توانایی تفکر نقادانه

تفکر نقادانه، توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است. آموزش این مهارت، ما را قادر می سازد تا در برخورد با ارزشها و فشار گروه همسالان مقاومت کنیم و از آسیب های ناشی از آن در امان بمانیم. …

تفکر نقادانه، توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است. آموزش این مهارت، ما را قادر می سازد تا در برخورد با ارزشها و فشار گروه همسالان مقاومت کنیم و از آسیب های ناشی از آن در امان بمانیم. با استفاده از این مهارت به بررسی و تجزیه و تحلیل افکار خود و دیگران می پردازیم و به فهم و درک روشن تری دست می یابیم. این توانایی به ما کمک می کند تااطلاعات و تجاربی را که دریافت می کنیم تجزیه و تحلیل کنیم و در مقابل ارزشها و فشارهایی که به ما تحمیل می شوند مقاومت کنیم و بدانیم که رفتار دیگران همیشه درست نیست. اجزای توانایی تفکر نقادانه از این قرارند:

ادراک تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر ارزشها، نگرشها و رفتار

آگاهی از نابرابری، پیشداوریها و بی عدالتی ها

واقف شدن به این مسئله که دیگران همیشه درست نمی گویند

آگاهی از نقش یک شهروند مسئول

در این نوع تفکر چند اصل مهم وجود دارد:

۱) نقد کردن یعنی بررسی و تجزیه و تحلیل کردن، یعنی زوایای خوب برای موضوع را سنجیدن

۲) برای نقد کردن یک موضوع باید ابتدا درباره آن اطلاعاتی را جمع آوری کرده و بعد با توجه به مستندات ثابت شده علمی و تجربیات مورد اطمینان خود یا دیگران آنها را بررسی و ارزیابی کنیم و نتیجه درست و مطلوب را از آن بگیریم

۳) در تفکر نقادانه فرد به جای بدبینی و اعتماد نداشتن به دیگران ، به دنبال کشف واقعیات است.

۴) در تفکر نقادانه ، موقعیت ها و بخصوص موفقیت هایی که امکان خطر در آنهاهست باید به دقت سنجش و ارزیابی شود، سپس درباره آنها تصمیم گیری و طراحی ذهنی انجام شود.

۵) وقتی به تفکر نقادانه می پردازیم باید سؤال کنیم و اطلاعات به دست آوریم و درباره موضوع ارزیابی ، تفکر و مطالعه داشته باشیم.

۶) مهارت تفکر نقادانه به ما کمک می کند که از میان اطلاعات و پیشنهادهای فراوانی که به ما می شود، پیشنهادهای سالم را از پیشنهادهای ناسالم تشخیص دهیم.

۷) بااستفاده از تفکر نقادانه فرصت می یابیم تا اطلاعات لازم برای تصمیم گیری درست را جمع آوری، دسته بندی و تجزیه و تحلیل کنیم.

۸) تفکر نقادانه ما را قادر می سازد تا واقعیت ها را دریابیم و خود را اسیر حدس و گمان نکنیم.

برای این که تفکر نقادانه داشته باشیم باید:

روی موضوع مورد نظر دقیق شویم

اگر چیزی برایمان مبهم است سؤال کنیم

همیشه فکر کنیم ممکن است راه دیگری هم وجود داشته باشد

مسائل را برای خودمان تجزیه و تحلیل کنیم

بدانیم برای تجزیه و تحلیل درست و اصولی نیازمند اطلاعات هستیم

باید هوشمندانه رفتار کنیم نه متعصبانه

در نظر داشته باشیم که اگر کاری را انجام دهیم چه می شود و اگر انجام ندهیم چه اتفاقی می افتد، سپس دست به عمل بزنیم.

محمد کاوه