روزگار سربازان آهنین

۵۰ سال پیش ایساف آسیموف در رمان كلاسیك خود به نام « من ربات هستم» نوشت كه ربات ها هرگز نباید اجازه داشته باشند به انسان ها صدمه ای وارد كنند اكنون اما ارتش آمریكا از این ربات ها به عنوان نیروهای جدیدی استفاده می كند كه قرار است هم به جای سربازان آمریكایی دشمن را بكشند و هم به جای آنها كشته شوند

۵۰ سال پیش ایساف آسیموف در رمان كلاسیك خود به نام « من ربات هستم» نوشت كه ربات‌ها هرگز نباید اجازه داشته باشند به انسان‌ها صدمه‌ای وارد كنند.

اكنون اما ارتش آمریكا از این ربات‌ها به عنوان نیروهای جدیدی استفاده می‌كند كه قرار است هم به جای سربازان آمریكایی دشمن را بكشند و هم به جای آنها كشته شوند. این تازه‌واردهای ارتش آمریكا یك متر قد دارند و لباس‌خاكی استتار ارتش را می‌پوشند.

آنها به مسلسل ام ۲۴۹ مسلح هستند، پوتین‌های كترپیلار سربازان را به پا می‌‌كنند و به كمك ۵ دوربینی كه به عنوان چشم به همراه دارند می‌توانند حتی در شب هم دید داشته باشند.

این جنگنده‌های نترس از ۳ موتور رباتیك تشكیل شده‌اند كه بدون هیچ سر و صدا و جنجال خبری از نیمه ماه ژوئن گذشته برای شكار و مقابله با عوامل نا آرامی‌ها به عراق رفته‌اند.

آنها گویی توسط دست‌های ناپیدایی هدایت می‌شوند و با همین هدایت به اهدافشان شلیك می‌‌كنند. این آینده جنگ در دنیاست؛ آینده‌ای كه از همین حالا پیش روی ما قرار گرفته است.

چارلز دین، مهندس شركت تولیدكننده این ربات‌ها در ماساچوست می‌گوید، این اولین ربات مسلح در تاریخ‌ جنگ‌های دنیاست. دین به همراه ۷۰ تن از كارمندان شركت مشتاق آن هستند تا دریابند كه این سه ربات سرباز كه فعلا به عنوان اولین‌ نمونه‌های آزمایشی وارد میدان جنگ شده‌اند، چگونه عمل خواهند كرد. این سه ربات كه شمشیر نام گرفته‌اند قرار است در یك ماموریت مخفی و كاملا محرمانه شركت كنند.

پدیدآورندگان آنها هنوز نمی‌دانند كه آیا این ربات‌ها تا كنون دشمنی را كشته‌اند یا نه. كامل شدن كار این ربات‌ها و عملیاتی شدن فعالیت‌ آنها فعلا زمان می‌برد. ارتش آمریكا فعلا در حال آزمایش گلادیاتور است.

این نام یك دستگاه متحركی است كه مهندسان موسسه رباتیك كارنگی ملون در پیتزبر آن را ساخته‌اند. گلادیاتور بیش از یك تن وزن دارد و به لاستیك‌های پلاستیكی مجهز است كه او را قادر می‌كند شیب‌های تا ۶۰ درصد را با سرعت بالا طی كند.

ارتش آمریكا همچنین در حال آزمایش یك دوربین هدف‌گیری و یك مسلسل كنترل از راه دور است. سرهنگ تری گریفین كه فرمانده برنامه و عملیات رباتیك ارتش است می‌گوید، تا كنون تیراندازی بسیاری با این مسلسل آزمایشی انجام شده و خوب جواب داده است.

اگر مراحل بعدی آزمایش هم خوب جواب دهد نمونه چهارچرخه گلادیاتور سال آینده به عراق می‌رود. این البته به این شرط است كه نیروهای آمریكایی تا آن زمان هنوز در عراق باشند.

به گفته گریفین، ربات جنگنده قادر است گروه‌های هدف را منحل كند. این عملیات در واقع سه مرحله دارد. ابتدا گلادیاتور از طریق بلندگوهایش اخطار صادر می‌كند. سپس گلوله پلاستیكی پرتاب می‌كند و در نهایت مسلسل خود را به كار می‌اندازد.

این شمشیرها و گلادیاتورها پیشروهای جنگ‌های جدید هستند؛ جنگ‌هایی كه در آنها كشتن دشمن به ماشین‌ها سپرده می‌شود.

در یكی از اسناد داخلی ارتش آمریكا آمده است، ماشین‌های مسلح به زودی به میدان‌های جنگ در جهان وارد می‌شوند و در آینده نزدیك به تعداد زیاد تولید شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در بودجه پنتاگون اكنون رقمی معادل ۲۰۰ میلیارد دلار برای نوسازی این برنامه جنگ رباتیك پیش‌بینی شده است. در این برنامه پیش‌بینی شده كه تا سال ۲۰۱۵ ربات‌ها جایگزین یك سوم سربازان و تجهیزات جنگی ارتش بشوند.

جنگ اتوماتیك و ماشینی در اسرائیل هم شروع شده است. ارتش اسرائیل در طول مرز ۶۰كیلومتری غزه از ربات‌هایی استفاده می‌كند كه به سیستم مشاهده و شلیك مجهز هستند. این سیستم را شركت رافائل كه یك تولید‌كننده سلاح در اسرائیل است ساخته است. برد شلیك این ربات‌ها ۱۵۰۰ متر است.

از نظر نظامی دلایل زیادی برای حمایت از این طرح رباتیك وجود دارد. ربات‌ها بدون درنگ آدم می‌كشند و برخلاف سربازان انسانی خسارت جانی هم ندارند. هزینه هر یك از این ربات‌ها ۱۵۰ هزار دلار است. این در حالی است كه سیاستمداران و ژنرال‌های جنگ دیگر نگران خشم مردم از میزان خسارات و تلفات جنگ نخواهند بود. برای یك سرباز آهنی كسی عزادارای نمی‌كند. اما نكته مهم، دامنه و میزان در كنترل بودن این سربازان ماشینی است.

پلیس رباتی و ترمیناتور را در فیلم‌های هالیوود نباید از یاد برد. آنها ماشین‌هایی بودند كه از كنترل انسان خارج شدند. راه توسعه این ربات‌ها هیچ پایانی ندارد. آركین یكی از كارشناسان ربات در آمریكاست كه در گوشه آزمایشگاه خود راه‌های جلوگیری از به وقوع پیوستن سناریوهایی را بررسی می‌كند كه در فیلم‌های علمی تخیلی درباره ربات‌ها ساخته شده است.

او درباره قوانین و چارچوب اخلاقی حاكم بر كار این ماشین‌های جنگی تحقیق می‌كند. برای این كار آركین نرم‌افزاری را تدوین می‌كند كه از آن برای برنامه‌ریزی قوانین اخلاقی حاكم بر كار ربات‌ها استفاده شود. این نرم‌افزار در واقع قرار است به جای وجدان سربازان آهنین عمل كند.

یكی از ربات‌های جنگی به نام BigDog نمونه‌ای است كه نشان می‌دهد چگونه علم رباتیك از نظر فنی پیشرفت كرده است. این ماشین بدون سر، مسیری را كه طی می‌كند احساس می‌كند. كامپیوتر درون این ربات و حس‌گرهای داخلی آن این امكان را برای این ماشین فراهم می‌كند.

كار این ربات در ارتش نوعی حمل كننده وسایل است. چندی پیش در نمایشگاهی در پایگاه هوایی مریلند، ماشینی به نمایش گذاشته شد كه فقط ۳۳ متر بعد دارد و می‌تواند در هوا پرواز كرده و بر روی پاهایش روی زمین بنشیند.

نیروهای آمریكایی در عراق اكنون در حال آزمایش ۲۰ دستگاه از این ماشین‌های پرنده هستند. سربازان می‌توانند با یك دسته خودكار این وسیله را هدایت و یا آن را برنامه‌ریزی كنند. یكی دیگر از تجهیزات ماشینی شگفت‌انگیز در نمایشگاه مریلند هلی‌كوپتری هفت متری بود كه ملخ هم نداشت و با دو چشم بدون محافظش اهداف را شناسایی می‌كرد.

چشمان این هلی‌كوپتر بدون سرنشین لیزری است. بعضی از این سیستم‌های شناسایی هنوز مسلح نیستند اما قابلیت این را دارند كه مسلح به هر گونه سلاحی باشند. پیش از این ارتش آمریكا از تجهیزات و هواپیماهای بدون سرنشین برای شناسایی استفاده می‌كرد اما اندازه و برد تجهیزات شناسایی جدید قابل مقایسه با تجهیزات قبلی نیست.

نگرانی‌ای كه اكنون فكر طراحان و پدیدآورندگان این ربات‌ها را به خود مشغول كرده این است كه مبادا این ماشین‌‌ها به طور ناگهانی از كنترل خارج شوند و سربازان خودی را هدف بگیرند.

هر یك از ربات‌هایی كه اكنون برای جنگ به عراق رفته‌اند برای شلیك كردن به اجازه دو كاربر انسانی كه از راه دور آنها را كنترل می‌كنند نیاز دارند. همزمان یك سرباز دیگر باید دو دكمه قرمز رنگ را فشار دهد تا مرحله نهایی شلیك شروع شود. پنتاگون اما تاكید دارد كه ربات‌ها اختیار بیشتری از خود داشته باشند و با آزادی بیشتر عمل كنند.

اما نكته مثبتی كه درباره این ربات‌ها وجود دارد این است كه شاید با وارد شدن آنها به میدان جنگ شكنجه‌ها و اعمال غیر قانونی كه گاه سربازان جنگ به اختیار خود و با سوء‌استفاده از موقعیتشان انجام می‌دهند كنترل شود.

ترجمه نیلوفر قدیری

اشپیگل/ ۱۵ آگوست