی صحیح آن است كه آنچه خداوند به آن امر فرموده شده انجام شود نه آنچه كه هوای نفس ما و یا هوای نفس جمع ما به آن دل خوش دارد

عبادت و بندگی صحیح آن است كه آنچه خداوند به آن امر فرموده شده انجام شود نه آنچه كه هوای نفس ما و یا هوای نفس جمع ما به آن دل خوش دارد .

نماز و روزه و حج و جهاد كه هر كدام عبادتی است سخت و طاقت فرسا ، معیار بندگی نیستند . مسائل دیگری در كنار عبادت ها هست كه آنها را تحت الشعاع قرار می دهد .

چه بسا یك ركعت نماز عالم به مجموع عبادت های عمر جاهل بچربد و یك سجده با توجه ، از یك عمر عبادت بی توجه برتر باشد .

و چه بسا یك نماز همراه با خلوص از یك عمر عبادت همراه با عجب و ریا افضل باشد . بلكه حتی ارتكاب یك بدی كه انسان در نفس خود متنفر شود بهتر از انجام یك كار خوب باشد كه انسان را به عجب بكشاند . از همه مهمتر این كه گریه های شبانه عابدان شب زنده دار تلاوت كننده كتاب خدا ، در حالی كه دشمن رسول او باشند پشیزی ارزش نداشته و در قیامت هیچ به كار آنها نیاید .

آیا اصلاً چنین چیزی ممكن است ؟

این سوالی است كه حتی برای كمیل بن زیاد نیز مطرح بوده است و وقتی به آن عابد حروری می نگرد كه در نیمه های شب به نماز ایستاده و آیات قرآن را تلاوت می كند آهی كشیده و آرزو می كند كه ای كاش من مویی می بودم همیشه در بدن این مرد تا همواره این كلام حزین قرآن (سوره زمر/ آیه ۹) را از او می شنیدم .

حضرت امیر المومنین او را از این آرزو نهی كرده و پس از مدتی كه آن فرد به دست مباركش در مقابله با خوارج كشته می شود به كمیل می فرماید كه این ، همان شخص است ! كمیل از آن چه بر زبانش جاری شده استغفار می كند و امیر المومنین چنین می فرماید :

« نوم علی یقین خیرً من صلوه فی شك »

خواب در حال یقین از نماز در حال شك برتر است .

ملا ابوالفتح كاشانی گوید : خواب شخصی كه بر یقین وجوب اطاعت از امام و اقتدای به او در احكام باشد برتر است از نماز گزاردن آن كس كه نسبت به این رتبه در مورد آن امام همام (ع) شك داشته باشد . (۱)

۱- تنبیه الغافلین و تذكره العارفین ج ۳ ص ۳۳۱ .