بهترین نعمت خدا که قدرش را نمی دانیم

تمامی سفارشهای اسلام برای قدردانی از نعمت سلامتی, و به تأخیر انداختن بیماری است

یکی از برترین نعمتی‌که خداوند متعال در اختیار انسان نهاده است نعمت «سلامتی و صحت جسم و جان» است؛ چنانچه مولای متقیان علی (علیه‌السلام) نیز در این باره چنین فرموده اند: «اَلصِّحَّةُ اَفضَلُ النِّعَمِ؛ سلامتی بهترین نعمت است».[۱] شاید بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌های روحی و جسمی‌ما به علت مراعات نکردن دستورات اسلامی‌باشد خواه واجب و حرام یا مستحب و مکروه؛ که اگر به تعالیم ائمه معصومین علیهم السلام توجه می‌شد ما گرفتار چنان بیماری‌هایی نمی‌شدیم و نیز فرزندان ناسالم به دنیا نمی‌آمدند؛ زیرا اسلام برای هر کاری آداب مخصوص دارد که انجام صحیح آنها جلوی بسیاری از بیماری‌ها را گرفته و از پیدا شدن آنها پیشگیری می‌نماید.

بنابراین باید یاد آور شد که تمامی‌‌سفارشهای اسلام برای قدردانی از نعمت سلامتی، و به تأخیر انداختن بیماری است. سیستم منظم و دقیق موجود در بدن انسان، به گونه ای طراحی شده است که در صورت رعایت تمامی‌اصول و ضوابط بهداشت فردی و اجتماعی درصد ابتلای انسان به بیماری و امراض گوناگون را تا حد امکان منتفی می‌نماید؛ لکن گاه شخص خواه ناخواه در معرض بیماری قرار می‌گیرد.قدردانی از نعمت سلامتی و تندرستی در بیانات حضرات معصومین(علیهم السلام) به روشنی قابل استنباط است که به مواردی از احادیث معصومین(علیهم السلام) در این باره اشاره خواهد شد.رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «قدر پنج چیز را قبل از پنج چیز بدان؛ جوانی‏ات را پیش از پیری؛ سلامتی‏ات را پیش از بیماری؛ ثروتت را پیش از فقر؛ فرصت‌هایت را پیش از گرفتاری و زندگی‏ات را پیش از مرگ. [۲].مولای متقیان علی(علیه‌السلام) در تفسیر آیه«وَ لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنْیا »[۳] فرمودند: «سهم خود را از دنیا فراموش مکن : [یعنی] سلامتی‌، توانایی‌، فرصت‌، جوانی و شادابی‏ات را فراموش مکن، تا با آنها، آخرت را به دست آوری.» [۴].امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «پنج چیز است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگی‏اش کمبود دارد و کم خرد و دل نگران است: اول، تندرستی، دوم امنیت، سوم روزی فراوان، چهارم همراهِ هم رأی. راوی پرسید: همراهِ هم رأی کیست؟ امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشین خوب و پنجم که در برگیرنده همه اینهاست، رفاه و آسایش است. [۵] .امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «سلامتی نعمتی است پنهان تا زمانی که هست فرد آن را فراموش می‌کند و هرگاه آن را از دست می‌دهد به دنبال آن است و سلامتی نعمتی است که انسان از شکر آن عاجز است. [۶].برخی از انسان‌ها با وجود علم به مضرات برخی از مواد برای شخص آنان عامدانه خود را گرفتار بلا و بیماری می‌گردانند؛ چنانچه امام رضا علیه‌السلام فرمودند: دو گروه همیشه مریضند، سالمی که پرهیز می‌کند و مریضی که پرهیز نمی‌کند.[۷].آنچه از بیانات حضرات معصومین(علیهم السلام) در این خصوص برمی‌آید آن است که نعمت سلامتی برای انسان زمانی جایگاه والا و واقعی خود را کسب می‌کند که از دست فرد رفته و بیماری و امراض گوناگون جای آن را در روح و جسم انسان گرفته باشد.

لازم به ذکر است که تمامی‌نعمت‌هایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است به منظور بکارگیری آنان در جهت رستگاری و رسیدن به سعادت اخروی است و نعمت سلامتی نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد چنانچه از مولای متقیان علی (علیه‌السلام) نیز در این باره چنین روایت شده است: «زکات علم نشر آن؛ زکات جمال عفاف؛ زکات بدن جهاد و روزه و ... و زکات سلامتی و تندرستی سعی و تلاش در راه طاعت و بندگی خداوند است».[۸] .در این باره نیز شعیب بن عقرقونی نقل کرده است که به امام صادق (علیه‌السلام) آنچه از ابوذر روایت شده بود عرض کردم که ابوذر فرمود:« مردم از سه چیز متنفر هستند و نسبت به آنان کینه دارند در حالی که من آنان را بسیار دوست دارم؛ مرگ، فقر و بلا. امام فرمود: اینگونه که روایت کردی نیست بلکه اینگونه است: «مرگ در طاعت الهی برای من دوست داشتنی تر است از زندگی همراه با معصیت خداوند؛ و فقیر بودن همراه با طاعت الهی برای من دوست داشتنی تر است از بی نیازی همراه با معصیت خداوند و تحمل بلا و بیماری در مسیر طاعت الهی برای من دوست داشتنی‌تر است از تندرستی همراه با معصیت خداوند [۹].بنابر آنچه بیان گردید مسلم و بدیهی است که گام برداشتن در مسیر طاعت و بندگی خداوند متعال و کسب رضای الهی در تمامی‌امور به نوعی قدردانی از نعمتهای بی حد و حصری است که خداوند سبحان در اختیار انسان قرار داده است.

شهربانو زندلشنی

منابع در دفتر روزنامه موجود است