اجزای دندان

شناخت اجزای دندان و بافت‌های حمایت‌کننده آن می‌تواند در درک ماهیت مخرب و پیش‌رونده پوسیدگی دندان و ناراحتی‌های لثه مفید باشد. در دومین بخش از مطالب مربوط به ستون سلامت و دندان، …

شناخت اجزای دندان و بافت‌های حمایت‌کننده آن می‌تواند در درک ماهیت مخرب و پیش‌رونده پوسیدگی دندان و ناراحتی‌های لثه مفید باشد. در دومین بخش از مطالب مربوط به ستون سلامت و دندان، به معرفی اجزای دندان می‌پردازیم.

مینا: سخت‌ترین ماده موجود در بدن است که لایه شفاف سطح دندان را تشکیل می‌دهد. این بخش از دندان علاوه بر حفاظت از دندان در زیبایی دندان تاثیر عمده‌ای دارد. مینا با پوشاندن سطح تاج باعث محافظت از آن در برابر اعمال جویدن و وسایل ساینده می‌شود، سختی این ماده امکان محافظت نسبی مینا و دندان را از پوسیدگی فراهم می‌کند. با تخریب مینا توسط پوسیدگی یا شکستگی دندان امکان ساخت مجدد آن توسط بدن وجود ندارد.

عاج:

قسمت عمده بافت دندان از عاج تشکیل شده است که در زیر لایه مینایی قرار گرفته است. سختی عاج به اندازه سختی مینا نیست، بنابراین سرعت پیشرفت پوسیدگی در آن سریع‌تر است. عاج به طور مداوم در طی عمر انسان تشکیل می‌شود.

سمنتوم:

لایه بسیار نازکی است که روی سطح ریشه را می‌پوشاند (همانند مینا در تاج دندان)، الیاف نگهدارنده دندان از یک سو به استخوان و از سوی دیگر در درون سمنتوم ریشه قرار می‌گیرند. با خورده شدن (تحلیل) لثه، سمنتوم در معرض مواد محرک قرار گرفته و با تحریک سمنتوم درد ایجاد می‌گردد.

بخش مرکزی دندان:

عصب دندان به همراه رگ‌های خونی در بخش مرکزی دندان قرار گرفته‌اند. این توده به صورت کانال در ریشه و در تاج به صورت حفره است. اعمال مربوط به تغذیه دندان، حس دندان و همچنین وظیفه ساخت عاج جدید به عهده این بخش از دندان است. با ملتهب شدن این بافت به دلیل ترشح سموم میکروبی حاصل از پوسیدگی یا جراحات، دندان درد در این بخش ایجاد می‌گردد. در صورتی که پیشرفت پوسیدگی زیاد شود و به این بخش برسد با وارد شدن میکروب‌ها به این بخش، امکان حرکت میکروب‌ها در چرخه خون و انتقال این میکروب‌ها به نواحی دیگر فراهم می‌گردد.

ساختمان‌های حمایت‌کننده دندان

استخوان:

ریشه دندان را در بر گرفته و باعث حمایت دندان در استخوان‌های فک می‌شود. حجم استخوان موجود در اطراف ریشه باعث محکم شدن یا لقی دندان‌ها می‌شود.

لثه:

بافت نرم پوشاننده استخوان است که در نواحی مختلف، جنس متفاوت و کارایی متفاوتی دارد. شکل، قوام، رنگ و ضخامت آن در سلامت دندان تاثیر دارد.

الیاف نگهدارنده (پریودنتال):

مانند نخ‌های باریکی هستند که ریشه دندان را به استخوان آلوئول متصل می‌کنند. هنگامی که استخوان اطراف ریشه از بین برود، باعث آزاد شدن این الیاف از استخوان شده و باعث معلق شدن دندان در حفره خود می‌شوند.

دکتر محمدامین نریمانی

متخصص ارتودنسی