ادبیات و سیاست!

معاندان با اندیشه اسلامی، «ادبیات» را ابزاری کارآمد می دانند که به واسطه آن می توان القائات سیاسی را بر اذهان مخاطب (= دریافتگر) تحمیل کرد.
تردیدی نیست که ادبیات می تواند ابزاری …

معاندان با اندیشه اسلامی، «ادبیات» را ابزاری کارآمد می دانند که به واسطه آن می توان القائات سیاسی را بر اذهان مخاطب (= دریافتگر) تحمیل کرد.

تردیدی نیست که ادبیات می تواند ابزاری برای القائات سیاسی باشد. اما اگر جنس آنچه به عنوان پیام سیاسی القاء می شود، نمودی ا ز حقیقت و برآمده از اراده ای الهی باشد، کارکرد سیاسی ادبیات نکوهیده نیست. در غیراین صورت، ابزارانگاری ادبیات در مسیر القائات سیاسی، نکوهیده و جفایی مسلم بر این ساحت فرهنگ آفرین است.

معاندان، علاوه براینکه ادبیات را در خدمت اهداف و مطامع نفسانی و شیطانی خود درمی آورند، در قامتی فریبکارانه، سیاست و سیاست ورزی را امری گیتیانه و نفسانی ارزیابی نموده و چنین شأن و دامن ادبیات و ادیبان را منزه از سیاست معرفی می کنند. به دو دلیل!

نخست اینکه منادیان حق را از وسیله قراردادن ادبیات به عنوان ابزاری کارآمد، پرهیز دارند و یا مخاطب را به پیام های سیاسی حقگرایان که در قالب ادبیات عرضه می شود، بدبین سازند.

دوم؛ مخاطبان را از القائات سیاسی ادبیات معاندانه با اندیشه اسلامی، غافل کنند تا القائات به راحتی به ذهن و دل مخاطب راه یابد و کارگر شود.

در روزهای تلخ اغتشاشات پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، صفحه ادبی روزنامه وابسته به حزب اعتماد ملی، در هواداری با اغتشاشات، کارکرد نکوهیده سیاسی ادبیات را به نمایش گذاشت.

این صفحه، هر روز اشعاری سپید را منتشر می کرد که مضامین اصلی آن چنین بود :

-تشویق به مبارزه علیه نظام جمهوری اسلامی

-متهم کردن نظام به سرکوب مردم بی گناه

-مرثیه برای «کشته شدگان خیالی»

در آن روزها، نگارنده در قالب چند یادداشت به کارکرد نامشروع سیاسی صفحه ادبی روزنامه یادشده اعتراض کرد. روزی مسئول آن صفحه در تماسی با نگارنده، ضمن دفاع از رویکرد روزنامه متبوع خود، اشعار ضدانقلابی آن رسانه را ، «احساسات» شاعران در قبال مسائل و پیش آمدهای اجتماعی معنا کرد! وی کاش می گفت که صاحبان آن اشعار ضدانقلابی، چرا تنها در هواداری از ضدانقلابیون دچار غلیان احساسات زلال می شوند؟

به هرروی، کارکرد نامشروع سیاسی ادبیات اینک وجه بارزتری یافته است.

در قبال چنین رویدادی، شاعران متعهد باید به تکاپو افتاده و با تولیدات بیشتر، ابزار ادبیات را به نفع خود مصادره نمایند. به موازات این کار، باید از کارکرد نامشروع سیاسی ادبیات که با زیرکی و پنهان کاری به دست معاندان صورت می گیرد، پرده انداخت!

رسانه های متعهد با میدان دادن به ادبیات متعهد می توانند زمینه ساز تحقق دو ضرورت برشمرده باشند!

پژمان کریمی