خنده بازار ضعیف شده, اما

پس از سامان گوران, سیاوش مفیدی دیگر بازیگر موفق خنده بازار هم با این برنامه قطع همکاری کرد مفیدی از دلایل کناره گیری خود از سری جدید «خنده بازار» و نقاط ضعف آن می گوید

پس از سامان گوران، سیاوش مفیدی دیگر بازیگر موفق خنده‌بازار هم با این برنامه قطع همکاری کرد؛ مفیدی در گفت وگو با هفت صبح از دلایل کناره‌گیری خود از سری جدید «خنده‌بازار» و نقاط ضعف آن می‌گوید.

در حالی که بیش از یک دهه از آخرین کار آیتمی ‌موفق در تلویزیون گذشته بود و تقریبا همه فکر می‌کردند آیتم‌سازی در تلویزیون به خاطره‌ها پیوسته، نوروز ۹۰ مجموعه «خنده‌بازار» روی آنتن شبکه سه رفت. مجموعه‌ای به تهیه‌کنندگی فرید شب‌خیز و کارگردانی شهاب عباسی. «خنده‌بازار» از همان ابتدا بنا را بر این گذاشت که با بسیاری از سوژه‌ها و آدم‌ها سر شوخی را بازی کند.

با اینکه کیفیت ساختار برنامه فاصله زیادی با بهترین آثار آیتمی ‌دهه ۷۰ داشت اما به لطف شوخی‌های جذابش با برخی چهره‌های مطرح سینما، تلویزیون، ورزش و موسیقی توانست مخاطب زیادی را جذب کند. این جذب مخاطب و رضایت مدیران تلویزیون باعث شد بلافاصله ساخت سری‌های بعد در دستور کار شبکه سه قرار بگیرد. سری دوم این مجموعه در ماه رمضان ۹۰ روی آنتن رفت که بسیار موفق‌تر از سری اول بود اما در حالی که «خنده‌بازاری»‌ها داشتند به قوام و ثبات لازم می‌رسیدند یکی از ارکان جذابیت این برنامه یعنی سامان گوران(که استعداد عجیبی در تقلید صدا و حرکات چهره‌های مطرح داشت) با جنجال و حرف و حدیث فراوان از «خنده‌بازار» جدا شد.

با رفتن گوران یکسری آیتم‌ها حذف یا دچار تنزل شد. با این حال سری سوم هم توانست گلیم خودش را از آب بیرون بکشد اما نزول این مجموعه از سری چهارم آغاز شد و حالا در سری هشتم این مجموعه نه تنها دیگر خبری از آن جذابیت اولیه این مجموعه نیست بلکه به دلایلی مثل نبود متن مناسب، سوژه‌های تکراری و بازی ضعیف بازیگرانش حتی مخاطبان اولیه خود را هم از دست داده است اما در این وانفسا یکی دیگر از آدم‌های موفق این مجموعه هم از سری جدید خنده‌بازار جدا شده است. سیاوش مفیدی از معدود بازیگران با تجربه این مجموعه بود که بازیگر آیتم‌های ثابت و موفقی چون «پلیس نامحسوس» و «دفتر مجله»، «آشپزی ساده» و.... بود. به بهانه جدا شدن او از سری جدید در خصوص ضعف‌های این مجموعه با او صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید

● محدودیت‌ها بلای جان خنده‌بازار!

پس از جنجال‌هایی که باعث جدا شدن سامان گوران از خنده‌بازار شد، مفیدی دومین بازیگر تاثیر‌گذار این مجموعه است که همکاری‌اش را با «خنده‌بازار» قطع کرد. البته او معتقد است بین جدایی او و گوران از این برنامه هیچ شباهتی وجود ندارد: «شهاب عباسی و فرید شب‌خیز قبل از اینکه همکار من باشند دوست من هستند و من برخلاف گوران خیلی دوستانه از برنامه جدا شدم.

البته مایل نیستم در مورد علت این جدایی صحبت کنم ولی از من درخواست شد در سری جدید هم حضور داشته باشم که ترجیح دادم این اتفاق نیفتد و در خنده‌بازار جدید نباشم. همین.» مفیدی برای صحبت در مورد ضعف‌های خنده‌بازار هم خیلی محتاطانه عمل می‌کند: «خیلی نمی‌خواهم وارد این مباحث شوم چون ممکن است این سوءتفاهم به وجود بیاید که چون از برنامه جدا شده‌ام این حرف‌ها را می‌زنم»با این حال او ضعف‌های فعلی «خنده‌بازار» را می‌پذیرد اما ریشه این ضعف‌ها را در جای دیگری می‌داند.

اولین علت را هم شرایط سخت موجود در تلویزیون برای تولید چنین برنامه‌ای می‌داند:«در خارج از ایران برنامه‌هایی از این دست ساخته می‌شوند که سال‌های متمادی روی آنتن می‌روند و طرفداران خاص خودشان را دارند. این برنامه‌ها وقتی مورد استقبال قرار می‌گیرند انواع و اقسام حمایت‌ها از آن انجام می‌شود تا شرایط تولید بهتری برای ادامه مسیرشان فراهم شود، اما در ایران مسیر تولید و ساخت چنین برنامه‌هایی بسیار سخت است.

چه قبل از موفقیت و چه بعد از آن انواع و اقسام محدودیت‌ها وجود دارد، کار طنز ساختن به خودی خود سخت است، ولی وقتی شما با محدودیت مواجه شوید این کار سخت‌تر هم می‌شود. شما نمی‌توانید با خیلی چیزهای به ظاهر معمولی که کلی سوژه به شما می‌دهند شوخی کنید، خط قرمزهای زیادی در تلویزیون وجود دارد که البته وجودشان لازم است اما این محدودیت‌ها طنز‌پردازی را سخت می‌کند.»

● اصرار تلویزیون به وجود برخی آیتم‌ها

سیاوش مفیدی در حالی به این محدودیت‌ها اشاره می‌کند که علی دارابی معاونت سیما در سال ۹۰ اعلام کرد که دست خنده‌بازاری‌ها برای پرداختن به برخی موضوعات باز است اما مفیدی معتقد است که در عمل این اتفاق نیفتاد، برخلاف وعده داده شده محدودیت‌ها در سری‌های بعدی بیشتر و بیشتر شد:«در یکی دو سری اخیر فضا برای یکسری شوخی‌ها که اتفاقا باعث جذابیت مجموعه در سری‌های قبل شده بود بسته‌تر شد، البته دقیقا نمی‌دانم این محدودیت از سمت چه کسی به وجود آمد اما مثلا فرید شب‌خیز سر صحنه می‌آمد و می‌گفت فلان شوخی را نکنید یا ساخت فلان آیتم را ادامه ندهید. این اتفاق در سری‌های جدید بیشتر اتفاق افتاد.» اما نکته دیگری که مفیدی به آن اشاره می‌کند بحث تاکید تلویزیون بر ادامه بعضی آیتم‌ها است، آیتم‌هایی که به اذعان تیم سازنده دیگر سوژه‌ای برایش وجود ندارد :«در خصوص اصرار تلویزیون برای حضور برخی آیتم‌ها یکی از آیتم‌هایی که خودم حضور داشتم را مثال می‌زنم. آیتمی‌که ما در آن با پلیس نامحسوس شوخی می‌کردیم یکی از آیتم‌های محبوب مخاطبان بود. با این حال از یک جایی به بعد ما به این نتیجه رسیدیم که پرداختن به این سوژه کافی است و دیگر چیز جدیدی نداریم به آن اضافه کنیم، خودمان می‌خواستیم آن آیتم حذف شود ولی تلویزیون اصرار داشت که این آیتم حتی شده در حد پنج شش قسمت در هر سری وجود داشته باشد. خب ما می‌دانستیم عمر این آیتم تمام شده و دیگر سوژه‌ای ندارد که بتوانیم به آن بپردازیم، با این حال باید این آیتم را حفظ می‌کردیم. در این حالت طبیعی است که نتوانیم این آیتم را به جذابیت گذشته بسازیم

خنده بازار ضعیف شده، اما ...

● ضعف در نویسندگی و بازیگری

آیا دلیل همه نقاط ضعف خنده‌بازار تصمیمات تلویزیون است؟ پاسخ مفیدی به این سوال منفی است. او مهم‌ترین ضعف خنده‌بازار را ضعف متن‌های آن می‌داند:«ما نویسنده آیتم کم داریم. بسیاری از نویسندگان موفق طنز ما آیتم نویس نیستند یا دیگر حاضر نیستند کار آیتمی ‌بنویسند. خیلی از نویسندگان هم با کار آیتمی‌و اصلا طراحی آیتم‌های ثابت و ادامه‌دار آشنا نیستند. کار آیتمی ‌نوشتن بسیار سخت است، شما باید در چند دقیقه به شکل طنز به یک موضوع یا اتفاق بپردازید و نوشتن چنین متن‌هایی نیاز شدید به تجربه و شناخت از قالب آیتم دارد.» بحث دومی ‌که مطرح است بحث ضعف بازی بازیگران این مجموعه است. اکثر بازیگران این مجموعه آدم‌های کم تجربه‌ای هستند که حتی خیلی از آن‌ها «خنده‌بازار» اولین و شاید مهم‌ترین کار کارنامه کاری‌شان محسوب می‌شود. به همین علت گاهی بازی‌ها به شدت کنترل نشده است و حتی جنس بازی‌ها از حالت کمدی خارج و به سمت لودگی می‌رود. مفیدی در این خصوص حاضر به دادن نظر در خصوص تیم بازیگری مجموعه نیست اما می‌گوید:«این را به شما اطمینان می‌دهم واقعا هیچ کدام از خنده‌بازاری‌ها دوست ندارند به سمت لوده بازی بروند، خود من خیلی تلاش کردم این اتفاق در بازی‌ام نیفتد ولی اگر چنین برداشتی از جنس بازی ما شده حتما ضعف از ما بوده، با این حال یکسری ضعف در بازی‌ها را قبول دارم.»

● چرا برخی آیتم‌ها حذف شدند

در این مدت آیتم‌های جذابی از خنده‌بازار حذف شدند، آیتم‌هایی که دیگر جایگزین مناسبی برای آن‌ها پیدا نشد. مفیدی علت حذف برخی از این آیتم‌ها را تصمیم گروه و تعدادی را نظر تلویزیون عنوان می‌کند. او در مورد مهم‌ترین آیتم‌های حذف شده می‌گوید:«آیتمی‌داشتیم به نام «پارک علت» که در آن با محمد‌رضا شهیدی‌فر و برنامه «پارک ملت» شوخی می‌کردیم، در اوج موفقیت این آیتم یک بار با یزدان فتوحی(بازیگر نقش شهیدی‌فر) صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که واقعا این آیتم بیش از این جای کار ندارد و چه بهتر است با خاطره خوش و قبل از تکراری شدن آن را تمام کنیم که خوشبختانه این تصمیم مورد موافقت گروه قرار گرفت و آن آیتم حذف شد، اما مثلا آیتم شوخی با مسئولان دولتی و آیتمی‌که قرار بود شوخی با جلسات هیات وزیران باشد در حالی که داشت به قوام می‌رسید و کلی سوژه برایش داشتیم از برنامه حذف شد.»

البته مفیدی مهم‌ترین نقطه قوت «خنده‌بازار» را هم جذب مخاطب عام و خاص می‌داند و معتقد است در اوج این برنامه از دکتر و کاسب تا هنرمند و مدیر دولتی بیننده حداقل یک آیتم از خنده‌بازار بوده‌اند. از مفیدی می‌پرسیم که به نظرش آیا بهتر نیست برای حفظ خاطره‌های خوب سری‌های قبلی برنامه تولید این برنامه متوقف شود که ترجیح می‌دهد پاسخ ندهد و آخرین سوالمان از او این است که اگر ساخت خنده‌بازار ادامه پیدا کند ممکن است دوباره در این مجموعه حضور داشته باشد که او پاسخ می‌دهد:«بعید می‌دانم!»