شما چه نوع واکسنی میل دارید

چگونه می توان از میان دنیای رنگارنگ واکسن های آنفلوآنزا, یکی را انتخاب کرد

وقتی فصل تجویز واکسن آنفلوآنزا می‌رسد، شاید سوالی که بیشتر از شما پرسیده می‌شود، آن است که چه نوع واکسنی را انتخاب کنیم تا بیشترین تاثیر و کارآیی را داشته باشد و چگونه می‌شود از میان دنیای رنگارنگ انواع واکسن‌ها با برندهای مختلف یکی را به درستی برگزید...

در این میان شاید اگر به بیمار خود بگویید که: «شما چه میل دارید؟» کمی با تعجب به شما نگاه کند و فکر کند که به جای آمدن به مطب پزشک، به رستوران رفته است.

امسال برای نخستین‌بار است که پس از دهه‌ها، در ایالات متحده طیف گسترده‌ای از انواع واکسن آنفلوآنزا در دسترس افراد قرار دارد. از دهه ۱۹۴۰، شهروندان آمریکایی که اخبار سلامت را دنبال کرده و نسبت به این موضوع آگاه هستند، تنها یک روش برای ایمن شدن در برابر ویروس آنفلوآنزا داشته‌اند: تزریق یک دوز از واکسن حاوی ویروس آنفلوآنزای سه گونه‌ای. اما در سال‌های اخیر، اسپری بینی و واکسن‌های با دوزهای بالاتر آنفلوآنزا هم افزوده شده‌اند.

حال به لطف پیشرفت علم و تکنولوژی، در فصل آنفلوآنزای جاری، ۷ روش برای ایمیونیزاسیون در برابر آنفلوآنزا پیش روی افراد قرار دارد، پس عملا می‌توان گفت برای هر فرد یک واکسن عملا وجود دارد. دکتر Greg Poland، مدیر گروه تحقیقات واکسن مایو کلینیک، معتقد است: «سابق براین زمزمه‌هایی بود مبنی بر این که واکسن‌ها آنطور که می‌خواهیم، عمل نمی‌کنند، بنابراین باید برای ارتقای پوشش آنها کاری انجام می‌شد.» مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های (CDC) ایالات متحده، که واکسن‌های ساخت شرکت‌های مختلف دارویی را توزیع می‌کند، می‌گوید: «اینگونه نیست که تمامی پزشکان، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی هر ۷ روش را بتوانند به افراد عرضه کنند، اما با کمی جستجو، احتمالا می‌توانید مرکزی را که واکسن انتخابی شما را در اختیار دارد، بیابید.» با تمامی این اوصاف، در زیر شرح مختصری از انواع واکسن‌های در دسترس و این که شما کدام را باید انتخاب کنید، می‌آید.

● واکسن سه‌گونه‌ای استاندارد

تزریق این دسته از واکسن‌ها که در مقابل ۳ گونه از آنفلوآنزا ایمنی ایجاد می‌کند، هنوز هم در دسترس قرار دارند و برای تمامی کودکان ۶ ماهه و بالاتر و بزرگسالان پیشنهاد می‌شود. امسال نیز این نوع از واکسن‌ها، دربرگیرنده گونه‌های H۱N۱ و H۳N۲ و ویروس Influenza B هستند.

● واکسن‌های ۴ گونه‌ای

برای نخستین‌بار، یک تزریق واکسن آنفلوآنزا می‌تواند در برابر ۴ گونه ویروس آنفلوآنزا محافظت ایجاد کند: دو نوع از کلاس A ویروس‌ها و دو نوع از کلاس B ویروس‌ها. تنها دو نوع از آنفلوآنزای کلاس B وجود دارد که می‌تواند در کودکان خردسال ایجاد بیماری کند، بنابراین تزریق این نوع واکسن‌های جدید در برابر هر دو نوع آنها محافظت می‌دهد. به اعتقاد دکتر Michael Shaw، نایب رییس لابراتوار علم در بخش آنفلوآنزای CDC: «این واکسن به احتمال بیشتری به شما در برابر ویروس‌هایی که ممکن است در این فصل آنفلوآنزا با آنها روبرو شوید، محافظت می‌دهد.» سرانجام آنکه این واکسن کهquadrivalent نامیده می‌شود، به‌طور حتم جایگزین انواع واکسن ۳ گونه‌ای خواهد شد، هرچند این امر در چند سال آینده رخ نخواهد داد. با وجود آنکه واکسنquadrivalent محافظت بیشتری در برابر آنفلوآنزا نسبت به انواع واکسن‌های ۳ گونه‌ای ایجاد می‌کند، پزشکان معتقدند در صورتی که انواع جدیدتر ۴ گونه‌ای در دسترس نیستند و برای صبر کردن تا یافتن آنها نیز وقت نداریم و فصل تزریق واکسن می‌گذرد، انواع ۳ گونه‌ای نیز همچنان موثر هستند و ارزش تزریق دارند. حتی با توجه به آنکه انواع ۴ گونه‌ای مسلما قیمت بالاتری هم دارند.

● اسپری بینی

این نوع واکسن که FluMist نامیده می‌شود، باید از راه بینی به بدن برسد و بیشتر برای ایمیونیزاسیون کودکان خردسال مناسب است (مخصوصا کودکانی که از زدن آمپول واهمه دارند) و استفاده می‌شود. انواعی از این واکسن که امسال در دسترس قرار دارد، در برابر ۴ گونه از ویروس آنفلوآنزا محافظت ایجاد می‌کند، درست مانند واکسن quadrivalent.

● واکسن بدون تخم مرغ

در حدود ۴ درصد از کودکان و ۱ درصد از بزرگسالان به تخم مرغ آلرژی دارند و این دسته از افراد اغلب واکسن آنفلوآنزای سالیانه خود را دریافت نمی‌کنند، زیرا ویروس آنفلوآنزای موجود در واکسن‌ها در تخم مرغ رشد می‌کنند و در نهایت آثاری از پروتئین‌های تخم مرغ در آنها باقی می‌ماند. اما امسال، این افراد هم می‌توانند واکسن سالیانه خود را دریافت کنند، زیرا به مدد تلاش پژوهشگران، اولین واکسن آنفلوآنزای بدون تخم مرغ هم وارد بازار شده و حاوی پروتئین‌های آنفلوآنزا از ۳ گونه‌ای است که در سلول‌های کاترپیلار کشت داده شده‌اند.

● واکسن‌های با دوز بالا

دو نوبت تزریق حاوی مقادیر بیشتری از پروتئین‌های آنفلوآنزاست که می‌تواند به سرعت سیستم ایمنی را تقویت کند. این نوع واکسن که برای افراد مسن ۶۵ ساله و بالاتر طراحی شده، آنها را در برابر عوارض خطرناک و جدی آنفلوآنزا محافظت می‌کند. این عوارض شامل پنومونی و حتی مرگ خواهد بود.

● واکسن بدون نیاز به سوزن

در نهایت اینکه واکسن Fluzone Intradermal دربرگیرنده یک پانل از سوزن‌های میکرو است که به جای یک سوزن تنها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این نوع واکسن زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرد نسبت به سوزن کاملا حساس است و از آن به شدت می‌ترسد! امسال در این نوع واکسن، ۳ گونه از ویروس گنجانده شده و محافظت خوب و موثری در برابر ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌کند.

دکتر مریم محسنی

منبع: healthland.time.com, Sep. ۲۰۱۳