مساله اولویت ها

درباره پروژه توافق بین المللی کپنهاگ

در این دهه پیشرفت‌های قابل توجهی در مقابل بزرگ‌ترین معضلات انسانی رخ داده است. احتمال غلبه بر شیوع فلج اطفال در هند که حدود ده سال پیش غیرممکن فرض می‌شد را در نظر بگیرید.

ژانویه امسال، یک سال از آخرین گزارش این کشور از این ماجرا گذشت. از سوی دیگر به قدم‌های بزرگی که برای حل بیماری مالاریا برداشته شد، توجه کنید. در دهه گذشته میزان مبتلایان به این بیماری ۱۷ درصد و تعداد کسانی که از این بیماری جان داده‌اند ۲۶درصد کاهش یافت.

به‌رغم بحران‌های اقتصادی و افزایش جهانی جمعیت مردم، فقر مطلق در هر قسمتی از جهان رو به کاهش است. (در این عبارت فقر مطلق به درآمد کمتر از ۲۵/۱ دلار در روز گفته می‌شود.) در واقع پنج سال از پروژه ارتقای سطح فقر مردم هزاره، که برای نصف کردن فقر جهانی توسط سازمان ملل متحد بود، گذشته است.

تا چند سال پیش روش عقیم کردن مردان برای ریشه‌کنی بیماری ایدز ناشناخته بود. امروزه قسمت بیماری ایدز سازمان ملل متحد و همچنین سازمان جهانی سلامت (W.H.O) این روش را به عنوان ابزاری برای مبارزه با بیماری ایدز پیشنهاد می‌کنند. امروزه حدود ده کشور در آفریقا این شیوه را برای کاهش بیماری‌ها استفاده می‌کنند. مفهوم جدید مهندسی زمین‌شناسی نیز به صورت مشابه برای کنترل اوضاع جوی زمین از یک افسانه علمی به یک موضوع جدی برای پژوهش تبدیل شده است. همچنین این دهه شاهد افزایش ۶۰ درصدی در گسترش کمک‌های مردمی است. بیل گیتس با وصیت کردن ۱۲۵ میلیارد دلار برای منافع عمومی، این سنت را از یک مفهوم به یک پدیده واقعی تبدیل کرده است.

اما با وجود اینکه از یک دهه پیش تاکنون دلایل زیادی برای خوشحالی وجود دارد، همچنان زمینه‌های بسیاری وجود دارد که نمی‌توانیم موفقیت را در آنها مشاهده کنیم. تغییرات جوی امروزه به عنوان یکی از بحث برانگیزترین مباحث روز تبدیل شده است.

هنوز مذاکرات جهانی در این زمینه به نتیجه محصلی نرسیده است و میزان جلوگیری از تولید کربن نسبت به ده سال گذشته پیشرفت شایانی نداشته است.

به همین صورت، بحث‌ها و جنجال‌های بسیاری وجود دارد و آنها مدعی دور بودن و صعب الوصول بودن رسیدن به اهداف ایده‌آل هستند. به همین خاطر مساله فراهم کردن آب سالم برای بالابردن رفاه مردم هزاره که پنج سال پیش مطرح شده بود در تدارک ملزومات بهداشتی بازماند. در حدود یک سوم جمعیت جهان (دو و نیم میلیارد نفر) از داشتن امکانات اولیه بهداشتی محرومند و بیش از یک میلیارد نفر در جهان در محیط باز اجابت مزاج می‌کنند.

در دهه اخیر مشکلات دیگری رخ داده است. اگر مدل‌های استفاده از تنباکو در کشورهای متوسط یا ضعیف به همین شکل ادامه پیدا کند، احتمالا در سال ۲۰۳۰ در حدود ده میلیون نفر در سال جان خواهند سپرد. با یک قیاس ساده اگر در قرن بیستم صد میلیون نفر از این مشکل جان دهند در قرن حاضر این مقدار به یک میلیارد نفر خواهد رسید.

هر سال سیزده میلیون نفر در کشورهای ضعیف و متوسط از طریق بیماری‌های قلبی و عروقی جان می‌دهند. این مقدار چیزی بیش از یک‌چهارم میزان مرگ‌و‌میر کلی است و این یعنی میزان شاخص ریسک افزایش یافته است. میزان خطراتی که انسانیت و بشر را تهدید می‌کند با سرعت بسیار زیادی تغییر می‌کند. همین طور دانش ما در یافتن بهترین عکس‌العمل‌ها به این معضلات روز به روز در حال تغییر است.

تصمیم‌گیران دولتی و بشردوستان باید دائما به اطلاعات روزآمد مجهز شوند تا بتوانند سرمایه‌های محدود در این باره را به درستی مصرف کنند.

پروژه توافق بین‌المللی کپنهاگ (Copenhagen Consensus)، که من آن را هدایت کرده‌ام، ارتباط مناسبی را بین پژوهش‌های آکادمیک و تحلیل‌های اقتصادی فراهم می‌کند تا از طریق آن بتوان تصمیم‌های صحیحی را در دنیای واقعی اتخاذ کرد. هر چهار سال یک‌بار پژوهشگران و برندگان جایزه نوبل تلاش‌های بسیاری را برای یافتن هوشمندانه‌ترین عکس‌العمل‌ها به معضلات انسانی انجام می‌دهند.

در سال ۲۰۰۴ توافق کپنهاگ کنترل و هدایت بیماری ایدز (HIV) را از جمله مهم‌ترین اولویت‌ها تشخیص داد. بلافاصله سرمایه و توجه بسیاری به سوی کنترل و پیشگیری از ایدز سوق داده شد. در سال ۲۰۰۸ این توافق تمرکز تصمیم‌گیران دولتی و بشردوستان را به تهیه مواد غذایی مورد نیاز جلب کرد. توافق عمومی بر این مساله باعث بالارفتن تلاش‌ها در ریشه‌کنی معضل گرسنگی شد. (در این معضل همه ساله بسیاری از انسان‌ها از کمبود حداقل مایحتاج غذایی رنج می‌برند.) در ماه مه ‌(۲۰۱۲-May) بار دیگر بیش از سی تن از برندگان جایزه نوبل و پژوهشگران دور یکدیگر جمع شدند تا بتوانند بهترین و هوشمندانه‌ترین پاسخ‌ها را از طریق اطلاعات به روز در مورد معضلات انسانی بیابند.

از سال ۲۰۰۸ و با بحران‌های جهانی در حوزه اقتصاد، طریقه هوشمندانه مصرف سرمایه‌ها و چگونگی پیشرفت بیش از پیش مورد‌نیاز است. این استراتژی‌ها باعث تفاوت‌های بسیاری می‌شوند. پروژه توافق کپنهاگ مسوولیت بررسی و مقایسه یکسری از این اولویت‌ها را به وسیله ادوات و قواعد مبنایی اقتصاد بر عهده دارد.

در ابتدا تیمی از معروف‌ترین متخصصان اقتصادی جهان به نگارش مقالات پژوهشی اقتصادی درباره هزینه‌ها و دستاوردهای مسائل خاص انسانی می‌پردازند. برای اینکه بتوانیم دایره وسیعی از نظرات تخصصی را درباره موضوع خاصی در اختیار داشته باشیم، مباحثات و بررسی‌های فراوانی درباره مقالات ارائه شده صورت می‌گیرد. این بررسی‌ها تا رسیدن به حداقل سه مقاله در یک موضوع خاص ادامه پیدا می‌کند. این راهکار با صرف هزینه‌ای محدود، ما را در بررسی هزینه‌ها، دستاوردها، ارزش‌ها و عکس‌العمل‌های اجتماعی در اینباره آشنا خواهد کرد.

همه این پژوهش‌ها تاثیر باارزشی در توسعه و امنیت بین‌المللی فراهم می‌آورد. اما پروژه ما یک قدم فراتر می‌رود. یک هیات متخصص از سراسر جهان مشتمل بر چهار برنده نوبل درباره پیشنهادهای متخصصان بحث خواهند کرد و بهترین راهکارها را تشخیص می‌دهند. در کنار این مساله آنها برای راهکارهای پیشنهادی خود اولویت‌هایی قرار می‌دهند تا سرمشق تصمیم‌گیران دولتی و بشردوستان قرار بگیرد.

به‌رغم تلاش‌های بسیاری که در دهه اخیر صورت گرفته است، همچنان معضلات بسیاری مانند سوءتغذیه، بهداشت عمومی، تحصیلات، تغییرات آب و هوایی، اختلافات اجتماعی و بلایای طبیعی گریبانگیر انسان‌ها است که باید بررسی و حل شوند. اما آیا واقعا تمام مشکلات بشری همین‌هایی است که ما بلافاصله مثال زدیم؟ خیر! اما پژوهش‌ها و لیست اولویت‌ها ما را برآن می‌دارد تا ابتدا به مسائل با اولویت بالاتر رسیدگی کنیم و سرمایه محدود خود را صرف آن مسائل کنیم. اکنون چه مسائلی مهم هستند؟ این سوالی است که در جلسات ‌بررسی خواهد شد.

بورن لومبورگ

بورن لومبورگ پروفسور میهمان در مدرسه اقتصادی کپنهاگ است. او در این مدرسه مسوول‌ و سرپرست پروژه توافق کپنهاگ است. آنها در این پروژه به دنبال بررسی معضلات محیطی و بهترین راهکارهای تحلیلی برای آنها هستند. او همچنین نویسنده کتاب پرفروش «محیط شناس شکاک و آرام کردن او» است که کتاب او زمینه تولید فیلم مستندی با همین نام نیز شده است.

مترجم: صدف کریمی