سفری به آلپ لیران

فراز و فرودهای کلاردشت

در گرمای تابستان، دنبال جایی هستید که بتوانید در خنکا، استراحت کنید؛ پیاده‌روی داشته باشید و از تنبلی تابستانی بگریزید. نمی‌خواهید خیلی دور بروید، مساله‌ای نیست چون در فاصله‌ای نه چندان دور دشتی بر فراز کوه به نام «کلاردشت» قرار دارد...

کلاردشت در کیلومتر ۲۵ جاده کرج-چالوس، شهر مرزن‌آباد واقع است. در بخش‌های شرقی و غربی مرزن‌آباد، دو منطقه ییلاقی به نام‌های کجور و کلاردشت وجود دارد که دارای چشم‌اندازهای طبیعی و فرهنگی دیدنی و جذابی هستند. کلاردشت در بخش غربی و ۱۲کیلومتری مرزن‌آباد واقع شده بنابراین دسترسی نخست از طریق جاده چالوس، کیلومتر ۲۵ جنوب چالوس است. مسیری ۲۰ کیلومتری که از میان تپه‌هایی که بر دامنه‌شان گندم و جو کاشته می‌شود به کلاردشت می‌رسد.

دسترسی دوم از عباس‌آباد واقع در جاده کناره دریا، بین راه چالوس و تنکابن منشعب شده و با طی مسیری ۲۵ کیلومتری پس از گذشتن از جنگل‌های متراکم و بسیار زیبا در ناحیه مکارود به غرب کلاردشت می‌رسد.

کلاردشت ناحیه‌ای از توابع چالوس در استان مازندران است و ۱۷۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. این منطقه در منابع تاریخی و جغرافیایی قدیم با نام‌های کلار و کلارآباد آمده است. این دشت با شرایط جغرافیایی و آب و هوایی که اطراف آن را کوه‌های پوشیده از برف و جنگل‌های بکر و طبیعی تشکیل داده و با قدمت ۴هزار ساله دارای جاذبه‌های توریستی و تفریحی بسیار زیادی است و یکی از شکارگاه‌های ویژه ناصرالدین شاه بوده است.

● نگاهی تاریخی

کوه، جنگل، دشت، دریاچه، رود، آبشار، آب و هوای لطیف، مردمان سازگار و مهمان‌دوست و تعدادی آثار و ابنیه تاریخی در پهنه‌ای نسبتا محدود قرار گرفته‌اند. جنگل‌های انبوه و سرسبز، رودخانه سردآبرود، جنگل‌های بخش جنوبی و روستاهایی که در دامنه کوه‌های کم‌ارتفاع شرقی قرار دارند از مشخصه‌هایی هستند که این منطقه را دیدنی کرده‌اند. از آثار و اشیایی که از کلاردشت به دست آمده معلوم می‌شود قسمتی از این منطقه در ادوار باستان‌ آباد و دارای تمدن بوده است. گذشته از ظروف سفالی، مجسمه و آلات و ادوات مفرغی که در خلال کاوش‌های باستان‌شناسی کشف شده گنجینه‌ای در سال ۱۳۱۸ خورشیدی شامل ۳ پارچه ظروف زرین همراه یک تیغه کارد طلا و تعدادی ظروف سفالین حین عملیات ساختمان کاخ سلطنتی به دست آمده که امروز به نام مجموعه زرین کلاردشت در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود. این ناحیه از جنوب به قله تخت?سلیمان تا حدود گردنه کندوان و از شمال به دریای مازندران و شهر عباس‌آباد، از شرق به چالوس، نوشهر و کجور و از غرب به قزوین و الموت محدود است. وجود ۴۵ قله با ارتفاع بیش از ۴هزار متر از جمله علم‌کوه با ارتفاع ۴۸۴۵ متر این منطقه را به قطب کوهنوردی تبدیل کرده است.

● نمای نزدیک

شهر از ۲ قسمت اصلی تشکیل شده است؛ ابتدا مرکز شهر «حسن کیف» قرار دارد که تمام ادارات دولتی در این قسمت از شهر واقع شده‌اند. بخش بعدی رودبارک و دره زیبای آن است که در امتداد آن قله علم‌کوه و دیگر قله‌ها قرار دارد. رود سردآبرود نیز که از ارتفاعات سرچشمه گرفته و آب زیاد و خروشانی دارد و یکی از زلال‌ترین و شفاف‌ترین رودهای ایران است، در این منطقه و پارک زیبای شهر هم در انتهای رودبارک قرار دارد.

می‌توانید سری به کاخ اجابیت در روستای اجابیت بزنید که متعلق به دوره پهلوی است. این کاخ در محلی مشرف به منطقه کلاردشت بنا شده، تزیینات و گچبری‌هایی زیبا به شیوه معماری اروپا دارد. محوطه آن بسیار زیباست و داخل آن لوسترهایی نفیس و گرانقیمت قرار دارد. حیاط کاخ پوشیده از درختان سرو سرسبز است و در حال حاضر به عنوان استراحتگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاخ چایخوران چالوس نیز اوایل سلطنت سلسله پهلوی ساخته شد و نمای داخلی و خارجی آن تزیینات گچبری و کاشیکاری بسیار زیبایی دارد. این کاخ برخلاف سایر کاخ‌های این دوره‌، بسیار ساده و بی‌پیرایه است.

● جنگل‌ها را فراموش نکنید

یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی این منطقه، جاده و جنگل انبوه مسیر کلاردشت-عباس‌آباد است که باعث می‌شود دنیا را فراموش کنید. زیباترین جاده جنگلی کشور که دو شهر کلاردشت و عباس‌آباد را به یکدیگر متصل می‌کند. وجود درختان سرسبز، زیبا و بلند کنار جاده و جاری بودن سرچشمه‌های مختلف در دره‌های این جاده طراوت خاصی به آن بخشیده و طبیعتی پرجاذبه برای مسافران و مشتاقان منطقه پدید آورده است اما گاهی زباله‌های خود را باقی می‌گذارند و بر منظره زیبای طبیعت لکه‌ای زشت برجا می‌گذارند. جاده جنگلی گرک‌پس مسیر زیبای دیگری است که از خیابان سردار جنگل (نصیری) شروع و پس از عبور از میان جنگل انبوه و زیبا به محوطه کاخ اجابیت وصل می‌شود. طبیعت زیبای اطراف این جاده که با آواز پرندگان درمی‌آمیزد، محیط مناسبی برای پیاده‌روی و گردش به‌وجود آورده است.

● حضور در ارتفاع

علاوه بر جذابیت‌هایی که نام برده شد، شکوه قله‌های متعدد با ارتفاع بیش از ۴هزار متر، یخچال‌های طبیعی و دائمی علم‌چال و اسپیلت و نیز دیواره ۸۰۰ متری علم‌کوه، کوهنوردان بسیاری را از ایران و جهان به اینجا رهنمون می‌کند. قرارگاه فدراسیون کوهنوردی رودبارک واقع در دره رودبارک اطلاعات بیشتری در اختیار کوهنوردان می‌گذارد.

جالب است بدانید علم‌کوه در سال ۱۲۸۱ خورشیدی برای نخستین بار توسط یک گروه آلمانی به نام برادران «برن مولر» شناسایی شد و گزارشی در مورد منطقه تهیه کردند. غیراز علم کوه، بعضی از قله‌های مرتفع کلاردشت عبارت‌اند از تخت سلیمان، زرین‌کوه، قله چالان، مرجیکش و لشگرک‌های بزرگ و کوچک. یکی از پدیده‌های مورفولوژیکی این منطقه، یخچال‌های بزرگ و طبیعی است که در ارتفاع ۴هزارمتری و میان سنگ‌های گرانیتی واقع‌اند. یخچال‌های علم‌کوه از نوع یخچال‌های کوهستانی و دره‌ای هستند که روزانه به طور متوسط بین ۳۰ سانتی‌متر تا یک متر تغییر مکان می‌دهند. این یخچال‌ها متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی هستند و ۶۰ میلیون سال قدمت دارند. یکی از مهم‌ترین این یخچال‌ها «علم چال» نام دارد که ۳هزار متر طول و ۷۵۰ متر عرض و ۸۰ متر عمق دارد. این توده‌های عظیم یخ که با سنگ و خاک آمیخته شده‌اند، منبع اصلی آبگیری رودخانه سردآبرود در کلاردشت هستند. با وجود این یخچال‌ها و قلل مرتفع بیراه نیست که منطقه علم‌کوه و تخت سلیمان را «آلپ ایران» می‌خوانند.

در ادامه آنچه از کلاردشت دیدید، آب گرم تلو یا تل او (آب تلخ) در جنوب رودبارک و آب گرم واحد در روستای واحد واقع در جاده عباس‌آباد به کلاردشت، آبگرم «کندوا» در روستای آنگوران کلاردشت؛ ‌آبگرم «لله‌جار» در شمال شهر مرزن‌آباد و آبگرم روستای دلیر تکمیل‌کننده جاذبه‌های منطقه هستند.

● استقرار در کلاردشت

در سفر به کلاردشت می‌توانید یک سفر کاملا طبیعت‌گردی داشته باشید و در خانه‌ای روستایی در یکی از روستاهای دیدنی منطقه مانند دلیر یا خانه‌های استیجاری کلاردشت اوتراق کنید. همچنین می‌توانید در یک منطقه مناسب مانند حصارچال چادر بزنید، اما از آنجا که کلاردشت برای گردشگران داخلی و خارجی آشناست، هتل‌هایی با کیفیت‌های متفاوت نیز در دسترس است. مجتمع باران سبز کلاردشت در کیلومتر ۳ جاده عباس‌آباد در دامنه ارتفاعات جنوب طوئیدره قرار دارد. این مجتمع علاوه بر واحدهای ویلایی دارای رستوران و تریای سرپوشیده و روباز، مرکز خرید و زمین‌بازی کودکان است.

هتل کاسنیک ولشت نیز مجموعه هتل آپارتمانی است که سوئیت‌‌های مختلف، رستوران و کافی‌شاپ و فروشگاه صنایع دستی دارد. این هتل در کیلومتر ۸ فرعی جاده چالوس، روستای سنار واقع شده است. علاوه بر این هتل‌های مارال، جم، کلاردشت و شیرین نیز پیش‌روی شماست. شاید لازم به گفتن نباشد، اما در سفر به شمال کشور از غذاهای محلی نباید غفلت کرد. یکی از جاهایی که می‌توانید غذای خوبی در آنجا میل کنید، رستوران شاندیز در هتل مارال است.

● سوغاتی‌های باورنکردنی

سوغات که جای خود را در سفر دارد و کلاردشت هم مانند مناطق مختلف شمال کشور سوغات متعددی اعم از خوراکی و غیرخوراکی دارد ولی شاید ندانید عمده‌ترین هنر سنتی شهرستان چالوس، فرش کلاردشت است که علاوه بر فروش داخلی به کشورهای اتریش‌، فرانسه، ایتالیا، کانادا، آلمان و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز صادر می‌شود. شباهت طرح‌های فرش کلاردشت با طرح‌های فرش کردستان، فارس و کرمانشاه بیانگر مهاجرت اقوام لر و کرد کوه‌های زاگرس در گذشته‌های دور به این منطقه ‌است. از انواع طرح‌ها می‌توان به جنگلی و شکارگاه، شکری، مزرقان، ‌شاه عباسی و ‌گل سینی، اشاره کرد و مهم‌ترین دلایل شهرت آن کیفیت بسیار بالای رنگ قالی به دلیل استفاده از مواد گیاهی علاوه بر رنگ‌های شیمیایی در رنگرزی است. علاوه بر قالی، هنرهای سنتی‌ای مانند نمدمالی، ‌حصیربافی، ‌جاجیم‌بافی، بافت جوراب و دستکش و کوزه‌گری نیز در منطقه کلاردشت رواج دارد.

● پیشنهاد ویژه: دریاچه ولشت

بیش از هر چیز، طبیعت کلاردشت است که مسافران را به سوی خود می‌خواند؛ رودخانه‌ها و چشمه‌های زیادی در آن جاری هستند که مهم‌ترین آنها رودخانه سردآبرود است. دریاچه‌های کوچک و بزرگ بر جذابیت‌های طبیعی آن می‌افزاید که دریاچه‌ای مانند ولشت تا حدی نام آشناست. دریاچه ولشت یکی از ۱۰ دریاچه آب شیرین کشور است که در منطقه کلاردشت واقع شده و محیط‌زیست مناسبی برای پرندگان و آبزیان فراهم کرده است. گونه‌های گیاهی و جانوری کلاردشت نیز از دیگر ویژگی‌های منطقه است. دریاچه کوهستانی ولشت در جنوب غربی شهر چالوس و در شمال شرقی کلاردشت قرار دارد. مسیر دسترسی به آن از شهر چالوس و از طریق کندوان و محور ارتباطی چالوس به تهران آغاز می‌شود و پس از طی ۲۳ کیلومتر و بعد از پل کجور و گذر از سربالایی‌ها و پیچ‌های جنگل تا کنار دریاچه ادامه می‌یابد. دریاچه ولشت به دلیل چشم‌انداز سبز و طبیعت منحصر به‌فرد آن از جمله دیدنی‌ترین میراث طبیعی کشور محسوب می‌شود که این امر هر ساله بسیاری از گردشگران را برای بازدید از این منطقه جلب می‌کند که آسیب‌های فراوانی نیز به طبیعت و اکوسیستم منطقه وارد کرده‌اند. جذابیت دیگر منطقه، تنگه رودبارک است که شهرت جهانی آن به واقع شدن در مسیر منتهی به صعود به قله علم‌کوه و دیگر قلل منطقه تخت سلیمان بازمی‌گردد. علاوه بر این رودخانه سردآبرود در جوار درختان کهن از این تنگه زیبا می‌گذرد. در امتداد رود زیبای سردآبرود و در غرب محله رودبارک آبشار زیبای اکاپل واقع است که دیدنش جلوه دیگری به سفرتان می‌دهد.

پرتو حسنی زاده

کارشناس گردشگری