پاکستان در آستانه بحران

اختلاف نظر دو حزب اصلی ائتلاف حاکم پاکستان برای بازگرداندن قضات برکنار شده دیوان عالی این کشور به پست های قبلی شان چندان هم بی دلیل نیست

اختلاف نظر دو حزب اصلی ائتلاف حاکم پاکستان برای بازگرداندن قضات برکنار شده دیوان عالی این کشور به پست‌های قبلی‌شان چندان هم بی‌دلیل نیست.

اگرچه در نگاه اول این تصمیم احیای استقلال عمل قوه قضاییه پاکستان را به همراه خواهد آورد اما واقعیت این است که بازگشت این قضات در غیاب اجماع بر سر حدود اختیارات آنها و نحوه بازگشت‌شان می‌تواند به شکل‌گیری بحران سیاسی جدیدی در این کشور منجر شود.

هر چند بعید به نظر می‌رسد پرویز مشرف، رئیس جمهور در صورت بازگشت قضات دیوان عالی پاکستان به پست‌های خود با اتکا به ابزارهای قانونی خود از جمله حق انحلال پارلمان درصدد رویارویی با ائتلاف حاکم برآید اما ورود قضات دیوان عالی به پرونده انتخابات ریاست جمهوری می‌تواند مشرف را به واکنش وادارد.

مساله این است که احزاب اصلی ائتلاف حاکم به خوبی می‌دانند که بحث بر سر بازگشت یا عدم بازگشت قضات برکنار شده نیست بلکه حدود اختیارات دیوان عالی موضوع اصلی اختلاف دو طرف است. علاوه بر آن بازگشت قضات برکنار شده به این دیوان احتمالا با در گرفتن رقابت‌های درونی برای کسب ارشدیت و جانشینی افتخار محمد چودری، رئیس‌پیشین دیوان‌عالی همراه خواهد بود که خود به عامل بروز تنش در کشور تبدیل می‌شود.

قضات دیوان عالی پس از بازگشت به کار خود قادر به ورود به همه تحولات حقوقی و قانونی کشور خواهند بود که پس از سوم نوامبر، زمانی که مشرف آنان را از برکنار کرد و در کشور حالت فوق‌العاده برقرار شد به وقوع پیوسته است.

اگر دیوان عالی درصدد بی‌اعتبار اعلام کردن انتخابات ریاست‌جمهوری برآید مشرف قطعا به این اقدام جواب خواهد داد. او که هنوز واکنشی به تحرکات ائتلاف حاکم نشان نداده طی روزهای اخیر سرگرم دیدار و رایزنی با متحدان سیاسی خود بود تا راهی برای مقابله با گام‌های بعدی مخالفانش بیاید.

رویارویی ائتلاف حاکم با رئیس‌جمهور می‌تواند به بروز بحران سیاسی گسترده دیگری در کشور منجر شود که علاوه بر نابودی دستاوردهای اقتصادی سال‌های اخیر، تشدید مشکلات معیشتی پاکستانی‌ها را به همراه خواهد داشت.

ارتش پاکستان به احتمال زیاد در صورت بروز بحران سیاسی در کشور به سمت مشرف متمایل شده و از او حمایت به عمل خواهد آورد. این مهم‌ترین دغدغه رهبران دو حزب پیروز انتخابات پارلمانی اخیر و دلیل اصلی احتیاط کاری زرداری در انتخاب قدم‌هایی است که قصد برداشتن‌شان را دارد.

هر چند شایعاتی در پاکستان از توافق مشرف و زرداری برای توقف کامل رسیدگی به اتهام فساد مالی زرداری در مقابل ایستادگی او در برابر تلاش شریف برای عزل مشرف حکایت دارند اما به نظر می‌رسد عملکرد زرداری صرف‌نظر از زدوبندهای پشت پرده دلایل منطقی داشته باشد.

دولت منتخب مردم پاکستان روی لبه تیغ راه می‌رود و ممکن است با حرکت غلط خود پاکستان را به ورطه چالشی جدی و دولت را به سوی راهی که شاید با بازگشت باشد، هدایت کند.