جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

کاخ عشرت آباد


کاخ عشرت آباد

در سال ۱۲۹۱ ه. ق ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اول فرنگ خود دستور داد کاخی بین قصر قاجار (زندان قصر کنونی) و باغ نگارستان (وزارت ارشاد کنونی) احداث کنند و عمارتی چهار طبقه را …

در سال ۱۲۹۱ ه. ق ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اول فرنگ خود دستور داد کاخی بین قصر قاجار (زندان قصر کنونی) و باغ نگارستان (وزارت ارشاد کنونی) احداث کنند و عمارتی چهار طبقه را در آن پایه ریزی نمایند . این کاخ ساخته شد و به دلیل آنکه شاه زنانش را به این مکان انتقال داد به تاریج به « کاخ عشرت آباد » تغییر نام داد .

عمارت عشرت‌آباد که در شرق تهران و بیرون از دروازه شمیران بین نگارستان (میدان بهارستان) و قصر قاجار (زندان قصر) واقع است دارای بناها و کوشک‌های وسیع و زیبا بود و ناصرالدین شاه شخصاً گاهی مبادرت به درختکاری در آن می‌کرد. در وسط کاخ ،‌ حوض و چشمه و فواره های متعددی وجود داشت و دور تا دور این حوض بزرگ، حدود سی خانه کوچک دو اتاقه به شکل نیم دایره ساخته شده بود و در هر کدام از این خانه ها یکی از زنان شاه ساکن بودند.

این کاخ که بیشتر به محل برگزاری مراسم عروسی و تفریحات شاه و خانواده اش اختصاص داشت به منزله حرمسرای ناصرالدین شاه قاجار بوده و بسیاری از روایت های منتشر شده و نشده در مورد این پادشاه قاجار و زنانش در این کاخ اتفاق افتاده است . در داخل این کاخ ساختمانی موسوم به « کلاه فرنگی» به صورت برج زیبای چهار طبقه و با نمایی موزون احداث شده بود که پوشش سقف طبقه چهارم از شیروانی و طبقه سوم آن دارای شاه‌نشین با آینه کاری و مقرنس بود .

پس از گذشت حدود ۱۴۰ سال از ساخت این عمارت باشکوه ، در حال حاضر تنها آثار نیمه مخروبه ای از بنای معروف به « عشرت آباد » باقی مانده است که دیوارهای فروریخته ، دربها و پنجرهای شکسته و گم شده و یادگاریهای نوشته شده بر دیوارهای آن از غبار غلیظ نقش بسته بر یادگارهای هویت بخش پایتخت حکایت دارد.

آخرین مرمت صورت گرفته بر روی این بنای تاریخی در سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ صورت گرفته است .

در حال حاضر ، پایه‌های عمارت به دلیل نفوذ رطوبت سست شده و پوسیدگی‌های ایجاد شده در بنا تا حدی است که عمارت عشرت‌آباد در برابر لرزه‌ای ۲ ریشتری هم توان مقاومت نداشته و با کوچکترین حادثه و فشاری فرو می‌ریزد. .

همچنین در حال حاضر از عمارت وسیع و کوشک‌های اطراف آن تنها عمارت چهارطبقه عشرت‌آباد باقی مانده و استخر بزرگ و همچنین اتاق‌های اطراف به طور کامل از بین رفته است .