دوشنبه, ۱۱ تیر, ۱۴۰۳ / 1 July, 2024
مجله ویستا

۸ اکتبر ۱۷۴۶ ـ حل اختلاف ایران و عثمانی برسر بین النهرین (عراق امروز)


هشتم اکتبر سال ۱۷۴۶ (۱۶ مهر) دولت عثمانی که ارتش آن کشور در سال ۱۷۴۵ در منطقه «قارص» از ارتش ایران شکست خورده بود به نادرشاه پیشنهاد کرد که یک پیمان صلح دائم برای حل همه اختلافات …

هشتم اکتبر سال ۱۷۴۶ (۱۶ مهر) دولت عثمانی که ارتش آن کشور در سال ۱۷۴۵ در منطقه «قارص» از ارتش ایران شکست خورده بود به نادرشاه پیشنهاد کرد که یک پیمان صلح دائم برای حل همه اختلافات دو دولت تنظیم و امضاء شود. نادرشاه در آگوست ۱۷۴۳ بغداد و بصره را تصرف و کرکوک را گلوله باران کرده بود زیرا که عثمانی ها پی در پی شرایط صلحی را که میان آن دولت و دولت صفویه امضاء شده بود نقض می کردند. قرارداد صلح پیشنهادی عثمانی با نادرشاه در سال ۱۷۴۷ میان دو دولت به امضاء رسید، نادر از بغداد صرف نظر کرد و عثمانی حاکمیت ایران بر سلیمانیه و ایروان را برسمیت شناخت و متعهد شد که نسبت به قفقاز ایران نظر نداشته باشد. شاه عباس یکم قبلا در یک مصالحه، قسمتی از سرزمینی را که اینک کشور عراق است به عثمانی ها داده بود تا نسبت به ارمنستان و سراسر قفقاز ادعا نداشته باشند. در این مصالحه ها به منطقه بصره اشاره نشده و به همین دلیل کریمخان زند برایش حکمران تعیین کرد و فرستاد و صدای اعتراض عثمانی را با گلوله خاموش کرد. انگلیسی ها در جریان جنگ جهانی اول وارد بین النهرین شدند و پس از شکست عثمانی در جنگ، سه ایالت عثمانی را از آن جدا کردند و ترکیب از این سه، ایالت عراق را ساختند و تحت نظر خود یک امیرزاده حجاز را پادشاهش کردند و در سال ۱۹۳۲ تحت فشار روحانیون شیعه، با حفظ نیروهای نظامی خود در عراق و پس از ترسیم مرزهای آن به این کشور تازه ساز استقلال دادند. در آگوست ۱۹۴۱نیروهای انگلیسی از خاک عراق به ایران تعرص و آن را اشغال نظامی کردند. سلطنت عراق در سال ۱۹۵۸ توسط ژنرال قاسم منحل شد و از آن پس گاهی ناسیونالیستها و زمانی بعثی ها بر عراق حکومت کردند و این کشور در بهار ۲۰۰۳ به تصرف آمریکا درآمد که هنور نیروهایش در آنجا مستقر هستند. تیسفون که هشت قرن پایتخت ایران بود در ۳۶ کیلومتری جنوب بغداد قرار دارد.