از حـولـه حـمـام تـا هـپـاتـیـت

با اینکه نمی توان به طورکلی در مورد همه حوله ها در هر مکان و زمان و در اشخاص مختلف صحبت کلی داشت اما می توان به این نکته اشاره کرد که حوله عامل انتقال دهنده بسیاری از عوامل بیماری زاست

با اینکه نمی‌توان به‌طورکلی در مورد همه حوله‌ها در هر مکان‌ و زمان و در اشخاص مختلف صحبت کلی داشت اما می‌توان به این نکته اشاره کرد که حوله عامل انتقال‌دهنده بسیاری از عوامل بیماری‌زاست...

عوامل بیماری‌زایی که از راه حوله می‌توانند به افراد منتقل شوند عبارتند از:

۱ حوله‌ها و قارچ‌ها

قارچ‏ها که شایع‌ترین آنها عبارت است از تیناورسیکالر و قارچ تریکوفیتونا که باعث ایجاد بیماری‏های قارچی پوستی می‏شوند.

۲ حوله‌ها و انگل‌ها

انگل‏ها شامل شپش معمولی که به راحتی به‌وسیله حوله از فرد آلوده به افراد سالم منتقل می‌شوند. البته محیط زندگی شپش باید گرم باشد بنابراین این انگل بیش از چند ساعت روی حوله باقی نمی‌ماند. انگل گال نیز از طریق حوله منتقل می‌شود و افراد را آلوده می‌کند.

۳ حوله‌ها و میکروب‌ها

عوامل میکروبی مانند استافیلوکوک‌ها و استرپتوکوک‌ها و... که باعث ایجاد زردزخم، عفونت‌های دستگاه تنفسی و مشکلات دستگاه گوارش می‌شوند و سایر میکروب‌های دیگری که اگر فرد آلوده‌ای با استفاده از حوله آن را آلوده کند، به سایرین قابل‌انتقال است. به خصوص اینکه در تمام موارد، اگر زمانی که از حوله استفاده می‌شود زیاد باشد به همان نسبت میزان گرفتاری افراد دیگر افزایش می‌یابد.

۴ حوله‌ها و ویروس‌ها

ویروس‏هایی مانند ویروس آنفلوانزای فصلی و آنفلوانزای همه‌گیر، ویروس هپاتیت B و C، ویروس HIV و... که نام‌بردن همه آنها مقدور نیست، ترشحات فرد آلوده که می‌تواند حتی ترشحات یا خونریزی از یک زخم کوچک باشد و آلوده‌شدن حوله به آن، می‌تواند در صورت استفاده مشترک از حوله، افراد دیگر را هم مبتلا کند. به همین دلیل است که گفته می‌شود حوله هر فرد باید مانند مسواکش شخصی باشد و نباید یک حوله برای استفاده مشترک همه اعضای حتی یک خانواده مورد استفاده قرار بگیرد. ما مراجعه‌کنندگان زیادی داشته‌ایم که یکی از اعضای خانواده‌شان به هپاتیت B مبتلا بوده است و اعضای دیگر به دلیل ناآگاهی از ملحفه، حوله و سایر وسایل مشترک او استفاده کرده و آنها نیز به هپاتیت مبتلا شده بودند، بنابراین اگر فردی در خانواده مبتلا به بیماری ویروسی‌ای مانند انواع هپاتیت، بود نباید وسیله مشترکی با سایر اعضای خانواده داشته باشد.

● استفاده مشترک از حوله در مکان‌های عمومی ممنوع

استفاده مشترک از حوله در آرایشگاه‌ها، استخرها و ورزشگاه‌ها نیز کار نادرستی است. هرچند که توصیه می‏شود هر فردی هنگام مراجعه به این مراکز حوله خود را همراه داشته باشد اما در این مکان‌ها باید حوله‌های تمیز زیادی وجود داشته باشد تا به افرادی که حوله ندارند، یک حوله تمیز و ضدعفونی داده شود. البته این امر مستلزم آن است که چنین مکان‌هایی مجهز به دستگاه‌های مخصوص باشد و حوله‌ها را با آب با درجه حرارت بالاتر از ۷۰ درجه بشویند و سپس آنها را با اتوی داغ اتو کنند در غیر این صورت مراکز عمومی به‌هیچ‌وجه حق ندارند حوله‌ای که فردی از آن استفاده کرده، بدون شسته‌شدن و ضدعفونی و فقط به‌صرف شستن با آب ساده و خشک‌کردن در اختیار دیگری قرار دهند.

● هفته‌ای یک‌بار حوله‌ها را بشویید

شستن حوله‌ها به امکانات هر فرد بستگی دارد. اگر فردی بتواند حوله‌اش را هر روز، یک روز در میان یا دو روز در میان بشوید، بسیار مناسب است زیرا استفاده مکرر از حوله حتی به‌وسیله یک نفر به هر حال آن را آلوده می‌کند و استفاده طولانی‌مدت از حوله ممکن‌است خود فرد را آلوده و به عبارتی خودش، خودش را بیمار ‌کند. اگر این امکان وجود ندارد، لااقل هفته‌ای یک‌بار حوله‌ها را بشویید.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند چون بدنشان بعد از حمام کردن تمیز است، پس نیازی به شستشوی مکرر حوله حمام که با آن بدنشان را خشک کرده‌اند، نیست در حالی که تمیزی تن و بدن ظاهری نیست.

ترشحات بدن فردی که به یک عفونت ویروسی، بیماری‌های میکروبی، بیماری‌های قارچی یا بیماری‌ دیگری مبتلاست، معمولا دیده نمی‌شود ولی حوله را به انواع ویروس‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌‌ها آلوده می‌کند و این زمانی بدتر می‌شود که حوله استفاده شده در کنار سایر لباس‌ها و در چوب‌لباسی قرار داده شود که در آن صورت می‌تواند سایر لباس‌ها را هم آلوده کند.

دکتر هوشنگ ساغری

متخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران