مسمومیت با ویتامین E

ویتامین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که کاربرد آنها روزبه‌روز رو به افزایش است. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تغذیه ‌ای یا جذبی دچار کمبود این مواد هستند.
ویتامین‌ها بر ۲ دسته …

ویتامین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که کاربرد آنها روزبه‌روز رو به افزایش است. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تغذیه ‌ای یا جذبی دچار کمبود این مواد هستند.

ویتامین‌ها بر ۲ دسته هستند: ویتامین‌های محلول در چربی و محلول در آب. ویتامین‌های محلول در چربی شامل ویتامین‌های A، D، E و K هستند. مابقی ویتامین‌ها که شامل ویتامین‌های خانواده B و ‍C می‌شوند به عنوان محلول در آب هستند. ویتامین‌های محلول در آب در صورتی که بیش از حد مصرف شوند از طریق کلیه دفع می‌شوند، در حالی که ویتامین‌های محلول در چربی در صورت اضافی بودن در بدن تجمع کرده و ایجاد مسمومیت می‌کنند.

ویتامین E:

این ویتامین به شکل خوراکی مصرف می‌شود. فعالیت ویتامین E فقط محدود به یک فرآورده نمی‌شود. انواع و اشکال متفاوتی از آن وجود دارد. دانه گندم، ذرت، سویا و آفتابگردان و روغن کبد ماهی دارای منابع غنی ویتامین E هستند.

مکانیسم اثر: به علت توانایی بالای ویتامین E برای اکسیدشدن سریع، مانع اکسیدشدن مواد مفید در بدن شده و در دوزهای بالا مانع تجمع پلاکت‌ها (سلول‌های خونی مولد لخته) می‌شود.

دوز درمانی و سمی:

حداقل نیاز روزانه به این ویتامین ۲۳ واحد است. نیاز به ویتامین E در کودکان با افزایش وزن بدن و در خانم‌های باردار و شیرده افزایش می‌یابد.

به نظر می‌رسد که ویتامین E تا دوز ۶۰۰ واحد روزانه، سمی نباشد ولی در مقادیر بالاتر از ۶۰۰ واحد در روز که به مدت طولانی مصرف شود، اثرات سمی به همراه دارد.

تابلوی بالینی مسمومیت:

میزان بالای ویتامین E از پیوستن پلاکت‌ها جلوگیری می‌کند. بیمارانی که مقدار زیادی ویتامین مصرف می‌کنند و همزمان تحت درمان با ضد انعقادها (آسپیرین و وارفارین) هستند را باید از نظر خونریزی مورد بررسی قرار داد، ولی افرادی که تحت درمان ضد انعقادی نیستند، بندرت مشکلات خونریزی پیدا می‌کنند؛ بجز در نوزادان که آنها به اثرات ویتامین E بسیار حساسند.

از اثرات دیگر مصرف زیاد و برای مدت طولانی، تهوع، خستگی، سردرد، ضعف و تاری دید را می‌توان ذکر کرد.

اقدامات درمانی:

در هر فرد مسموم با این ویتامین باید شرایط جانبی را هم در نظر داشت. همان‌طور که قبلا گفته شد زمانی که فردی روی درمان با داروهای ضدانعقاد همچون آسپیرین است، مسمومیت با این ویتامین اهمیت خاصی می‌یابد از آن جهت که ممکن است فرد مستعد خونریزی خود به خود شود. اما زمانی که بیمار مشکل زمینه‌ای ندارد بندرت اثر ویتامین بر پلاکت‌ها اهمیت بالینی پیدا می‌کند. برای مابقی اثرات دارو (غیر از خونریزی) کافی است که تنها مصرف ویتامین قطع شود. با گذشت زمان اثرات بهبود می‌یابد.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس