مشکلات عضلانی در کمین خانم های خانه دار

خانم ها به علت ویژگی های جسمی و فعالیت هایی که انجام می دهند به مشکلات گوناگونی مانند دردهای پشت و کمر ناراحتی زانو, گردن و دست دچار می شوند

خانم‌ها به علت ویژگی‌های جسمی و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند به مشکلات گوناگونی مانند دردهای پشت و کمر ناراحتی زانو، گردن و دست دچار می‌شوند. در حالی که خانم‌‌های خانه‌دار باید از سلامتی جسمی و روحی کافی برخوردار باشند تا بتوانند مسوولیت مهم خود را در خانواده انجام دهند. متاسفانه با اینکه گاهی زحمات خانم‌های خانه‌دار به چشم نمی‌آید ولی آنها متحمل سختی بسیاری در طول روز و طی انجام کارهای خانه می‌شوند و ممکن است به دلیل نداشتن اطلاعات کافی درباره جسم خود دچار مشکلاتی در عضلات و اسکلت‌شان شوند. البته این مشکلات در زمینه مسایل عضلانی اسکلتی در خانم‌های شاغل هم دیده می‌شود.

جهت آشنایی با مختصری از این مشکلات گفت‌وگوی ما را با دکتر لیلا اتفاق، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بخوانید.

▪ خانم دکتر! چه میزان از مراجعات شما را خانم‌های خانه‌دار تشکیل می‌دهند؟

- متاسفانه تعداد زیادی از خانم‌های خانه‌دار به دلیل مشکلات عضلانی اسکلتی که در نتیجه حرکات اشتباه و فعالیت زیاد در خانه داشته‌اند به مراکز طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه می‌کنند. باید بدانید درصد بسیار زیادی از این مشکلات ریشه در روحیه افراد به دلیل داشتن انواع اضطراب‌ها، افسردگی‌های خفیف و خستگی‌های طولانی مدت دارد. بسیاری از افراد ممکن است متوجه تاثیر این ناراحتی نباشند. در نتیجه خستگی‌های طولانی همراه با نارضایتی از انجام کار به گرفتگی‌های زیادی در عضلات و دردهای استخوانی منجر می‌شود. از طرفی عدم رعایت صحیح انجام حرکات نیز این مشکلات را تشدید کرده و سبب مراجعات زیاد آنها به پزشک می‌شود.

▪ مگر فشار عصبی ناشی از کارهای زیاد خانه چقدر در بروز دردهای عضلات و استخوان‌ها تاثیر دارد؟

- یکی از بیماری‌های شایعی که مراجعان مکرری را به مراکز درمانی می‌کشاند بیماری فیبرومیالژی است. این بیماری یک بیماری عضلانی اسکلتی است که ریشه‌ در عدم تنظیم روحیه افراد دارد. در حالی که افراد ممکن است اصلا اطلاع نداشته باشند که از نظر روحی دچار مشکل شده‌اند. علایمی که این بیماری دارد عبارت است از دردهای نقطه‌ای در سراسر بدن که نقاط متعددی از بدن‌ بیمار دردناک است این افراد خواب راحتی ندارند، انگیزه کافی برای انجام کار و زندگی را از دست می‌دهند و... توصیه‌ای که به این افراد می‌کنم این است که حتما یک برنامه ورزشی هوازی و منظم روزانه را در برنامه خود بگنجانند. به عنوان نمونه انجام ۳۰ تا ۴۵ دقیقه ورزش‌هایی همچون پیاده‌روی، کوهنوردی، دوچرخه‌سواری و... در روز، مصرف انواع سبزی و میوه، مصرف به اندازه آب و توجه به ارتقای وضعیت روحی می‌تواند درصد زیادی از دردهای این بیماری را مرتفع کند.

▪ یکی ازمشکلات شایعی که خانم‌ها از آن رنج می‌برند کمردرد و زانودرد است. کار خانه چقدر در بروز این دردها تاثیر دارد؟

- هر کسی که از ستون فقرات یا زانوهایش به غلط استفاده کند به مرور زمان دچار مشکلاتی در این نواحی می‌شود. یکی از مشکلاتی که امروزه باعث افزایش بروز این دردها شده است بحث چاقی و اضافه وزن است. چاقی همراه با ضعف عضلات شکم باعث جلو آمدن شکم شده و در نتیجه سبب افزایش گودی کمر می‌شود. زیاد شدن گوی کمر باعث می‌شود فشار زیادی به ستون فقرات وارد شود. خم و راست شدن‌های نامناسب و طولانی خانم‌های خانه‌دار طی روز، حمل اشیا و کودک، جابه‌جا کردن وسایل و... همه و همه باعث وارد شدن فشار زیاد به ستون فقرات و در نتیجه کمردرد می‌شود. همچنین اضافه وزن باعث وارد آمدن فشار بیشتر به زانوها می‌شود در حالی که می‌توان این فشار را با کم کردن وزن و تقویت عضلات جلویی ران به حداقل رساند. دانستن این نکته مهم ضروری است که وجود برخی اختلالات در بدن مانند صافی کف پا باعث افزایش کمردرد و زانودرد می‌شود که باید این اختلالات را با کمک پزشکان تا حد امکان رفع یا تصحیح کرد.

▪ برای خانم‌هایی که از درد شانه رنج می‌برند چه توصیه‌هایی دارید؟

- بسیاری از اوقات وقتی خانم‌های مراجعه‌کننده را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که دردهای مزمنی در قسمت شانه دارند. این مشکل از نظر ما بسیار مهم است چون هر چه این دردها بیشتر بماند مزمن‌تر می‌شود و پس از گذشت زمان، پاسخ به درمان‌شان کمتر می‌شود. حتی ممکن است در نهایت منجر به پارگی تاندون‌های کمربندهای شانه‌ای‌ شود. یکی از کارهای نامناسبی که خانم‌ها انجام می‌دهند این است که تعداد زیادی ظرف را از داخل کابینت برمی‌دارند و پایین می‌گذارند در حالی که باید از یک صندلی یا چهارپایه کوچک زیر پایشان استفاده کرده و هر بار تعداد کمی از ظروف را جابه‌جا کنند. همچنین باز کردن در ظرف‌ها یا شیشه‌هایی که خیلی محکم بسته شده‌اند فشار زیادی را به شانه، تاندون‌های شانه و مچ دست وارد می‌کند.

▪ به مچ دست اشاره کردید. مشکل دیگری که خانم‌ها را بیشتر از آقایان درگیر کرده است نشانگان تونل کارپال است. چه عواملی در ایجاد این مشکل دخالت دارند؟

- خم و راست کردن بیش از حد مچ دست، ظرف شستن‌های طولانی، لباس شستن با دست و ... از مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده این مشکل است. که عصب ناحیه مچ دست آزار می‌بیند و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کند. استفاده از فیزیوتراپی، استفاده از آب گرم و آب سرد و استفاده از داروها در کاهش دردهای مچ دست بسیار موثر است. ضمن اینکه فرد باید فعالیت‌هایش را با استفاده از مچ‌بندهای طبی که پزشکش برای وی در نظر گرفته کمتر کند تا درد نیز به مرور بهبود یابد. وقتی درد کم شد، تقویت مچ دست در پیشگیری از بروز مجدد آن موثر است.

▪ آیا شیوه ایستادن کنار سینک ظرفشویی هم مهم است؟

- توصیه‌ای که به خانم‌های خانه‌دار می‌کنم این است که هر ۱۰دقیقه کارشان را قطع کنند، کمی استراحت کرده و مجددا به کارشان ادامه دهند و به مدت طولانی در یک حالت قرار نگیرند. افراد بهتر است هنگام شستن ظرف به سینک ظرفشویی بچسبند و برای خیس نشدن لباس‌شان هم از یک پیش‌بند استفاده کنند. استفاده از یک چهارپایه کوچک و قرار دادن آن زیر یکی از پاها و عوض کردن پاها هر چند دقیقه یکبار بار باعث می‌شود گودی کمر کم شده و فشاری که به ستون فقرات وارد می‌شود نیز کاهش یابد.

مریم منصوری