ناگهان چه زود پیر می شویم

پوست اولین لباس و زبان گویای بدن ماست از شادابی پوست صورت افراد می توانید متوجه شوید که چه نوع تغذیه ای دارند و میزان استرس روزانه یا استراحت آنها چقدر است

پوست اولین لباس و زبان گویای بدن ماست. از شادابی پوست صورت افراد می‌توانید متوجه شوید که چه نوع تغذیه‌ای دارند و میزان استرس روزانه یا استراحت آنها چقدر است...

معمولا خانم‌ها به زیبایی و سلامت پوستشان اهمیت زیادی می‌دهند و دوست دارند آن را شاداب، جوان و بدون چین و چروک نگه دارند و خیلی از خانم‌ها معتقدند نباید از هیچ کاری دریغ کرد؛ از مصرف انواع کرم‌های روز و شب و دور چشم گرفته تا انجام اقدام‌های زیبایی مانند تزریق بوتاکس یا لیزر. البته برخی هم مخالف دستکاری زیاد پوست هستند و تنها کاری که در طول روز انجام می‌دهند، استفاده از کرم ضدآفتاب و مرطوب‌کننده است. شما جزو کدام گروهید؟ «میزگرد زیبایی» این هفته به پیری پوست و واکنش‌های مختلف نسبت به آن می‌پردازد.

خانم آزاده که از پیری زودرس پوستش گله دارد، می‌گوید:

شاید اگر پوستم را دستکاری نمی‌کردم، جوان‌تر می‌ماندم!

مهمان این هفته «میزگرد زیبایی» خانم ۴۸ ساله‌ای است که از جوانی به پوستش می‌رسیده. خانم آزاده به هفته‌نامه «سلامت» گفته‌اند که از ۳۰سالگی از انواع کرم‌های شب و روز و ضدچروک زیر نظر متخصص پوست استفاده و بارها بوتاکس تزریق و یک‌بار هم به گونه‌هایشان ژل تزریق کرده‌اند اما پوستشان نسبت به دو خواهرشان که یکی بزرگ‌تر و دیگری کمی کوچک‌تر است، پیرتر به‌نظر می‌رسد. این خانم از تمام اقدام‌ها و هزینه‌هایی که صرف کرده، پشیمان است و فکر می‌کند اگر مثل دو خواهرش به مصرف یک مرطوب‌کننده اکتفا کرده بود و پوستش را دستکاری نمی‌کرد، حالا جوان‌تر به‌نظر می‌رسید. در مورد مشکل خانم آزاده با متخصصان «سلامت» گفت‌وگو کردیم و نظر آنها را جویا شدیم.

● نگاه متخصص پوست

می‌خواهید جوان بمانید؟

ورزش کنید!

دکتر پروین منصوری

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

هورمون رشد در واقع هورمون جوانی است؛ هورمونی حیات‌بخش که ماهیچه‌ها را می‌سازد، حیات تمام دستگاه‌ها و اعضای بدن را افزایش و هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش می‌دهد. هورمون رشد در تضاد کامل با هورمون کورتیزول است. وقتی ترشح هورمون رشد در بدن افراد بالغ کم می‌شود، می‌توان از ترفند مناسبی مانند «ورزش» استفاده کرد. ثابت شده که انجام منظم ورزش‌ باعث افزایش ترشح هورمون رشد می‌شود. با انجام ورزش، عملکرد دیگر هورمون‌های ضروری بدن مانند انسولین نیز تنظیم می‌شود. با حرکت‌های ورزشی منظم، حساسیت سلول‌ها به انسولین بالا می‌رود و در نتیجه قندخون کاهش می‌یابد و از پیری زودرس جلوگیری می‌شود. حتی با انجام کوتاه‌مدت ورزش می‌توانید تفاوت‌های اساسی در زندگی خود ایجاد کنید. پس حتی اگر کاملا سالم هستید، برنامه ورزشی‌ای برای انعطاف‌پذیری بدن و سلامت قلب و عروق خود داشته باشید. حالا آیا شما به عنوان خانمی که دوست دارید جوان بمانید ورزش می‌کنید؟

با افزایش سن، میزان هورمون کورتیزول (همان هورمون مفیدی که هنگام استرس، ترس، فشار شدید جسمانی و... ترشح می‌شود)، افزایش می‌یابد. هرچند وجود و ترشح کورتیزول برای بدن ضروری است و بدن را در برابر شرایط سخت مقاوم می‌کند، اما وقتی برای مدت زیادی در خون باقی بماند، مشکل‌هایی به وجود می‌آورد. دانشمندان میزان کورتیزول را در افراد جوانی که تحت استرس قرار داشتند، اندازه‌گیری و مشاهده کردند میزان آن در این زمان‌ها به سرعت بالا می‌رود و طی چند ساعت به حد طبیعی برمی‌گردد اما در افراد مسن چند روز طول می‌کشد تا این اتفاق بیفتد. اگر این کورتیزول بیش از حد و به مدت طولانی در بدن بماند، مانند یک ماده سمی عمل می‌کند و به سلول‌های حساس مغزی آسیب می‌رساند.

به همین دلیل است که دانشمندان، کورتیزول را به عنوان هورمون پیری هم می‌شناسند. ارتباط نزدیک بین پیری و بیماری‌ها می‌تواند به دلیل افزایش کورتیزول باشد که قندخون را بالا می‌برد و باعث ترشح بیشتر انسولین می‌شود. انسولین اضافی هم باعث بروز التهاب شدید، تجمع چربی‌ها و فراهم شدن زمینه فشارخون بالا و پیری زودرس خواهد شد.

● نگاه متخصص تغذیه

ریزمغذی‌هایی که

پوست را تغذیه می‌کنند

دکتر احمد ساعدی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

در هر دوره سنی، بدن به برخی موادمغذی نیاز دارد که به شادابی پوست کمک می‌کند. این موادمغذی نه‌تنها بر زیبایی ظاهری بلکه بر سلامت‌ ما تاثیر بسزایی دارند. هر ماده‌غذایی زیبایی پوست، افزایش ایمنی بدن، سلامت مخاط دستگاه گوارش، تنفس و گردش خون را تضمین می‌کند. تمام موادمغذی به یک اندازه برای بدن ارزش دارند و هیچ اولویت‌بندی‌ای میان آنها وجود دارد و کمبود هر یک از آنها سلامت ما را به خطر خواهد انداخت:

ویتامین A: این ویتامین‌ در بیشتر موادغذایی از جمله گوشت، جگر و منابع حیوانی به وفور یافت می‌شود. پیش‌سازهای ویتامین A به نام کاروتنویید A در منابع گیاهی به‌خصوص آنهایی که رنگ تیره‌تری دارند مثل نارنگی، هویج، گوجه‌فرنگی و اسفناج یافت می‌شود.

روی: این ماده معدنی در منابع حیوانی به‌خصوص گوشت‌ها و در منابع گیاهی مانند انواع آجیل، قهوه و شکلات یافت می‌شود. در گذشته مادران برای شادابی پوست فرزندانشان از قاشق روی در غذاها استفاده می‌کردند اما امروزه انواع مکمل‌ ‌آن در بازار موجود است. البته کسی که رژیم متنوع و متعادلی دارد، نیازی به مصرف مکمل روی نخواهد داشت.

ویتامین E: این ویتامین نوعی آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است که در سلامت پوست و مو نقش دارد و در چربی‌های گیاهی مثل روغن آفتابگردان، سویا و... یافت می‌شود. مکمل‌های این ویتامین‌ نیز در بازار موجود است و در صورت کمبود پزشک آن را توصیه می‌کند. اگر شما غذای روزانه خود را با روغن‌های گیاهی تهیه می‌کنید، نیازی به مصرف مکمل ویتامین E ندارید.

سلنیوم: سلنیوم نوعی آنزیم آنتی‌اکسیدانی مهم است که در سلامت پوست نقش بسزایی دارد. گوشت و نان، منابع غذایی سلنیوم هستند و در برخی مغزها به‌خصوص گردو نیز یافت می‌شود.

امروزه این اعتقاد که فلان ماده غذایی فقط برای فلان عضو خوب است، منسوخ شده است و متخصصان توصیه می‌کنند باید رژیم‌غذایی متعادل و متنوعی داشت تا سلامت و زیبایی به خطر نیفتد. این خانم باید بدانند حتی در یک چیدمان ژنتیکی ثابت نیز تغذیه متفاوت می‌تواند در شادابی پوست نقش داشته باشد. البته نمی‌توان انتظار داشت با اصلاح تغذیه، تمام مشکلات پوستی حل شود، اما انتخاب رژیم غذایی متناسب و متنوع از تشدید مشکلات پیشگیری می‌کند.

● توصیه متخصص پوست

دکتر بهروز باریک بین

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

از دستکاری بی دلیل پوست بپرهیزید

▪ مهمان این هفته میزگرد ما گله دارند که گرچه بیش از خواهرانشان به پوستشان رسیده‌اند و برای جوان ماندن دست به اقدام‌های زیبایی زیادی زده‌اند و هزینه‌های زیادی بابت انواع کرم پرداخت کرده‌اند اما پیرتر از آنها به نظر می‌رسند. چرا؟

طبق نتایج مطالعه‌ها، بسیاری از افرادی که برای انجام اقدام‌های زیبایی مثل تزریقات بوتاکس یا چربی به کلینیک‌های پوست مراجعه می‌کنند، درجاتی از اختلال‌های روان‌شناختی مثل خودزشت‌انگاری یا افسردگی دارند و از این اقدام‌ها برای التیام بخشیدن به مشکلات روان‌شناختی خود و تمایلاتی که برای زیباتر شدن دارند، استفاده می‌کنند. بسیاری از مراجعه‌کنندگان به متخصصان پوست واقعا هیچ مشکلی ندارند اما خود گمان می‌کنند برای زیباتر شدن باید حتما کاری انجام دهند. متاسفانه انجام این اقدام‌ها فرد را دچار مشکلات ثانویه‌ای می‌کند که ممکن است ماندگار باشد و حتی باعث بروز ضایعات در فرد شود. این افراد حتی بعد از بروز این مشکلات نیز همچنان این اقدام‌های زیبایی را ادامه می‌دهند تا مشکلات پیش‌آمده برطرف شوند و به مرور ظرافت صورت خود را به دنبال انواع تزریقات از دست می‌دهند.

▪ پس شما معتقدید نباید بی‌دلیل پوست را دستکاری کرد و فقط باید در صورت ابتلا به بیماری پوستی به پزشک مراجعه کنیم؟

من به عنوان یک متخصص پوست معتقدم نباید پوست را بی‌دلیل دستکاری کرد. گاهی افراد با وجودی که اندازه لب یا گونه‌شان مناسب است، از متخصص پوست یا زیبایی می‌خواهند با تزریق چربی آن را برجسته‌تر کند. چربی و ژل به هر حال ماده خارجی هستند و با ورود به بدن واکنش نشان می‌دهند و می‌توانند فرد را دچار مشکل کنند. نباید بی‌جهت و برای چشم و هم‌چشمی چنین اقدام‌هایی انجام داد. اگر احساس می‌کنید واقعا مشکلی وجود دارد، با پزشک مشورت و به توصیه او اعتماد کنید. پزشک با بررسی خطوطی مثل خط اخم عمیق یا خطوط پنجه کلاغی دور چشم، در صورت نیاز توصیه می‌کند برخی اقدام‌های زیبایی مثل بوتاکس برای از بین بردن این خطوط و زیباتر شدن چهره انجام دهید.

▪ آیا استفاده از انواع کرم‌های آرایشی مثل کرم روز و شب یا کرم‌های ضد چروک و دور چشم هم دستکاری پوست محسوب می‌شود؟

خیر، بسیاری از محصولات موجود در بازار که ادعا می‌کنند می‌توانند جلوی پیری پوست را بگیرند به دلیل داشتن استروژن‌های گیاهی، فیتواستروژن‌ها، انواع ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها تاحدودی مفیدند و فقط کمی کمک‌ می‌کنند.

▪ برای داشتن پوستی سالم و شاداب چه نکته‌هایی را رعایت کنیم؟

برای داشتن پوست سالم و شاداب، خواب کافی، تغذیه متعادل و متناسب و متنوع سرشار از میوه و سبزی تازه، بهره‌گیری از هوای سالم و پاک و دورماندن از استرس و اضطراب لازم است.

▪ اگر بخواهیم از کرمی استفاده کنیم، چه کرمی را پیشنهاد می‌دهید؟

مهم‌ترین دشمن پوست، غیر از استرس و دخانیات، نور آفتاب است و اگر فردی فقط بخواهد از یک نوع کرم استفاده کند تا جلوی پیری پوست را بگیرد، بهترین کرم، ضدآفتاب است. علاوه بر آن، در صورتی که فرد دچار خشکی پوست است باید از کرم‌های مرطوب‌کننده مناسب هم استفاده کند.

● نگاه متخصص پوست

دکتر غلامحسین غفارپور

مدیرگروه پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران

پوست امروزی‌ها زودتر پیر می‌شود

▪ چرا پوست این خانم در مقایسه با خواهر‌انشان پیرتر به نظر می‌رسد؟

چون این خانم شرایط ژنتیکی متفاوتی با خواهرهایشان دارند. قرار نیست ۳ خواهر از یک پدر و مادر چیدمان ژنتیکی یکسانی داشته باشند. با توجه به زمینه ژنتیکی ممکن است قوام پوست آنها بهتر باشد.

▪ چه عوامل دیگری می‌تواند در پیری پوست نقش داشته باشد؟

بیشتر آنچه که باعث پیری پوست می‌شود، مربوط به دوران کودکی است. زمینه‌های پیری در پوست کودکی که زیاد در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد و برایش از ضدآفتاب استفاده نمی‌شود، به وجود می‌آید. وقتی این فرد به ۳۰ سالگی می‌رسد، عوارض خود را نمایان می‌کند. شاید این افراد در دوران نوجوانی پوست خوبی داشته باشند اما چون در کودکی پوستشان صدمه دیده، بعد از از ۳۰ سالگی به مرور پیرتر می‌شود. اگر می‌خواهیم پوستمان در بزرگسالی سالم و شاداب باشد باید از همان کودکی مراقب آن باشیم.

▪ اما قدیمی‌ها نه ضدآفتاب می‌زدند نه‌چندان به پوستشان می‌رسیدند با این حال پوستشان سالم‌تر و شاداب‌تر از پوست ماست.

گذشته را نباید با زمان حال مقایسه کرد.

امروزه پوست ما به دلیل آلودگی هوا، کمبود اکسیژن، دود سیگار و وسایل نقلیه، استر‌س‌ و کم‌خوابی‌ها زودتر پیر می‌شود. قدیمی‌ها استرس کمتری داشتند و آدم‌های پرتوقعی نبودند و کمتر حرص و جوش می‌خوردند. آلودگی هوا زیاد نبود و اکسیژن بیش از گاز دی‌اکسیدکربن در هوا وجود داشت.

▪ آرایش کردن هم می‌تواند باعث پیری پوست شود؟

نه، آرایش در پیری پوست نقشی ندارد و حتی می‌تواند چهره را جوان‌تر نشان دهد اما متخصصان پوست استفاده از وسایل آرایشی مرغوب را توصیه می‌کنند. معمولا کرم‌های آرایشی رطوبت بیشتری به پوست می‌رسانند و حاوی ضدآفتاب هستند.

▪ آیا چاقی یا لاغری یا رژیم‌های مختلف می‌تواند باعث پیری سریع‌تر پوست شود؟

چاقی و جاذبه زمین باعث افزایش چین و چروک‌های پوستی می‌شود. اگر این خانم در ۴۹ سالگی به چاقی مبتلا هستند، در مقایسه با ۲ خواهر دیگر طبیعی است که پوستشان پیرتر به نظر برسد. رژیم‌های متناوب و نادرست هم می‌تواند باعث پیری زودرس پوست شود.

▪ بارداری و زایمان چطور؟

معمولا خانم‌ها در این دوران ۱۵-۱۴ کیلوگرم اضافه‌وزن پیدا می‌کنند و هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شود که باعث بروز شکاف‌هایی در پوست می‌شود بنابراین زایمان‌های متناوب هم در پیرتر شدن پوست تاثیر دارد.

▪ توصیه شما به این خانم که از پیری زودهنگام پوستشان ناراحت هستند، چیست؟

استفاده از کرم‌های آرایشی مختلف دستکاری پوست محسوب نمی‌شود به شرط اینکه زیر نظر متخصص پوست مصرف شود. ایشان برای جوان‌تر به نظر رسیدن باید شیوه زندگی‌شان را اصلاح و از پوستشان در مقابل نورآفتاب محافظت کنند. علاوه بر اینها باید استرس‌های روزانه را کاهش دهند. این خانم‌ می‌توانند از لیزرهای جوان‌سازی پوست هم هر ۳ماه یک بار، ۵ تا ۶ مرتبه، استفاده کنند.

سمیه مقصودعلی

نسیم تقوی

دکتر بهروز باریک بین، دکتر غلامحسین غفارپور و دکتر پروین منصوری متخصصان پوست و دکتر احمد ساعدی متخصص تغذیه