چگونه سارکوزی یاد گرفت خرس را آرام کند

هفته گذشته بالاخره اتفاق فرخنده ای افتاد و روسیه کاری کرد که می توان اسمش را گذاشت عملیات الوعده وفا از میان قول هایی که رئیس جمهور فرانسه توانسته بود از روسیه بگیرد یکی اش همین اتفاق فرخنده یعنی جمع شدن پست های بازرسی روسیه در خاک گرجستان بود و البته حالا کو تا روسیه به بقیه قول هایش هم وفا کند

هفته گذشته بالاخره اتفاق فرخنده‌ای افتاد و روسیه کاری کرد که می‌توان اسمش را گذاشت عملیات الوعده وفا. از میان قول‌هایی که رئیس‌جمهور فرانسه توانسته بود از روسیه بگیرد یکی‌اش همین اتفاق فرخنده یعنی جمع شدن پست‌های بازرسی روسیه در خاک گرجستان بود و البته حالا کو تا روسیه به بقیه قول‌هایش هم وفا کند. اما به هر حال نیکلا سارکوزی توانسته به نیابت از اتحادیه اروپا وارد مذاکره‌ای موفق با روسیه شود و اصلا نباید این مساله را نادیده گرفت. حالا رئیس‌جمهور فرانسه حس می‌کند از لحاظ شخصی هم پیروز شده و دهن خیلی از منتقدانش را بسته. ‌

در همان روزهایی که تنور بحران گرجستان داغ داغ بود خیلی از اروپایی‌ها با خودشان فکر می‌کردند اگر هنگام شلیک اولین گلوله‌ها در قفقاز، یک کشور اروپایی دیگر ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را به عهده داشت چه می‌شد؟ اگر مناقشه روسیه و گرجستان فقط دو ماه قبل کلید خورده بود مصیبتش بر سر اسلوونی خراب می‌شد و معلوم نیست که اروپا بالاخره چه موضعی در این مورد می‌گرفت. اگر هم این مناقشه پنج ماه دیرتر شروع می‌شد، جمهوری چک باید به عنوان رئیس آینده اتحادیه اروپا جمع و جورش می‌کرد. اما در اینکه اروپا در همزمانی وقوع این مناقشه با ریاست دوره‌ای فرانسه شانس آورده شکی نیست. ماشین دیپلماسی فرانسه در حالی در مناقشه گرجستان به کار افتاد که دیدگاه‌های نیکلا سارکوزی در عرصه سیاست خارجی به وضوح مورد انتقاد قرار داشت و خیلی‌ها می‌گفتند تصمیم‌گیری‌های ضربتی او به نفع اروپا نیست.

اما از زمانی که رایزنی‌های فرانسه برای حل مناقشه گرجستان شروع شد، ‌عده‌ای از منتقدان نظر خود را عوض کردند و همین ضربتی بودن تصمیم‌گیری‌های سارکوزی را برگ برنده اروپا خواندند. ظرف سه روز از آغاز مناقشه، ‌سارکوزی وزیر امور خارجه خود برنارد کوشنر را به تفلیس فرستاد و دو روز بعد نیز گردهمایی کشورهای اتحادیه اروپا را بدون نظرسنجی از همه اعضای آن برگزار کرد. سر و صداهای زیادی نیز از بابت نحوه مدیریت مناقشه گرجستان توسط فرانسه بلند شد اما تنها پاسخی که می‌شد به این انتقادات داد این بود: <راه دیگری سراغ دارید؟> فرانسوا‌ هایسبورگ مشاور مخصوص بنیاد مطالعات استراتژیک پاریس در این خصوص می‌گوید: <روس‌ها ۲۵ کیلومتر بیشتر تا تفلیس فاصله نداشتند. چه انتظاری داشتید؟ می‌خواستید سلانه سلانه پیش برویم؟ کاری که فرانسه کرد این بود که هر فرمانده‌ای به نیروهای زیر دستش بیسیم بزند و بگوید بچه‌ها هر جا هستید همان جا بمانید.>

شاید فرقی که دیدگاه سارکوزی با دیدگاه ژاک شیراک رئیس‌جمهور سابق فرانسه و نیز جورج بوش رئیس‌جمهور آمریکا دارد این است که او پای حرف همه طرف‌ها می‌نشیند. خیلی‌ها در داخل فرانسه از این موضع سارکوزی دل خوشی ندارند و می‌گویند هیچ دلیلی ندارد که با کشورهایی که قبول‌شان نداریم مذاکره کنیم. در یک سال گذشته، ‌گوش سارکوزی پر شده از انتقاداتی که به خاطر مذاکراتش با بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه، ‌هوگو چاوز رئیس‌جمهور ونزوئلا و معمر قذافی رهبر لیبی علیه او مطرح شده‌اند. جالب اینجاست که خود سارکوزی هم تا همین سال گذشته میلادی رویکرد متفاوتی را در عرصه سیاست خارجی دنبال می‌کرد و مثلا در جریان برنامه‌های انتخاباتی خود در سال ۲۰۰۷ میلادی به شدت از کرملین به خاطر سیاست‌هایش در چچن و اوضاع حقوق بشر در روسیه انتقاد کرد. اما بنا بر گفته توماس گومارت کارشناس امور روسیه در انستیتو روابط بین‌الملل پاریس، رویکرد جدید سارکوزی شکلی عملگرایانه پیدا کرده است. مثلا او جزو معدود رهبران غربی بود که در ماه دسامبر گذشته پیروزی حزب ولادیمیر پوتین در انتخابات جنجالی پارلمان این کشور را به وی تبریک گفت. بسیاری از سران کشورهای اتحادیه اروپا از این کار سارکوزی هیچ خوش‌شان نیامد اما شاید همین نان قرض دادن سارکوزی در مناقشه گرجستان به نفعش تمام شد. ‌

یکی دیگر از حوزه‌هایی که سارکوزی به طرزی غیرقابل پیش‌بینی توانسته در آن موفق باشد، حوزه اروپای مرکزی و شرقی است. پیش‌تر، ‌اکثر اعضای جدید اتحادیه اروپا با دیده تردید به فرانسه و رهبرانش نگاه می‌کردند و برخی رهبران فرانسوی مثل فرانسوا میتران نیز به وضوح مخالفت خود را با گسترش اروپا اعلام کرده بودند اما ورق اکنون برگشته و شرایط جدیدی بر اروپا حاکم شده است. حالا سارکوزی از آن اعتبار چانه‌زنی بین‌المللی که قبلا نیاز داشت برخوردار شده و این امتیاز بزرگی است که احتمالا در سطح داخلی هم می‌تواند تغییر دیدگاه برخی جریان‌های سیاسی را به دنبال داشته باشد. ‌

ترجمه: فرزانه سالمی

منبع: نیوزویک ‌