کارآمدی روی میزاصولگرایان

مهم این است که ملت انتخابات را یکی از امتحانات الهی و یکی از عرصه های کارآمدی بداند وهوشیار باشد که غفلت از دشمن ممکن است دراین عرصه لطماتی را به همراه بیاورد

در آستانه انتخابات مجلس هشتم به تاسی از بیانات رهبر فرزانه انقلاب کارآمدی روی میز اصولگرایان قرار گرفته است . مقام معظم رهبری در عید غدیر امسال ضمن اشاره به انتخابات ۲۴ اسفند فرمودند:”مهم این است که ملت انتخابات را یکی از امتحانات الهی و یکی از عرصه‌های کارآمدی بداند وهوشیار باشد که غفلت از دشمن ممکن است دراین عرصه لطماتی را به همراه بیاورد.”ناکارآمدی یاناکارایی Disfunctionality یکی از آسیب‌های جدی نظام‌های سیاسی است که می‌تواند ضمن اختلال کارکردی در برونداد نهادهای مختلف سیاسی و اجتماعی موجبات نارضایتی و سلب اعتمادعمومی را فراهم کند. یک نظام سیاسی زمانی کارآ‌مد است که بین کار ویژه‌ها و وظایف ‌آن هماهنگی برقرار باشد. نوعا اعتقاد بر این است ناکارایی یا بدکارکردی سیستم‌های سیاسی حاصل تعارضات درونی و بیرونی کار ویژه‌ها است که ضمن ایجاد تنش Tension در سیستم به اعوجاجات ساختاری دامن می‌زند.

در این فضای پیچیده بدکار کرد امکان تصمیم‌گیری صحیح وقدرت تشخیص سیاستگذاران به حداقل می‌رسد تا جایی که علی‌رغم اراده راسخ یک “نقش” و صاحب “نقش” برای حل مشکلات اما همیشه یک یا اغلب دو پای راه‌حل لنگ است.نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در دهه سوم عمر با برکت خود در پی اثبات کارآمدی و قدرت اسلام در اداره جامعه است . این گفتمان موجد یک جریان سیاسی بزرگ در کشور به نام اصولگرایان شده است. درواقع اصولگرایی مثبت کارآمدی اسلام در مدیریت سیاسی‌،اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی کشور است. از همین رو در آستانه انتخابات مجلس هشتم شعار کارآمدی برپیشانی اصولگرایان نقش بسته است.

انتخابات یکی از عرصه‌های بروز عظمت نظام مقدس جمهوری اسلامی و ایران است. انتخابات نمایشگاهی از پایبندی ملت ایران به‌مردمسالاری دینی است. انتخابات مجالی برای کنکاش پیرامون کارآ‌مدی و نارسایی‌های مرتبط با آن است.پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در ۱۳۵۷ ساخت سیاسی در ایران شاهد یک تحول جدی شد و اصل مترقی ولایت فقیه در قالب مردمسالاری دینی باتکیه بر آرای اکثریت بلامنازع ملت ایران جایگزین نظام قهقرایی و پاتریمونیال پهلوی گردید. اما متناسب با این انقلاب عظیم سیاسی حداقل در عرصه‌ اقتصادی تغییرات جدی رخ نداد. در عرصه‌های فرهنگی واجتماعی نیز هرچند بیشتر از ساحت اقتصادی اما به اندازه تغییرات و رشد نظام سیاسی حرکتی صورت نگرفت. در واقع اگر چه عرصه‌های اقتصادی،‌اجتماعی و فرهنگی در موازات با تغییرات نظام سیاسی حرکت روبه رشدی را داشته‌اند اما این تحولات با یک تاخر یا Dissynchronization روبه رو بود.

مفهوم تاخر ،زمانی درقبال یک سیستم سیاسی اطلاق می‌شود که ساخت‌های درون آن سیستم به‌طور هماهنگ رشد نکند. در این صورت برونداد آنها در اغلب اوقات کار ویژه‌های متعارض ونافی یکدیگر خواهد بود . تعارض کارکردی همان طور که در ابتدای این نوشتار ذکر شد سرآغاز ناکارایی یک نظام سیاسی است . مضاف براینکه این تعارضات به پیچیدگی‌های ساختاری نیزدامن می‌زند و ملغمه‌ای را به وجود می‌آورد که کسی نمی‌تواند از پس مدیریت کامل آن برآید.در دهه سوم انقلاب اسلامی به وضوح تعارضات موجود بین کارویژ‌ه‌های ساخت اقتصادی با ساخت سیاسی و فرهنگی رخ عیان نموده است.ساخت اقتصادی با گرته‌برداری ازدکترین‌های خاک خورده دهه ۶۰ و ۷۰ اروپا نتوانسته همگام با ساختارهای سیاسی رشد کند علاوه بر اینکه پیچیدگی‌های ساختاری حاصل از این رشد ناهماهنگ مدیران کشور را نیز در فهم موضوعات و مسایل با چالش‌ مواجه نموده است.

درواقع دعوای تقدم یا تاخر توسعه سیاسی و اقتصادی که در دوره ریاست جمهوری آقایان خاتمی و هاشمی اذهان سیاستگذاران و سیاست‌سازان را به خود معطوف کرده بود جدالی بی‌حاصل بود که ثمره آن برخی نارسایی‌های امروز در مقوله کارآمدی نظام است. اصولگرایان در آستانه انتخابات مجلس هشتم با تاکید بر رشد هماهنگ ساخت‌های مختلف نظام سیاسی متناسب با ظرفیت‌های بومی در صددند پاسخی مناسب ودر خور ملت ایران به پرسش کارآمدی دهند .حرکت‌های اخیر دولت نهم ومجلس هفتم به منظور اصلاحات جدی در ساختار اقتصادی کشور با حذف تدریجی آثار سوء نظام ربوی از ساختار پولی ومالی ،واگذاری‌های بی‌سابقه به بخش خصوصی در راستای اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی ، ارائه سهام عدالت به‌عنوان گل سرسبد سیاست‌های اقتصادی اصولگرایان وکاهش فاصله طبقاتی ، تحول در نظام بودجه نویسی کشور و ... جملگی در راستای تسریع روند اصلاحات اقتصادی و نزدیک کردن آن به رشد ساختار سیاسی و فرهنگی کشور است. کارآمدی نظام اسلامی تنها با هماهنگی برونداد ساختارهای مختلف محقق می‌شود وحرکت اصولگرایان در دولت نهم و مجلس هفتم نقطه عزیمت این جریان هماهنگ است.

صالح اسکندری