سلاح های روسی در حیاط خلوت آمریكا

بررسی ها نشان می دهند روابط امنیتی دو جانبه و روبه رشد مسكو با كشورهای آمریكای لاتین, سبب نگرانی آمریكا شده است

در سال های اخیر روسیه توانسته با كنار زدن آمریكا از بازارهای فروش سلاح و شكستن انحصار طولانی واشنگتن بر این بازارها به یكی از مهم ترین تأمین كنندگان اسلحه برای آمریكای لاتین تبدیل شود.

بررسی ها نشان می دهند روابط امنیتی دو جانبه و روبه رشد مسكو با كشورهای آمریكای لاتین، سبب نگرانی آمریكا شده است. این بررسی ها شامل گزارش های رسمی و همچنین افشای اخباری پیرامون ارتباط تسلیحاتی روسیه با كشورهای آرژانتین، پرو، كوبا، كلمبیا و مكزیك در زمینه تحویل هواپیماهای جنگنده و نفربر، هلی كوپتر، موشك، سیستم های پدافند دفاعی، تانك، لنج، زیردریایی و حتی اسلحه های سبك روسی است.

براساس این بررسی ها، نمی توان انكار كرد كه در یك مرحله معین فروش سلاح های نظامی روسیه به تدریج چشم انداز ژئو-امنیتی این كشورها را تغییر می دهد. همچنین احتمال نمی رود كه این نتایج سبب خشنودی سیاست گذاران آمریكایی شود. این گزارش با استناد به اعداد و ارقام به دست آمده گویای آن است كه روسیه میان سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ سلاح هایی به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار و در سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ تسلیحاتی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار در اختیار كشورهای آمریكای لاتین گذاشته است.

البته كنگره آمریكا پیش بینی چنین رشدی را در واگذاری سلاح های روسی به منطقه آمریكای لاتین در چند سال آینده كرده بود . حال این پرسش مطرح می شود كه چرا این اتفاق ها تنها در حیاط خلوت آمریكا رخ می دهد، در حالی كه واشنگتن همیشه از این كشورها به عنوان كشورهای زیر مدار ۳۰ درجه عرض جغرافیایی جنوبی یاد كرده است؟

پاسخ این پرسش در وهله نخست چندان روشن نیست. می توان گفت نه تنها برخی از كشورهای آمریكای لاتین در سال اخیر گرایش به چپ داشته اند ـ بویژه كشورهای برزیل، بولیوی، ونزوئلا و نیكاراگوئه ـ بلكه سران این كشورها معتقدند آمریكا سیاستی خودخواهانه در منطقه دارد و حاضر نیست برای حفظ روابط برابر و همكاری سودمند با همسایگان جنوبی اش كاری انجام دهد. به علاوه، كنترل سرسختانه ای كه ایالات متحده همواره بر دولت های آمریكای لاتین و سیاست خارجی و توسعه اقتصادی اعمال كرده، اخیراً تا اندازه ای كاهش یافته است.

واشنگتن در حال حاضر با مشكلات فراوانی در خاورمیانه روبه رو است و نزاع عراق و افغانستان نشان می دهند هنوز از شدت جنگ كاسته نشده است.

ایران نیز با عدم پذیرش قطعنامه سازمان ملل مخالفت خود را با آمریكا آشكار كرده است. به نظر می رسد آمریكا نه تنها روابط خوبی با هم پیمانان استراتژیك خود یا اعضای ناتو ندارد، بلكه با فرانسه و آلمان نیز بر سر اشغال عراق اختلاف دارد؟ همه این مسائل نشان دهنده فروپاشی الگوی جهان تك قطبی است.

علاوه بر این، روش های معمول واشنگتن در اعمال فشار بر حكومت های آمریكای جنوبی، یعنی استفاده از تحریم های اقتصادی كارایی چندانی ندارند. آمریكا دیگر نه در ونزوئلا و نه در كلمبیا احساس خوش گذشته را ندارد. خودداری آمریكا از تأمین قطعات یدكی جنگنده های اف۱۶ ونزوئلا، هوگو چاوز را مجبور كرد تا به خرید جدیدترین جنگنده های SU۳۰MK چندمنظوره از روس ها مبادرت كند.

مطمئناً مسكو نمی توانست به درخواست ونزوئلا پاسخ منفی دهد چون صادرات اسلحه منافع سرشاری را در بخش دفاعی عاید این كشور می كند لذا علاقه و اشتیاق به كسب درآمد به منظور توسعه اقتصادی و ارتقا توان بخش دفاعی روسیه محور اصلی مذاكرات كرملین با شركای سابق آمریكا خواهد بود.

كمپانی روزوبورون اكسپورت كه تنها فروشنده سلاح های روسی در زمینه صادرات و واردات تجهیزات نظامی است می گوید ما سلاح های روسی را با هدف خارج كردن آمریكا از بازار جهانی به كشورهای آمریكای لاتین نمی دهیم. با وجود تسلط آمریكا در منطقه حضور روسیه تأثیر كم رنگی دارد و با مراجعه به كتاب های مرجع می توان به راحتی از جزئیات تجهیزات نظامی و اسلحه های كمك شده به هر ارتش منطقه ای، نیروی هوایی یا دریایی آگاه شد.

علاوه بر این، صادركنندگان اسلحه می گویند كه در این كار هیچ چیز مشخصی وجود ندارد و این صرفاً یك تجارت است. هر كشور دیگری هم می تواند به جای روسیه این كار را انجام دهد، خصوصاً آمریكا كه سلاح هایش جایگزین سلاح های روسی در كشورهای اروپای شرقی و مركزی از جمله لهستان، جمهوری چك، اسلواكی، رومانی و بلغارستان شده است. سلاح های قدیمی و از رده خارج آمریكایی با قیمت های بالایی به این كشورها فروخته می شوند. واشنگتن درصدد است تا این سیاست را در گرجستان و قزاقستان نیز دنبال كند. برای مثال شركت آمریكایی ری تن سعی دارد به منظور ارتقای نیروی هوایی قزاقستان معامله نظامی با این كشور را قطعی كند. بر این اساس ناوهای جنگی آمریكایی تحت نظارت قزاقستان در آب های دریای كاسپین (خزر) رفت وآمد می كنند.

همانطور كه ایالات متحده در چالش با منافع تجاری روسیه، در نظام جماهیر شوروی موفق به شكست آن شد روسیه امروز تكلیف خود می بیند تا تجارت خود ـ بی پرده بگوییم منافع خود ـ را در آمریكای مركزی و جنوبی گسترش دهد. بده بستان و تجارت در دنیای دیپلماسی هنوز منع نشده است.

از سویی دیگر، این مسكو نیست كه سلاح های خود را به كشورهای آمریكای لاتین تحمیل می كند، بلكه خود این كشورها خواهان این سلاح ها هستند. شاید به خاطر این است كه این سلاح ها به خوبی و یا حتی بهتر از سلاح های آمریكایی هستند. كارایی این سلاح ها در میدان جنگ كمتر از سلاح های آمریكایی نیست كه از آنها ارزانتر هم هستند. نكته اصلی اینجاست كه مسكو برخلاف واشنگتن تجارت اسلحه را به عقاید سیاسی دولت گره نمی زند. روسیه جدید درس های فراوانی از اشتباه های جماهیر شوروی آموخته است.

ترجمه: آزاده حاج اسفندیاری

منبع: ریانووستی