ویژه چهره ماه اوت: زندگینامه کلیفورد گیرتز

...

 کلیفورد جیمز گیرتز(Clifford Geertz) در 23 اوت 1923 در شهر سانفرانسیسکو از ایالت کالیفرنیای آمریکا متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات اولیه، برای ادامة تحصیل به دانشکده باستانشناسی اوهایو ملحق شد و در سال 1950 موفق به دریافت مدرک فوق‌لیسانس شد. پس از گذشت مدتی، گیرتز و همسرش برای ادامة تحصیل در گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه هاروارد پذیرفته شدند تا تحصیلات خود را در زمینه انسان‌شناسی دنبال کنند و در سال 1956 موفق به اخذ درجة دکتری انسان‌شناسی از آن دانشگاه شد. پس از فراغت از تحصیل، یعنی از همان سال 1956 همواره در حال تلاش بوده و با مراکز مختلف علمی و دانشگاهی ارتباط و همکاری‌های بسیاری داشته است. پس از گذشت دو سال از تحصیل اولین پروژه تحقیقاتی‌اش را در مورد منطقه دیراک واقع در جنوب غربی ایالات متحده شروع کرد. آنگاه نخستین مقالة حرفه‌ای خود را به چاپ رساند.  در خلال سالهای 1956 ـ 1957 در دانشگاه هاروارد و در سالهای 1958 تا 1960 در دانشگاه کالیفرنیا و سالهای 1960 تا 1970 در دانشگاه شیکاگو از سال 1964 تا 1970 در مرکز ملی بهداشت روانی و از سال 1970 تا کنون در موسسه مطالعاتی پرینستون و در سالهای 1978 تا 1979 در دانشگاه آکسفورد به تدریس و همکاری علمی مشغول بوده است. در 1960 پس از انجام نخستین کار علمی‌اش، همراه با همسرش تصمیم به انجام یک مسافرت تحقیقی به اندونزی گرفتند. در آنجا گیرتز به مطالعه دین و همسرش به مطالعة خانواده و خویشاوندی پرداخت. پس از بازگشت از اندونزی اولین کتاب خود را در سال 1960 تحت عنوان دین جاوه که بیانگر دین در جاوه‌ اندونزی است، نگاشت. اثر دیگرش وضعیت کشاورزی در اندونزی را به خوبی نشان می‌داد در سال 1963 با عنوان بازگشت به کشاورزی، فرآیندهای تغییر اکولوژیکی در اندونزی به چاپ رساند. پس از چند مسافرت علمی به اندونزی و مراکش در سالهای 1952 تا 1968 کتاب مشهور خود اسلام مشاهده شده را در سال 1968 به چاپ رساند. اما چاپ این کتاب به معنای ترک مشاهدة عینی آن دیار نبود، به همین دلیل پس از آن نیز چندین سفر به آن مراکز داشت، چنانکه در سال 1986 به مراکش و در سال 1999 نیز به اندونزی سفر کرده است. وی مهمترین اثرش: تفسیر فرهنگ، The Interpretation of Cultures را پس از مشاهده عینی و مطالعه میدانی چند جامعه با فرهنگهای مختلف در سال 1973 به رشته تحریر در آورد تا بتواند به کمک مشاهدات میدانی، چارچوب نظری خود را دقیقاً طراحی و تدوین کند.
گیرتز به مشاهده و تدوین کتاب و مقاله بسنده نمی‌کرد و برای تبیین دیدگاههای خود از انجام مصاحبه‌های علمی در نشریات معتبر و نیز انجام سخنرانی‌های علمی در مراکز متعدد بهره‌ می‌برد. فعالیتها و تلاشهای علمی و چشمگیر او باعث شد که از مراکز مختلف و دانشگاههای معتبر، دکترای افتخاری در رشته‌های متعدد دریافت کند و از جوایز و هدایای گوناگون علمی بهره‌مند شود، همین تلاشها باعث شده که گیرتز به عنوان یکی از شخصیتهای شاخص و برجسته در حوزه انسان‌شناسی معاصر مطرح شود، به گونه ای که تاملات او در باب علم انسان شناسی و رویکرد تفسیری او در تحلیل امر فرهنگی سبب تحول این علم طی دهه های اخیر شده است.
گیرتز در سن هشتاد سالگی بعد از یک عمل جراحی سخت بر روی قلبش در بیمارستان دانشگاه پنسیلوانیا در گذشت. او قبل از مرگش در مورد مسائل عمومی تنوع قومی و دلالت های آن در دنیای مدرن کار می کرد. وسعت کارهای علمی گیرتز به حدی است که سبب شده تاثیرات او صرفاً به انسانشناسی و علوم اجتماعی محدود نباشد، بلکه جغرافی دانان ، محیط شناسان، عالمان سیاسی، مورخان و اومانیست ها و تمام کسانی که در مورد امر فرهنگی پژوهش می کنند، به نحوی متاثر از نظریات گیرتز می باشند. در میان عامیان اجتماعی در دهه اخیر بعد از بوردیو، گیرتز بیشترین ارجاع را به خود اختصاص داده، در ایران هرچند طی سالهای اخیر گرایش زیادای به کتب علوم اجتماعی بوجود آمده، اما متاسفانه تا به حال هیچ متن مستقل و مستقیمی از گیرتز به فارسی ترجمه نشده است، و صرفاً می توان اشارات پراکنده ای در میان کتب مختلف در مورد نظریات گیرتز پیدا کرد.

 

چهره های ماه  های پیشین

 

ژوئیه 2013 

هربرت مارکوزه (1898-1979)

 

گفتگوی هربرت ماکوزه

http://anthropology.ir/node/13908

گفتگو با مارکوزه درباره جنبش دانشجویی

http://anthropology.ir/node/16364

پایان آرمانشهر

http://anthropology.ir/node/18934

از بعد زیباشناسی

http://anthropology.ir/node/18932

مسئله ی خشونت و تضاد ریشه ای

http://anthropology.ir/node/18946

انقلاب یا اصلاح

http://anthropology.ir/node/9191

درباره «چپ نو»

http://anthropology.ir/node/14610

مکاتبات مارکوزه و فروم با رایا دونایفسکایا

http://anthropology.ir/node/14794

نامه آدورنو به مارکوزه
http://anthropology.ir/node/16462

 

ژوئن 2013

آلفرد کروبر(1876-1960)

 

درباره الفرد کروبر

http://anthropology.ir/node/17712

نگاه یک انسان شناس به تاریخ
http://anthropology.ir/node/18228

هجده رسالت
http://anthropology.ir/node/18332

وراثت بدون جادو
http://anthropology.ir/node/18217

 

 

مه 2013

رالف دارندورف (1929-2009)

 

درباره دارندورف
http://anthropology.ir/node/11128

تاملی بر مجموعه های شهروندی
http://anthropology.ir/node/11128

به سوی نظریه ای در باب تضاد اجتماعی
http://anthropology.ir/node/17672

انسان اجتماعی
http://anthropology.ir/node/17685

 

 

آوریل 2013

گوردون چایلد(1892-1957)

چایلد و باستان شناسی مارکسیستی
http://anthropology.ir/node/17347

مارکس و زمین شناسی
http://anthropology.ir/node/14076

 

مارس 2013

گئورگ زیمل (1858-1918)

درباره زیمل
http://anthropology.ir/node/16858

http://anthropology.ir/node/13670

نقدی بر مفهوم بیگانه ی زیمل
http://anthropology.ir/node/11308

مقالاتی درباره تفسیر در علم اجتماعی اثر زیمل
http://anthropology.ir/node/6457

آینده فرهنگ ما
http://anthropology.ir/node/16834

بی تفاوتی مدنی زیمل و فضای اینترنتی
http://anthropology.ir/node/7645

تقارن وسازمان اجتماعی
http://anthropology.ir/node/13438

خنده در تاریکی ناباکوف با تکیه بر نظریه کلانشهر زیمل
http://anthropology.ir/node/726

فردیت و فرم های اجتماعی
http://anthropology.ir/node/18731

نگاهی به کتاب «فلسفه پول» زیمل
http://anthropology.ir/node/12709

فهرست آثار زیمل
http://anthropology.ir/node/16863

 

ریمون آرون (1905-1983)

خاطرات پنجاه سال اندیشه سیاسی
http://anthropology.ir/node/17074

مجموعه آثار آرون به فارسی
http://anthropology.ir/node/17072

درس افتتاحیه آرون در کلژ دو فرانس
http://anthropology.ir/node/17079

آرون روزنامه نگار
http://anthropology.ir/node/10067

آرون در میان دو راه
http://anthropology.ir/node/8646

آرون و توتالیتاریسم
http://anthropology.ir/node/17052

 

 

دوست و همکار گرامی

چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی،  نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید

http://anthropology.ir/node/11294