مخالف پرگویی هستم

گپی با محمد سلیمی, مجری برنامه «واژه و خمپاره»

گپ رادیویی در گذشته، اجراهای صمیمی محمد سلیمی را در برنامه سیمای خانواده دیده بودیم؛ اجراهایی که توانسته بود بینندگان زیادی را به خود اختصاص دهد. کارشناس ـ مجری برنامه رادیویی «واژه و خمپاره» سال‌های آخر دهه ۷۰ با برنامه «نیمرخ» وارد تلویزیون شد و «سیمای نوجوان» و «خانه ۴۷» را نیز برای گروه‌های سنی متفاوت نوشت و اجرا کرد. نفر بعد، سیمای خانواده، آفتاب شرقی، دالان، رازماندگاری، تب، عین عشق و صبح عالی بخیر از دیگر فعالیت‌های او در تلویزیون و رادیو هستند.

با محمد سلیمی درباره برنامه واژه و خمپاره گفت‌وگویی کوتاه داشته‌ایم که می‌خوانید.

به‌عنوان اولین تجربه اجرای یک برنامه مشاعره، این کار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

قبل از این تجاربی در اجرای برنامه‌های مسابقه‌محور داشته‌ام، اما در زمینه مشاعره آن هم با مضمون دفاع مقدس، همان‌طور که می‌گویید کار متفاوتی است و برایم جذابیت‌ خاصی دارد. ادبیات دفاع مقدس در کشور ما خیلی غنی است و منابع گسترده‌ای دارد. چون ما سراغ یک برنامه موضوعی و محدود در مشاعره رفته‌ایم، ممکن است اجرای برنامه دشوار به نظر برسد، اما تلاش می‌کنم با دقت و مطالعه، کار خوبی برای مردم روی آنتن ببرم. استقبال مردم از این برنامه نشان می‌دهد که می‌شود در رادیو، مشاعره موضوعی خوبی اجرا کرد.

استقبال مردم راضی‌کننده بوده است؟

بله، آن‌طور که در این مدت مردم با برنامه تماس داشتند یا نظراتشان را به شماره پیامک برنامه ارسال کردند، برنامه مورد استقبال واقع شده و فکر نمی‌کردیم استقبال اینقدر زیاد باشد. البته نمی‌گویم این استقبال غیرقابل پیش‌بینی بوده اما به هر حال چون موضوع، موضوع خاصی است، مخاطب برنامه از طیف‌های مختلف بوده و براساس آنچه از پیامک‌های مردمی دریافت کرده‌ام، بازخورد کارمان بیشتر از آن چیزی بود که حدس می‌زدیم.

یعنی فکر می‌کردید مخاطب برنامه خیلی خاص باشد؟

در ظاهر چنین به نظر می‌رسید. حتی در قسمت اولی که از برنامه روی آنتن رفت، تصور این بود که نسل اولی‌ها و نسل دومی‌ها که خودشان با ماجرای جنگ و مفهوم حماسه و مقاومت درگیر بوده‌اند، جذب برنامه شوند ولی شرکت‌کننده‌های ما خیلی‌هایشان نسل سومی هستند و مخاطبانمان هم از نسل سوم و چهارم بوده‌اند. ما هم به این نتیجه رسیده‌ایم که برگزاری چنین مشاعره‌ای تاثیرش را روی نسل جدید خواهد گذاشت.

برنامه واژه و خمپاره را با چه لحنی اجرا می‌کنید؟

همیشه در هر برنامه‌ای اول مخاطبش را در نظر می‌گیرم و در درجه دوم به محتوا توجه می‌کنم. محتوای این برنامه ایجاب می‌کند، لحن و بیان مجری در هر برنامه، هم به صورت ادبی باشد و هم زبان معیار رعایت شده باشد. تلاش می‌کنم یک صمیمیت خاص را در فضای مشاعره‌ای حاکم بر برنامه رعایت کنم ضمن آن‌که چارچوبی را که یک مشاعره باید در ترکیب برنامه‌سازی داشته باشد، مد نظر قرار می‌دهم.

باتوجه به این‌که شما در هر دو عرصه صدا و سیما فعال هستید، فرق میان مجری و گوینده از نگاه شما چیست؟

مجری و گوینده تفاوت زیادی دارند. درست مثل دو پرنده که به‌ ظاهر هر دو پرنده‌اند، اما نشانه‌هایی آنها را از یکدیگر متمایز و گاه هم مرز می‌کند. گوینده‌ها در رادیو به دلیل این‌که ابزارهایشان اغلب توصیفی است و چیزی به نام زبان چهره وجود ندارد، خیلی باید بیانشان جاندارتر باشد. باید صدایشان پیکره و چهره داشته باشد. از این لحاظ باید بگویم گوینده‌های رادیو محدودیت‌ زیادی دارند. کار در تلویزیون و اجرا با ابزارهای گسترده‌تر اما پرمخاطره‌تری همراه است. من جزو اشخاصی هستم که چکیده‌ترین پلاتوها را می‌گویم.

چرا؟

به نظر من پرگویی فقط برای مجریان بذله‌گو و طنزپرور تا حدی مناسب است، ولی در برنامه‌ای مانند سیمای خانواده، پرگویی خیلی جایگاه و معنا پیدا نمی‌کند. اغلب کسانی که زیاد حرف می‌زنند شخصیت رسانه‌ای خود را پایین می‌آورند. در مجری‌گری و ارتباط چهره به چهره تلویزیونی باید آداب برخورد و زبان بدن رعایت و عالی به کار گرفته شود تا به جای خاصیت، تبدیل به آفت نشود.