كارنامه تحصیلی بیانگر تلاش فرزند شماست

یكی از اساسی ترین پایگاههای رشد و تربیت كودك خانواده است در محیط خانواده است كه كودك راه و رسم زندگی را می آموزد و رفتارهای ما می تواند الگویی برای فرزندانمان باشد

یكی از اساسی ترین پایگاههای رشد و تربیت كودك خانواده است. در محیط خانواده است كه كودك راه و رسم زندگی را می آموزد و رفتارهای ما می تواند الگویی برای فرزندانمان باشد. در همین راستا عكس العمل خوب ما در هنگام دریافت كارنامه فرزندانمان می تواند نتیجه بسیار مناسبی برای یادگیری و كم شدن اضطراب آنها و ادامه موفقیت های آنان در طول سالهای تحصیل باشد.

اكنون سؤال ما این است كه شما چگونه با نتیجه امتحانات فرزندتان برخورد می كنید؟

شاید بگویید بستگی به نمرات كارنامه دارد. اگر نمرات فرزندتان خوب باشد چه می كنید؟ و اگر نمراتش ضعیف باشد چه واكنشی نشان می دهید؟

● قبل از دیدن كارنامه درنظر داشته باشید:

▪ چرا مدرسه در دو نوبت از دانش آموزان امتحان میگیرد و كارنامه را برای والدین می فرستد؟ یكی از علل آن دادن هشدار درمورد وضع درسی دانش آموز به خود او و شماست. بنابراین كارنامه نوبت اول و دوم درواقع هشداری به دانش آموز و والدین است. پس اگر نتیجه مثبت باشد، باید رفتار كودك تقویت شود و اگر منفی است، باید برنامه ای برای جبران آن تنظیم گردد.

- بهترین كارنامه چه كارنامه ای است؟ شاید در بین عموم مردم بهترین كارنامه، كارنامه ای است كه همه نمرات آن ۱۹و ۲۰باشد. اگر این گونه قضاوت كنیم درواقع تواناییهای كودك را نادیده گرفته ایم. یادمان باشد كه استعدادهای كودكان با هم فرق دارد. بنابراین كارنامه ای مطلوبتر است كه نمره های آن بیانگر تلاش فرد باشد. پس باید از میزان تقریبی استعداد كودك مطلع باشیم و ببینیم باتوجه به استعدادش چه فعالیتی انجام داده است. برای درك میزان استعداد دانش آموز راههای متفاوتی وجود دارد كه یكی از این راهها توجه به نمره ها و وضع درسی او در سالهای قبل است.

▪ قبل از گرفتن و یا دیدن كارنامه سعی كنید نمرات درسها را حدس بزنید، تا متوجه شوید چقدر در پیش بینی وضع درسی فرزندتان موفق هستید.

▪ حتی الامكان سعی كنید خودتان برای گرفتن كارنامه فرزندتان به مدرسه بروید و منتظر نباشید تا او كارنامه اش را بیاورد.

● هنگام دریافت كارنامه

▪ در موقع دیدن كارنامه و قبل از هرگونه واكنشی روزی را به یاد آورید كه كارنامه خود را به والدینتان نشان می دادید. در آن هنگام چه واكنشی را از آنان توقع داشتید و اگر چگونه عمل می كردند شادتر می شدید و درعین حال انگیزه شما برای تحصیل بیشتر می شد؟

▪ اكنون كارنامه فرزندتان در دست شماست و او هم روبرویتان ایستاده است. چگونه به او می فهمانید كه برای نتایج كارش ارزش قائلید؟ لازم است در این مورد چند دقیقه وقت صرف كنید. یك بار از اول تا آخر كارنامه را نگاه كنید، روی نمرات مكث نمائید، نمرات درسهای مختلف و احیاناً ثلث ها را با یكدیگر مقایسه كنید، نمرات خوب یا خوبتر را مورد توجه قرار دهید و برای تلاشی كه در كسب آنها صورت گرفته به او آفرین بگویید. (نمونه: آفرین عزیزم كه در درس علوم نمره ۱۷گرفته ای و...)

● با كارنامه های مختلف چگونه برخورد كنیم؟

در یك تقسیم بندی كلی می توان گفت سه نوع كارنامه وجود دارد:

۱) كارنامه ای كه در آن همه نمرات خوب و عالی است.

۲) كارنامه ای كه نمرات آن بطور كلی متوسط است.

۳) كارنامه ای كه نمرات ضعیفی را نشان می دهد.

▪ برخورد با كارنامه خوب و عالی

اگر همه نمرات خوب و عالی است، با چهره ای شاد به فرزندتان تبریك بگویید سپس كارنامه را به خودش بدهید تا نمراتش را برایتان بخواند و شما نیز با كلمات مرحبا، آفرین و... بلافاصله احساستان را ابراز كنید.

▪ برخورد با كارنامه متوسط:

اگر بین نمرات متوسط و احیاناً خوب فرزندتان، نمرات ضعیف هم یافت می شود بعد از اینكه روی نمرات خوب او تأكید كردید از وی بپرسید: به نظر خودت چرا در فلان درس مثلاً دیكته نمره ات بهتر از ریاضی شده است؟ با این سؤال ذهن او را تحریك می كنید كه مسائل و مشكلات مختلف را بیان كند. بعد از بیان مسائل گوناگون و به اصطلاح كشف علتها و ضعفها، برای جبران آنها برنامه ای تنظیم كنید (مثلاً چون در ریاضی ضعیف هستی و علت آن اینست كه در این درس پایه ای قوی نداری از امروز باید روزی یك ساعت كتابهای سال قبل را مرور كنی و...) به هرحال در اتخاذ تصمیم با یكدیگر تبادل نظر كنید و اجازه دهید تصمیم نهایی را فرزندتان بگیرد.

▪ برخورد با كارنامه ای كه همه نمراتش ضعیف است:

ممكن است بیشتر و یا گاهی همه نمرات فرزندتان ضعیف باشد. ملاحظه می كنید در این مورد كار دشوارتر است، خصوصاً اینكه احساسات پدر- فرزندی یا مادر- فرزندی در میان است و باتوجه به احساس مسئولیتی كه در قبال او دارید ممكن است بر سرش داد بزنید، به او توهین كنید. و یا او را از خود برانید. باید ببینیم هدف از این كارها چیست؟ مسلماً اكثر والدین خواهند گفت برای اینكه در دفعات بعد نمراتش بهتر شود، ولی باید بدانید راه فوق شما را به این هدف نمی رساند پس چه باید كرد؟ در این مورد نیز اگر نمره خوب یا نسبتاً خوبی در كارنامه وجود دارد به آن اشاره كنید (یعنی بگویید نمره جغرافی تو ۱۲ است، آفرین، خوب است.) اگر همه نمرات در سطح پایین است باز می توانید به یكی از نمرات كه كمی بالاتر از بقیه است اشاره كنید، سپس علت ضعیف بودن نمرات را از خودش جویا شوید. مواظب باشید طوری سؤالتان را طرح كنید كه از شما نهراسد و سكوت اختیار نكند. همه راههای ممكن را با یكدیگر بررسی كنید و به فرزندتان اطمینان دهید كه شما حامی او هستید. اگر فرزند شما بعد از بررسی علل و كشف علت اصلی، تلاش و كوشش را آغاز كرد تا آنجا كه امكان دارد شرایط فعالیت را برایش مهیا سازید، به او قوت قلب بدهید و متذكر شوید كه هنوز دیر نشده است. خاطرنشان كنید كه این نتیجه درواقع زنگ خطری است كه باید از آن برای كسب پیروزیهای بعدی حداكثر استفاده را بكند (نمونه: ببین عزیزم علت اینكه نمرات تو، ضعیف بوده، یكی این است كه تاكنون من نسبت به درسهایت توجه كافی نداشته ام و كتابهای دیگری را كه در فهم درسها به تو كمك می كند، برایت تهیه نكرده ام. ثانیاً خود تو هم برای درسهایت وقت كافی نگذاشته ای. پس، از امروز باهم برنامه ای در این مورد تنظیم می كنیم. اگر در انجام برنامه دچار خستگی شدی به من بگو تا برای اجرای بهتر آن با یكدیگر تصمیم گیری كنیم.)

● فراموش نكنید.

▪ یادتان نرود كه در هر سه حالت فوق تفاوتهای فردی را درنظر بگیرید و فرزندتان را با هیچ كس دیگر مقایسه نكنید. تنها نمراتش را با یكدیگر و یا با نمرات نوبت های مختلف بسنجید (مثلاً نمره فارسی ثلث اول را با نمره فارسی ثلث دوم مقایسه كنید.) ممكن است نمرات فرزندانتان با یكدیگر متفاوت باشد. در این صورت به هیچ وجه نمرات یكی را به رخ دیگری نكشید.

▪ وقتی نمرات فرزندتان ضعیف است تنها او را مقصر ندانید. آیا خود شما به عنوان والدین در این مورد وظایفتان را بخوبی انجام داده اید؟ آیا الگوی تلاش و كوشش برای او بوده اید؟ آیا جریان تحصیل او را دنبال كرده اید؟ آیا محیط خانه برای درس خواندن مناسب بوده است؟ و یا عواملی دیگر از جمله دوستان و تماشای بیش از اندازه برنامه های تلویزیون مهمانیهای مكرر، ضعف جسمانی، بیماری و... نیز در این مورد مؤثر بوده است.

سطح هوشی و استعداد فرزند خود را درنظر بگیرید و به اصطلاح درحد توانش از او توقع داشته باشید.

▪ بدون تردید بجز سطح هوشی و میزان تلاش، عوامل متعدد دیگری مثل نحوه نگرش دانش آموز به درس و مدرسه، میزان رغبت و علاقه اش نسبت به درس، شرایط عاطفی، سلامت جسمانی، برخورداری از انگیزه كافی، همچنین معلم، مدیر و ناظم و... نیز درنتیجه امتحانات فرزند شما دخیل هستند.

▪ به یاد داشته باشید كه حتماً باید به كشف علت ضعف فرزندتان اقدام كنید. بدون یافتن علت، برنامه ریزیهای بعدی با شكست مواجه خواهد شد.

▪ آبروی او را نبرید، مواظب شخصیتش باشید. یعنی به او برچسب هایی نظیر كودن، كم هوش و غیره نزنید و درعین حال سایر جنبه های وجودش را مورد توجه قرار دهید.

گیتی شیوافر