خبرنگاری شهروندی؛ ژورنالیسم دمکراتیک

خبرنگاران شهروندی (citizen journalism) گرچه اطلاعی از فوت و فن خبرنگاری ندارند، اما مزیت‌شان در این است که در روز حادثه تصادفا در محل حضور دارند. گزارش آن‌ها بسیار تازه و زنده است و حادثه‌ای …

خبرنگاران شهروندی (citizen journalism) گرچه اطلاعی از فوت و فن خبرنگاری ندارند، اما مزیت‌شان در این است که در روز حادثه تصادفا در محل حضور دارند. گزارش آن‌ها بسیار تازه و زنده است و حادثه‌ای را که شرح می‌دهند لمس کرده‌اند و به همین جهت هم، گزارش آن‌ها تاثیری فزاینده بر مخاطب می‌تواند بگذارد. آن‌ها شاهدانی هستند که به خاطر داشتن ابزارهای مجهزی چون تلفن همراه که قابلیت عکسبرداری و فیلمبرداری را دارند، این امکان را یافته‌اند تا وقایع را ثبت کرده و به سرعت در اختیار رسانه‌های همگانی قرار دهند.

عمل خبرنگاران گمنام را همچنین می‌توان ژورنالیسم دمکراتیک (Democratic journalism) نامید. در چنین شرایطی، شنونده یا بیننده، دنیای واقعی و درونی وقایع را می‌بیند و خود را در بطن حوادث می‌یابد. این شیوه‌ی برخورد به حوادث، بسیار جدید است و در دوران ما برای اولین‌بار رخ می‌دهد. این‌ها گزارش‌هایی زنده هستند از کسانی که در صحنه حضور داشته و خود با مشکلاتی که در موردشان می‌گویند درگیر بوده‌اند. این شرایط کاملا جدید از بن متفاوت است با حالت عادی ژورنالیست‌های حرفه‌ای استخدام شده برای رسانه‌ها، که برای مقصودی خاص به منطقه‌ای بحرانی گسیل می‌شوند تا خبری به اطلاع مردم بدهند.

اما یک سوال: آیا این نوع خبرنگاری، تهدیدی برای شغل روزنامه‌نگاری نخواهد شد؟ در پاسخ می‌توان گفت: گزارشگری غیرحرفه‌ای شهروندی را درنهایت می‌توان تکامل امر خبرنگاری دانست که به خاطر پیشرفت تکنولوژی میسر شده و در آینده نیز در کنار شغل خبرنگاری ادامه خواهد یافت، اما کار این گزارشگران به هیچ وجه جای تخصص خبرنگاری نخواهد نشست.

پدیده خبرنگاران غیر حرفه‌ای به شدت مورد قبول واقع شده، رسانه‌ها از آن‌ها به عنوان منبع کسب اطلاعات دست اول استفاده می‌کنند و حتی سندیکاهایی نیز برای تامین حقوق آن‌ها فعالیت شان را آغاز کرده‌اند.

به عنوان مثال سایت All Vocies از خبرنگاران شهروند در سراسر جهان خواسته تا آثار خود را برای انتشار در آن به این سایت ارسال کنند. اعضای این سایت بر اساس میزان بازدید از آثارشان دستمزد دریافت می‌کنند.