تاثیر خوابگاه دانشجویی بر هویت و فرهنگ دانشجو

خوابگاه یعنی محل سکونت موقت, جایی با امکانات محدود و اولیه که دانشجو برای ادامه تحصیل در ان جا استقرار پیدا می کند دانشجو با

خوابگاه یعنی محل سکونت موقت، جایی با امکانات محدود و اولیه که دانشجو برای ادامه تحصیل در ان جا استقرار پیدا می‌کند. دانشجو با ورود به خوابگاه از محیطی که سالها در آن زندگی کرده جدا می‌شود و در محیط جدید و متفاوتی قرار می‌گیرد و در نتیجه باید گفت که زندگی در همین محیط جدید با افرادی متفاوت از فرهنگ‌ها و سلیقه‌های گوناگون منجر به شکل گیری روابط خاصی می‌شود . آنچه که در این تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد مسئله‌ی شکل گیری فرهنگ و هویت جدید در میان دانشجویان خوابگاهی می‌باشد روشی که برای رسیدن به این موضوع در نظر گرفته شده و مشاهده وضعیت اتاق‌ها و رفتار و ارتباطاتی که میان دانشجویان خوابگاهی وجود دارد به این نتیجه رسیدیم که خوابگاه مکانی است که می‌تواند فرهنگ های خاص خود را با زبان، رفتار و کارکرد‌های موجود در آن، در واقع مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها را در خود جمع کرده و فرهنگ جدید ی تحت عنوان فرهنگ خوابگاهی را به وجود آورده است.

ورود به دانشگاه تصویر و رویای بی نظیر استقلال از خانواده و زندگی با دوستان هم سن و سال را در ذهن ایجاد می‌کند. اولین روزهای زندگی دانشجویی بدون حضور خانواده، در شهری غریب با افرادی از فرهنگ های مختلف و شخصیت هایی متفاوت از شما، با اسکان در اتاق های کوچک و بدون امکانات رفاهی کافی است تا همه آنچه را در ذهن داشتید، متلاشی شود. دانشجو با ورود به خوابگاه، از محیطی که سال ها در آن زندگی کرده است جدا می‌شود و در محیط جدید و متفاوتی قرار می‌گیرد. محیطی که در آن افراد با فرهنگ، زبان، شخصیت و رشته های تحصیلی گوناگون که هر کدام ائدیولوژی‌ها و علایق متناسب با خود را می‌طلبد، در کنار یکدیگر و فردیت به شدت تحت تشنج ناشی از وضع جدید قرار می‌گیرند. هم زیستی اجباری، کم رنگ فردیت، تداخل حوزه‌ی خصوصی و عمومی، عدم رعایت بهداشت، سر و صدای موجود در محیط خوابگاه، شکل گیری روابط و هویت‌های جدید همه و همه تجربیاتی هستند که در این محیط با آن روبرو می‌شویم، به علت سکونت ۴ نفر در هر اتاق که دارای طرز فکر ها، نگرش‌ها، قومیت‌ها و رشته‌های تحصیلی متفاوت هستند این امر می‌تواند عادات، رفتار و عقاید خاصی را شکل دهد که حتی در محیط بعد از خوابگاه آن ویژگی‌ها را با خود به همراه داشته باشند.

هر فضا و مکان در زمان های مختص به خود فرهنگهای خاص خودرا به دنبال دارد که گر چه ممکن است در طول زمان تغییر کند، اما کارکردها و فرهنگ خاص خودرا به دنبال دارد .

فرهنگ ها نه منسجمند،نه همگن و نه در سکون و آرامش، فرهنگها ذاتا چندسویه،تغییر پذیر و باز هستند و ما نیز در محیطهای متفاوت، متفاوت هستیم درواقع هویت ما در فرایند تعامل با دیگران و تعامل با محیط هر باراز نو ساخته می‌شود . محیط جدید وبرخورد با انسانهای جدید باعث شکل گیری روابط،تجربه هاو اتفاقات جدیدی می‌گردد. داشتن ارتباط طولانی و در واقع زندگی کردن با افرادی که به آنها هم اتاقی گفته می‌شود، زندگی با افردی که هم بالکنی،هم کریدوری گفته می‌شود سرآغاز تاثیر و تاثرهای بسیاری است و از طرف دیکر به علت عدم رعایت بهداشت،بحث های فرهنگی، تعصبات بی جا، دخالت های بی جای اطرافیان و حتی کمبود امکانات همه و همه باعث ایجاد درگیریها و مشکلات بیشماری می‌شود که آثار مستقیم یا غیر مستقیم بر روی رفتار دانشجو بر جای می‌گذارد.

محیط خوابگاهی مجموعه از فرهنگ هارادرخود جمع کرده است به طوریکه در این مجموعه برخی فرهنگ خودشان را برتر می‌دانند و تلاش برای گسترش ان دارند و برخی دیگر مغلوب هستند و لذلافرهنگ بومی‌خویش رانیز از دست می‌دهند و تابع اکثریت می‌شوند با شکل گیری گروههای مختلف براساس رشته های تحصیلی متفاوتِ، طبقات اجتماعی وگروههای دوستی همشهریهاو . . . . بر اساس معیارخاص خود بر گرد هم می‌ایند و قوانینی خاص برای زندگی کنارهم تعیین میکنند از یک طرف می‌توان گفت فرهنگ خوابگاهی مجموعه ای از فرهنگ همدلی تعاون و سازگاری با ناملایمات زندگی در کل فرهنگ زندگی کردن است احساس مسیولیت بیشتر تحمل سختی ها ودوری خانواده احساس ازادی و استقلال بیشتر اشنایی با اداب و رسوم زبان هر شهر و . . . اینها مواردی هستند که یک شخص خوابگاهی تجربه ی ان راداراست اکثرساکنین در اتاق های خوابگاه ساختمان ۷۰دارای رشته های تحصیلی متفاوت قومیت های مختلف و عقاید قومی‌متفاوت می‌باشند مثلا۴نفر ساکن در یکی از اتاق ها را ۱نفراز قوم کردی ۱نفر ترکی ۲نفر خاص تشکیل می‌دهد که دارای رشته های تحصیلی ادبیات عرب و علوم سیاسی و تربییت بدنی می‌باشند که هر کدام بر حسب رشته های تحصیلی متفاوت ایدیولوژی متفاوت خودرا دارا هستند.

با مشاهده ی دقیق در محیط خوابگاهی با چند نکته ی اساسی می‌توان پی برد:

۱) شکل گیری شرایطی جدید و متفاوت بر اساس محیط خوابگاه، در بررسی خوابگاه اولین مساله ی مهم،بررسی رفتار میان هم اتاقی ها می‌باشد،افرادی که در یک اتاق قرار دارند . دارای وظایف و مسئولیتهایی نسبت به هم هستند . مواردی مانندجاروکردن اتاق و رعایت نظم،غذا پختن به صورت نوبتی،غذاگرفتن،شستشوی ظروف،آوردن میهمان،درست کردن چایی به هنگام صبح و آخر شب، ارتباط با دوستان دیگر اتاق ها باعث شکل گیری نوع خاصی از روابط و تقسیم کارنیز شده است. وجود غذای مشترک،زمان مشترک برای مطالعه و غذاخوردن،دغدغه های فکری مشترک،مکان و فضای مشترک علی رغم تفاوت های فردی، قومی ‌و فرهنگی می‌توانیم از شکل گیری سبک خاصی از زندگی تحت عنوان سبک زندگی خوابگاهی سخن بگوییم.

از جمله الگوهای رفتاری که در خوابگاهها وجودارد عبارتند از:

▪ در کنار یکدیگر چایی خوردن و تا ساعتها صبحت کردن با هم

▪ قرض گرفتن نان، قابلمه‌ی بزرگ، کبریت، نمک و. . . از اتاق های مجاور

▪ آواز خواندن در حمام (آواز سنتی، و بسته به رایج شدن نوع موسیقی در یک مدت زمان ...)

▪ گوش کردن به موسیقی . و بزن و بکوب، رقص و پایکوبی در خوابگاه

▪ کثیف بودن اتاق ها و ظروف نشسته در فواصل امتحانات پایان ترم

▪ در شب هایی که فردایش تعطیل است تا دیر وقت یعنی تا۵/۲- ۳ بعد از نیمه شب بیدار ماندن و صحبت کردن و صبح روز تعطیلی تا ظهر خوابیدن

▪ انتظار کشیدن در صف غذا و شکل گیری ارتباط جدید بین افراد در صف غذا

▪ شکل گیری بحث های پرهیجان و ترس آور مثل وجود جن در خوابگاه

▪ درس نخواندن در طول ترم و تجمع افراد در نماز خانای خوابگاه در شب امتحانات

▪ شنیدن صدای زنگ ساعت ها و گوشی موبایل به مدت زیاد از هم اتاقی ها و اتاق های مجاور موقع نماز صبح

▪ تجمع وافی افراد در آشپزخانه و پختن غذا به ویژه ماکارونی در روز های پنج شنبه، جمعه

۲) نکته ی دوم زیر سئوال رفتن حوزه ی خصوصی و کمرنگ شدن فردیت افراد است،در واقع اتاق فضای خصوصی و شخصی تلقی می‌شود اما با وجود سکونت ۴نفر در اتاق از یک طرف و رفت و آمد افراد اتاقهای مختلف و همچنین هم کریدورها، باعث تداخل حوزه ی خصوصی و عمومی‌می‌شود. تامل خصوصی وعمومی ‌فقط منحصربه سطح اتاق و در بین هم اتاقی ها نمی‌شود بلکه در سطح خوابگاه نیز به علت استفاده ازسالن مطالعه ی یکسان، سالن تلویزیون و اشپزخانه در این امر کاملا واضح می‌باشد افرادی که در یک اتاق زندگی می‌کنند در بسیاری از موارد از وسایل و لوازم شخصی یکدیگر استفاده می‌کنندمثلا ظرف ها کتاب ها دمپایی ها و حتی برخی از اوقات لباس ها به طور اشتراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد

دراین صورت به علت شکل گیری هویتی جدید تحت عنوان هم اتاقی سپس رفتارهای خاص از سوی اقوام خاص در بین هم اتاقی ها پذیرفته می‌شود وقتی باعث شکل گیری همان رفتاردر افراد دیگر گردد تاثیرات هم اتاقی ها رامی‌توان از سوی تاثیرلهجه ها، رفتارها، تانوع پوشش و ارایش مشابه هم اتاقیها دید.

▪ مسئله مشخص نبودن قوانین نظم و نظافت زمان خواب و . . . . در محیط خوابگاه است .

درروزهای اولیه ی ساکن شدن در خوابگاه به علت نبود برنامه ریزی با عدم رعایت نظم و نظافت در محیط اتاق ها روبرو هستیم افراد خودشان هر کدام ظرفهایشان رامی‌شویند ولی اتاق همچنان نامنظم و کثیف می‌باشد با الگو ی نامنظم خواب نیزبه علت شب نشینی ها و در کنار هم چایی خوردن روشنایی اتاق ها تا صبح در فواصل امتحانات روبروهستیم.

با شکل گیری هویت جدیددر محیط خوابگاه در نتیجه فرهنگ جدیدی نیز شکل می‌گیرد که هم دارای اثرات مثبت و اثرات منفی نیز می‌باشد از بررسی اثرات منفی زندگی د رمحیط خوابگاه نیز نباید چشم پوشی کرد افراد با طبقات اجتماعی مختلف خانوادههای متفاوت وارد محیط خوابگاه می‌شوند گاهی با بعضی افراد روبرو می‌شویم که ازشیوه ی صحبت کردن طرز رفتار و. . . اوبه زطبقه اجتماعی شخصی پی می‌بریم اما با ساکن شدن د رمحیط خوابگاه و ۴سال رابطه داشتن باهم اتاقی ها و دوستان دیگر می‌توانیم به افت شخصیتی خیلی از خوابگاهیان پی ببریم عدم رضایت نظم وبهداشت د راتاق ها استفاده از اصطلاحات بی ادبی در هنگام صدا کردن افراد سروصداکردن و اذیت کردن دیگران به هنگام مطالعه از جمله مواردی هستند که هیچ گاه در محیط خانواده با انها روبرو نبوده اندولی با قرار گرفتن درفضای جدید و محیط جدید ی به علت اینکه تقریبا همگانی است در میان انها رواج پیدا می‌کند با چشم پوشی از اثرات منفی می‌توان گفت فرهنگ خوابگاهی فرهنگ همدلی صمیمیت دوستی و محبت نیز می‌باشد فرهنگ خوابگاهی یعنی اینکه اگر یک مشکلی برای هم اتاقی هایت یا دوستان خوابگاهی ات پیش آمد از کمک کردن به او غافل نشوی و با او درحل مشکل همراه شوی، فرهنگ خوابگاهی یعنی از شب تا صبح در بیمارستان د رکنار هم اتاقی ات که تصادف کرده است باشی و به او روحیه بدهی.