سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
کمانچه
کمان کوچک را گویند . به معنی مضراب و زخمه زدن نیز می باشد نام این ساز در عربی به صورت (( کمنجا )) به کاررفته و ساز چندان مشهور بوده که نام آن در شعر شاعران عرب نیز آمده است . امروزه نیز در کشورهای عربی ویولون را کمان می گویند امام شوشتری ایران گهواره دانش و هنر
ابن فقیه نخستین کسی است که در اوایل سده سوم هجری در آثار خود از کلمه و ساز کمانچه نام میبرد و می گوید این ساز در نواحی مصر و سند مورد استفاده بسیار بوده است .
کمانچه و آن از آلات مجروره است و بعضی کاسه آن را از پوست جوز هندی سازند و از موی اسب بر آن وتر بندند و بعضی دیگر کاسه آن را از چوب تراشند و بر آن و تراز ابریشم بندند و البته بر روی آن پوستی کشند که آن پوست دل گاو باشد و آن را با کمانه در عمل آورند
یکی از بهترین و کامل ترین انواع ارباب دارای کاسه ای کروی شکل است یعنی بدنه یا کاسه ساز را از چوب بصورت یک کره مجوف می سازند و یا اینکه پوست نارگیلی را می تراشند و صیقل می زنند و در روی سوراخ دهنه آن پوست می کشند و بکار می برند . دسته آن نیز گرد است و از چوب ساخته می شود و دارای پایه آهنی است ولی ممکن استکه پایه نداشته باشد . این نوع رباب در بسیاری از کشورهای مجاور ایران و مخصوصا در شبه قاره هند (( کمانچه )) معروف است
این ساز چو روی کاسه اش پوست کشیده شده و خرک روی پوست قرار دارد در اثر تغییر هوا صدای آن هم عوض می شود ولی از آنجا که پوست کمانچه کلفت تر تار است ، حرارت و رطوبت کمتر در ان تاثیر می کند . صدای کمانچه کمی تو دماغی است. وقتی ویولون به ایران آمد چون دارای چهار سیم بود ،کمانچه کش ها هم یک سیم آخر را به تقلید ویولون اضافه کردند و چون در طرز نواختن خیلی شبیه به ویولون بود کمانچه کش ها معلم ویولون شدند
کمانچه که آن را هم از مجرورات است . بر دو نوع باشد یکی آن که بر جوز هندی ( نارگیل ) پوستی کشند و او تار آن از موی اسب سازند و دیگر آن که کاسه آن از چوب مخرط کنند و او تار آن از ابریشم باشد واین قسم مطبوع تر است
کمانچه از دسته سازهای کمانی است که از مدت ها پیش به شکل های گوناگون با تارهایی از جنس ابرایشم ، زه و سیم از دوره های مختلف نواخته می شده است .
بعضی (( ربابی )) را که باکمان نواخته می شد اولین شکل کمانچه تصور می کنند . در نقاشی های کاخ چهل ستون در اصفهان در تابلویی نوازنده کمانچه هم دیده می شود . در دوره قاجار این ساز اهمیت زیادی داشته است . کمانچه از نظر داشتن حدود صوتی خاص و همچنین حدود صوتی و امکانات وسیع فنی بیشتر از سازهای دیگر ایرانی مورد توجه بوده و از مدت ها پیش این ساز سردسته سازهای دیگر ایرانی مورد توجه بوده و از مدت ها پیش این ساز سردسته سازهای دیگر به شمار می رفته است و متاسفانه چندی است که اکثر نوازندگان سازهای این کمانی این ساز را که از هر لحاظ دامنه نوازندگان سازهای کمانی این ساز را که از هر لحاظ دامنه و زنگ آن با تار و سنتور و سازهای دیگر ملی موافق است رها کرده و در همنوازی ویولون را به جای آن بکار می برند . صدای کمانچه کمی تو دماغی و دارای کیفیتی مخصوص به خود است . کمانچه های قدیم را معمولا با صدف کاری و خاتم کاری زینت می داده اند . کاسه این ساز از خارج صاف و صیقل داده شده و به شکل کره مجوفی است که یکی از مدار های آن را با صفحه قطع کرده ( به شکل عرق چین ) و روی کاسه را پوست کشیده اند. پوست روی کاسه کلفت تر از سایر قسمت هاست و ازین جهت کمتر تحت تاثیر رطوبت و گرما قرار می گیرد . دسته آن مخروط ناقصی است که راس آن به کاسه وصل است و در نمونه دیگر دسته آن گرد و به صورت استوانه است . به تازگی در روی دسته دو حفره ایجاد کرده اند که در تقویت صدا و ایجاد طنین بیشتر موثر است .
زیر کاسه میله ای آهنی است که از کاسه گذشته و به دسته مربوط می شود و پایه آنرا تشکیل می دهد . تا چندی پیش این ساز دارای تار ابریشمی بود ولی چون هم صدای آن بم بود و هم هنگام کوک پاره می شد ازین جهت سیم را به جای آن انتخاب کردند زیرا سیم فولادی پر دوام تر و با صرفه تر است و در برابر رطوبت و آب و هوا و عرق دست و غیره کمتر تغییر می کند و زود هارمونیک های خود را از دست نمی دهد . البته باید در انتخاب سیم دقت زیادی نمود زیرا سازهای ملی در برابر کم و زیاد بودن قطر سیم ها بی اندازه حساسند و اگر قطر های گوناگون سیم ها هماهنگ با ساختمان ساز نباشد واکنش هایی در آن پدید می آورد که از ارزش صدایی آن کاسته می شود . در حال حاضر سیم های ماندو لین را در کمانچه بکار می برند . کمانچه مانند ویولون چهار سیم دارد و آن را مانند ویولون نیز کوک می کنند . آرشه یا کمان آن از چوبی باریک درست شده که تارهای آن از موی اسب است و وسیله دو حلقه گرد فلزی که به چوب اتصال دارد بسته شده است . در قدیم پایه کمانچه را در طرف چپ روی زمین قرار میدادند ولی اکنون در انتهای پایه ، فلز خمیده و سطح دیگر اضافه کرده اند که آنرا بالای زانوی چپ قرار می دهند . نگاه داشتن کمانچه در دست به آسانی انجام پذیر می باشد ، انگشت های دست چپ روی دسته تکیه دارد . پل یا خرک کمانچه بسیار ساده است و آنرا از چوب عناب یا شمشاد انتخاب می کنند . پل در حقیقت مرکز ساز و جایی است که ارتعاشات حاصله از کشیدن کمان در آن متمرکز و به تمام قسمت ها میرسد. معمولا آنرا عمود برصفحه پوستی و کج می گذارند . لبه بالای خرک انحنای متناسبی دارد که معمولا برای بدست آوردن صدای بم و تو دماغی آنرا متناسب با وضع کاسه می کنند . جابجایی خرک بسیار مهم و در ایجاد صداهای مختلف موثر است . چوب کاسه از جنس گردو یا افرا بوده و معمولا برای ساختن آن قطعات چوب را طوری به هم وصل میکنند که کوچکترین خطی در میان آنها به چشم نمی خورد.
نوازندگان ترکمن به کمانچه قیچاق می گویند . قیچاق سه سیم دارد و اندازه آن نیز از کمانچه های رایج کوچک تر است . جنس کاسه در گذشته از کدو با رویه پوست آهو بود در صورتیکه کمانچه های کنونی از چوب درخت توت ساخته می شود .
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور سقوط بالگرد رئیسی سیدابراهیم رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد بالگرد حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی شهادت سید ابراهیم رئیسی
هواشناسی تعطیلی مدارس تعطیلی ادارات تهران هلال احمر پلیس سیل قوه قضاییه شهرداری تهران مشهد سیل مشهد آموزش و پرورش
پیام تسلیت یارانه ایران خودرو بورس قیمت خودرو قیمت دلار خودرو دلار بازار خودرو قیمت طلا حقوق بازنشستگان بازنشستگان
لیلا حاتمی شهید رئیسی ابراهیم حاتمی کیا تلویزیون سینما هنرمندان سینمای ایران شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زری خوشکام نمایشگاه کتاب رسانه ملی
قرآن تجهیزات پزشکی
رژیم صهیونیستی ترکیه اسرائیل روسیه چین آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه حماس اوکراین ولادیمیر پوتین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال منچسترسیتی تراکتور بازی باشگاه استقلال
سامسونگ هوش مصنوعی تبلیغات اپل موبایل نمایشگاه ایران هلث هواپیما اینترنت
رژیم غذایی خواب آلزایمر زیبایی استرس کاهش وزن طبیعت