وقتی زانوها به صدا در می‌آید

این هفته آقایی ۳۵ ساله به مطب سیب مراجعه کرده است. او از ۶ ماه پیش در هر دو زانو که کمی هم متورم شده است درد شدیدی احساس می‌کند.
بررسی تصاویر رادیوگرافی که از زانوی بیمار گرفته …

این هفته آقایی ۳۵ ساله به مطب سیب مراجعه کرده است. او از ۶ ماه پیش در هر دو زانو که کمی هم متورم شده است درد شدیدی احساس می‌کند.

بررسی تصاویر رادیوگرافی که از زانوی بیمار گرفته شده و همچنین نتایج آزمایش‌هایی که روی نمونه خون او انجام شده است، نشان می‌دهد هیچ علائمی از ابتلا به آرتریت یا تورم مفاصل زانو‌ها وجود ندارد، اما دردهای استخوانی بیمار تنها محدود به زانوها نمی‌شود، بلکه مدتی است درد خفیفی را هم در دست‌هایش احساس می‌کند تا جایی که گاهی به علت درد نمی‌تواند اجسام را در دست‌هایش نگه دارد و بی اختیار آنها را به زمین می‌اندازد و با محدودیت‌هایی در بازکردن در قوطی‌ها و جعبه‌ها مواجه می‌شود.

تصاویر رادیولوژی دست‌ها نشان‌دهنده تحلیل بافت استخوانی در بعضی از قسمت‌هاست، اما آنچه در شرایط کنونی موجب نگرانی بیمار شده محدودیت‌هایی است که به علت آسیب‌دیدگی زانوها هنگام نشستن، ایستادن، راه رفتن بخصوص بالا و پایین رفتن از پله‌ها با آن مواجه می‌شود.

عادت‌های نادرست را کنار بگذارید

یکی از علل اصلی زانودرد نرمی غضروف کشکک زانو یا کندرومالاسی کشکک زانو است. این بیماری به سندروم زانوی دونده معروف است. اگرچه علت اصلی ابتلا به این بیماری هنوز شناخته نشده است، اما بدون تردید ضربه‌هایی که به زانو و استخوان کشکک وارد می‌شود از جمله عوامل زمینه‌ساز ابتلا به این بیماری است. نشانه‌های این بیماری از سنین جوانی آشکار می‌شود. در افراد مبتلا به نرمی غضروف کشکک زانو، این غضروف به تدریج نرم و قطعه‌قطعه می‌شود و به همین سبب فرد هنگام انجام فعالیت‌هایی نظیر بلندشدن از روی صندلی، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و حتی خم‌‌کردن زانوها درد شدیدی را احساس می‌کند. در مراحل اولیه در تصویر رادیوگرافی هیچ علائم مشخصی دیده نمی‌شود، اما با پیشرفت بیماری تغییراتی در سطح مفصل کشکک زانو ایجاد می‌شود که گاهی منجر به تغییر شکل ساختار آن می‌شود. کنترل فعالیت‌های روزمره از مهم‌ترین راهکارهایی است که می‌تواند به کاهش درد منجر شود. زانو بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مفصل بدن است که نه‌تنها در حرکت بلکه در تحمل وزن نیز نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند و به همین سبب هر گونه آسیبی که در این مفصل ایجاد شود، محدودیت‌های حرکتی بسیاری را برای بیمار به همراه خواهد داشت. در میان طیف وسیعی از بیماری‌هایی که موجب زانو درد می‌شود، نرمی غضروف کشکک مهم‌ترین و شایع‌ترین علت درد مزمن زانو است. عوارض این بیماری اغلب ناشی از عادات و رفتارهای نادرست است و به همین سبب می‌توان با تغییر در این عادات مانع از بازگشت مجدد بیماری شد.

به طور کلی عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند به آسیب‌دیدگی شدید زانو‌ها و احساس درد شدید در این مفصل منجر شود، اما در افراد مبتلا به سندروم زانوی دونده درد بیشتر در داخل استخوان کشکک زانو احساس می‌شود. هنگام انجام فعالیت‌هایی که مستلزم خم‌شدن زانو است درد افزایش می‌یابد. این درد هنگام بلند شدن از سطح زمین یا بلندشدن از روی صندلی بیشتر می‌شود. بخصوص اگر بیمار مدت زمان نسبتا طولانی نشسته باشد، هنگام تغییر وضعیت این درد را بیشتر احساس می‌کند.

یکی از دیگر علائم بارز این بیماری صدایی است که بیمار هنگام حرکت دادن زانو‌ها احساس می‌کند یا حتی این صدا را بخوبی می‌شنود. شیوع این بیماری در خانم‌ها در مقایسه با آقایان بیشتر است. نرمی کشکک زانو با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند رادیوگرافی یا سی‌تی اسکن براحتی قابل تشخیص است.این بیماری در اغلب موارد با استفاده از راهکارهایی مانند انتخاب کفش مناسب، کاهش وزن، ورزش درمانی، کاهش فعالیت یا استفاده از زانوبند قابل درمان است و تنها در موارد خاص، درمان بیمار مستلزم انجام جراحی است. تنها دارویی که برای مبتلایان به این بیماری تجویز می‌شود داروهای ضد التهابی است که می‌تواند نقش مهمی در کاهش درد زانو داشته باشد.

دکتر نوشین محمودیان