صدای یک شهر را از رادیو بشنوید

یک رادیوی محلی فارغ از تعاریف کارشناسانه و تخصصی که برایش در نظر گرفته اند بیش از هر چیز می تواند برای شهروند امروزی با این حجم از رفت و آمد و مسائل حاشیه ای مفید باشد, چون با وجود در نظر گرفتن تمامی راه های کسب اطلاعاتی که پیش روی اوست و وسایل ارتباط جمعی دیگر, هنوز هم رادیو برای زندگی شهری حرف اول را می زند

یک رادیوی محلی فارغ از تعاریف کارشناسانه و تخصصی که برایش در نظر گرفته‌اند بیش از هر چیز می‌تواند برای شهروند امروزی با این حجم از رفت و آمد و مسائل حاشیه‌ای مفید باشد، چون با وجود در نظر گرفتن تمامی راه‌های کسب اطلاعاتی که پیش‌روی اوست و وسایل ارتباط جمعی دیگر، هنوز هم رادیو برای زندگی شهری حرف اول را می‌زند.

این‌که هر روز، در هر ساعتی که پیچ رادیو را بپیچانید یا هر ساعتی که از خانه خارج می‌شوید، بدانید یک موج رادیویی هست که فقط از شهر شما می‌گوید، حس خوبی است، زیرا قرار است در عرض روز و در طول راه از خیابان‌ها و محله‌هایی بشنوید که محل زندگی شماست؛ این‌که در کدام محله چه خبر است و در محله کناری چه امکاناتی هست که در محله شما نیست. از جغرافیای شهرتان دانستن تا آداب و رسوم و خلاصه شنیدن یک رادیوی شهری برای هر کسی در شهرش لذتبخش است، حتی اگر در شهر خود هم نباشید شنیدن یک رادیوی محلی برای مسافر هم شیرین است.

آنچه رادیو تهران را از دیگر رادیوهای مراکز متمایز می‌کند، جدای از پیشینه درخشانش در میان رادیوهای داخلی، استودیو صدای شهر است.

پیش از این‌که سراغ داستان استودیو صدای شهر برویم بد نیست کمی عقب‌تر برگردیم. به آن روزهایی که عادتمان بود لابه‌لای ترانه‌های رادیو پیام خبری از ترافیک خیابان‌های تهران بگیریم و بشنویم جنوب به شمال بزرگراه مدرس نرسیده به خروجی صدر همیشه ترافیک است، غرب به شرق همت را که حرفش را نزن و بزرگراه شهید گمنام همانجا که به میدان گلها می‌رسد به‌دلیل خرابی یک دستگاه اتوبوس شرکت واحد، ترافیک سنگین است و الی آخر.

شنیدن این بخش‌های ترافیکی اگر راننده بودی و به مقصدی می‌رفتی برایت بااهمیت بود، چرا که به انتخاب مسیرت کمک می‌کرد. اگر هم راننده نبودی بازتکلیفت با خیابان‌ها روشن می‌شد و می‌دانستی در کدام خط و مسیر قرار است در ترافیک بمانی و تصمیم می‌گرفتی چقدر زودتر حرکت کنی.

برای کسانی هم که در خانه بودند چیزی شبیه وصف‌العیش، نصف‌العیش بود. انگار که خیابان‌ها را گز کرده و آن انبوه ماشین را دیده باشند و خلاصه خالی از لطف نبود که بدانی چرا عزیزانت هنوز به خانه نرسیده‌اند یا چرا مهمانانت دیر کرده‌اند.

آن روزها حتی شنیده بودیم ایرانی‌هایی که خارج از ایران زندگی می‌کنند با گوش دادن به این بخش‌های ترافیکی، احساس نوستالژیک گریبانشان را می‌گیرد.

طی همین سال‌ها بود که استودیو «صدای شهر» افتتاح شد، یعنی اگر دقیقش را بخواهید سیزدهم آبان ۱۳۸۵؛ هدفش هم تعامل میان شهروندان و مدیران شهری بود و در شش بخش خبری که هر یک ساعت، یکبار و به صورت باکس پنج دقیقه‌ای دیده شده بود که در فواصل برنامه‌های رادیو تهران پخش می‌شد.

اما از سال دوم به بعد بود که تصمیم گرفته شد زمان حضور صدای شهر در کنداکتور برنامه‌های شبکه تهران افزایش پیدا کند و این یعنی اضافه شدن اطلاعات بیشتر از زندگی شهری و شهر تهران و اضافه شدن ساعات پخش و به این ترتیب بخش‌های صدای شهر از ۷ صبح آغاز ‌شد و تا ۷ شب ادامه داشت.

اما در سال سوم فعالیت، استودیو صدای شهر برنامه‌های پنج دقیقه‌ای خود را هر ۲۵ دقیقه روی آنتن برد. این پنج دقیقه‌ها شامل اطلاع‌رسانی در حوزه‌های مختلف شهری و همه مسائل و مشکلات مدیریت شهری اعم از شهرداری، شورای شهر، ادارات آب، برق، گاز، تلفن و... بود.

اما سال چهارم فعالیت صدای شهر به نقل از سایت این استودیو همزمان شد با پخش پیام‌های ترافیکی معابر پایتخت از شبکه رادیویی تهران به‌گونه‌ای که صدای شهر در هر ۱۵ دقیقه، آخرین خبرها را از ترافیک خیابان‌های تهران اعلام می‌کند.

یعنی همان پیام‌های ترافیکی که هر ۱۵ دقیقه یکبار از رادیو پیام می‌شنیدیم که اتفاقا انتقادهای زیادی را همیشه با خود داشت که یکی از آنها چرایی وجود یک بخش کاملا شهری در شبکه‌ای سراسری بود. به این ترتیب و با افزودن بخش ترافیکی به استودیو صدای شهر این استودیو با باکس‌های پنج دقیقه‌ای‌اش هویتی کامل در زیر مجموعه رادیو تهران پیدا کرد.

استودیو صدای شهر، استودیوی کوچکی است در طبقه ششم ساختمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران که هر روز غیر از جمعه‌ها و روزهای تعطیل از ۷ صبح تا ۷ شب به صورت زنده به پخش پیام‌های ترافیکی و شهری، اخبار جاده‌ها، راه‌ها و خیابان‌ها، اخبار حوزه‌های مختلف شهری از قبیل سرای محلات، فرهنگسراها، شهرداری‌ها، آتش‌نشانی و... می‌پردازد.

در این استودیو همزمان با تولید خبر، گزارشگرانی که در سطح شهر حضور دارند از رویدادهای مهم شهری چون همایش‌ها، بازگشایی‌ها، گردهمایی‌ها و جشنواره‌های مختلف نیز گزارش تهیه می‌کنند.

یکی از نکات مهم درخصوص فعالیت استودیو صدای شهر توجه به رویدادهای فصلی و تقویمی و مناسبت‌ها و اتفاقات آنی است که همه برنامه‌ها را تحت‌‌تاثیر قرار می‌دهد؛ به‌عنوان مثال برای بازگشایی مدارس گرچه اخبار ترافیکی به‌دلیل حجم بالای رفت و آمد دانش‌آموزان و والدین از اهمیت بالایی در بخش‌های خبری برخوردار است، اما ارائه پیا‌م‌های مناسب و آموزشی به والدین و دانش‌آموزان نیز به اندازه اخبار ترافیک پررنگ صورت می‌گیرد تا در کنار اطلاع‌رسانی لحظه‌ای، تاثیرگذاری و رویکرد تربیتی رسانه نیز در سایه قرار نگیرد. حضور کارشناسان ترافیک در کنار برنامه‌سازان استودیو صدای شهر نیز فرصت مغتنمی است تا در زمان‌هایی با حوادث خاص، اطلاعات درست و جامعی به شنوندگان ارائه شود.

● انعکاس اطلاعات شهری

تا پیش از راه‌اندازی بخش‌های کوتاه صدای شهر که به نحوی پوشش‌دهنده همه اخبار و اطلاعات شهر تهران است این اخبار و اطلاعات به صورت بخش‌های مختلف و پراکنده در برنامه‌های رادیو تهران شنیده می‌شد، اما با شروع فعالیت استودیو «صدای شهر» این اخبار و اطلاعات به صورت مدون و با موضوعات مشخصی هر روز و به فراخور مخاطب، شناسایی شده و در فواصل مشخص از این استودیو در اختیار مخاطب قرار می‌گرفت.

استودیو صدای شهر گرچه استودیوی کوچکی در طبقه پنجم سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران است و بخش‌های کوچک خبری آن در پنج دقیقه یا کمتر از آن تهیه و پخش می‌شود، اما بدنیست اشاره کنیم در سه بخش زمانی چهار ساعته، عواملی چون نویسنده، تهیه‌کننده، صدابردار، گوینده، گزارشگر و هماهنگی در آن مشغول به کار می‌شوند تا بخش‌های کوچک پنج دقیقه‌ای را در موجزترین و رساترین شکل ممکن به شنونده ارائه کنند.

پروانه عبداللهی