اهمیت تفکر

در قرآن و روایات، راجع به تفکر سفارش شده است. آدم وقتی غضب کرده و در حال جوش و خروش است دیگر عقلش فعال نیست، جا ندارد به او بگویند بنشین فکر کن! چه فکری؟ آنجا داد می‏زند و حمله می‏کند چون قدرت فکر کردن ندارد، اما تا به حد هیجان نرسیده است می‏تواند فکر کند.

در قرآن و روایات، راجع به تفکر سفارش شده است. آدم وقتی غضب کرده و در حال جوش و خروش است دیگر عقلش فعال نیست، جا ندارد به او بگویند بنشین فکر کن! چه فکری؟ آنجا داد می‏زند و حمله می‏کند چون قدرت فکر کردن ندارد، اما تا به حد هیجان نرسیده است می‏تواند فکر کند. آن وقتی که آدم حالت آرامی دارد و هیجان غرایز در وجودش نیست؛ باید غنیمت بشمارد؛ برای فکر کردن و تصمیم صحیح گرفتن. ببینید چقدر آیات قرآن مطالب مختلفی را بیان می‏کند و می‏گوید: «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ۴»، «لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ»، «أَفَلا تَعْقِلُونَ»؛ گاهی سؤال مطرح می‏کند شما که عقل دارید بگویید این کار بهتر است یا آن؟ «آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ۵» «... لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ * فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِٔ۶» آخر دنیا و آخرت را با هم بسنجید ببینید کدام بهتر است؟ «وَ الْآخِرَهُٔ خَیْرٌ وَ أَبْقی» مگر عقل شما این را نمی‏گوید، مگر در کارهای دنیوی خودتان آن را که لذتش شدیدتر است ترجیح نمی‏دهید، مگر آن را که لذتش با دوام‏تر است ترجیح نمی‏دهید؟ چطور پای آخرت که می‏آید دیگر عقلتان کار نمی‏کند؟ «بَلِ ادَّارَکَ عِلْمُهُمْ فِی الْآخِرَهِٔ۷» وقتی نوبت به آخرت می‏رسد علم‏ها ته می‏کشد و عقل از کار می‏افتد! بنابراین، ما باید عقلمان را به کار بگیریم، قبل از اینکه هیجانات بر ما غالب شود و ما را به راه شر سوق دهد، با فکر و تعقّل زمینه را برای تصمیم‏گیری صحیح فراهم کنیم. این راحت‏ترین و عاقلانه‏ترین کاری است که می‏شود برای جلوگیری از افتادن در مهالک انجام داد.