جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
پایان نامه هایی به زبان دیروز
ادبیات و شعر با گوشت و خون اکثر ایرانیها عجین شده است، ادبیات فارسی را یکی از ارکان مهم هویت ما معرفی میکنند و شاید از همین روست که رشته ادبیات فارسی یکی از مهمترین رشتههای دانشگاهی ما از دیرباز تلقی میشده، به طوری که هر دانشگاهی در ایران تاسیس شده این رشته را در خود جای داده است. تاریخچه آموزش عالی در حوزه زبان و ادبیات فارسی در ایران به سال ۱۳۰۷ بازمیگردد؛ زمانی که در دارالمعلمین مرکزی و عالی این رشته تدریس میشد، تا اینکه دانشگاه تهران تاسیس شد و اولین دانشآموخته این رشته در دوره دکتری، محمد معین نام گرفت که سال ۱۳۱۸ از پایاننامه خود با عنوان «مزدیسنا در ادب فارسی» دفاع کرد.
● کپیکاری پایاننامهها
با وجود این پیشینه در حوزه ادبیات فارسی این روزها کمتر پایاننامهای داریم که به شکل کتاب منتشر شده باشد و در حوزه زبان و ادب فارسی طرحی نو دراندازد و در حالی که یکی از متون تحقیقاتی به منظور ارتقای دانش و پیشبرد علوم، پایاننامههاست که بیشتر به دلیل موضوعهای نو و بدیعی که دارند، مورد توجه هستند.
اما پایاننامههای دانشجویی در حوزه ادبیات فارسی چقدر کاربردی هستند و از میان پایاننامههای زیادی که هر سال در این رشته دفاع میشوند چند پایاننامه مانند «سنت و نوآوری» قیصر امینپور در کتابخانههای علاقهمندان جای میگیرد؟ شاید یکی از مشکلات پایاننامهها تکراری بودن موضوعات آنها باشد، دانشجویان این رشته سعی در کپی کردن از منابع دیگر را دارند بیآنکه خود دراین زمینه خالق ایدهای باشند.
حمیدرضا شکارسری، شاعر و منتقد درباره کپیکاری در پایاننامههای ادبی بر این باور است که این موضوع مختص پایاننامههای ادبی نیست بلکه در بیشتر پایاننامهها این موضوع دیده میشود.
او این مساله را یک موضوع فرهنگی میداند و میگوید: از روی دست هم نگاه کردن موضوعی است که در غالب پایاننامهها به وفور دیده میشود.
● جدال سنت و مدرنیته
از سالهای گذشته هر وقت بحث رشته ادبیات فارسی در دانشگاهها مطرح شده است، سخن از جدال بین سنتیها و مدرنها بوده است، استادان زیادی در دانشگاههای ما بر تدریس ادبیات کلاسیک اعتقاد دارند و از سوی دیگر عدهای بر این باورند که ادبیات مدرن و معاصر نیز باید وارد دانشگاهها شود. شاید بتوان گفت به دلیل کاربردی نبودن موضوعات پایاننامهها که عمدتا موضوعات ادبیات کلاسیک و کهن هستند و با موضوعات روز هم پیوند داده نمیشوند، در جامعه امروز ما کاربرد ندارند.
بیشتر پایاننامهها روشمند نیستند و آغاز و پایان ندارند؛ این پایاننامهها اغلب صفحه پرکن میشوند، مهم نیست پایاننامهای ۸۰ صفحه شود، مهم این است که به موضوعات دقیق نگاه کند و دنبال موضوع خاصی باشد
حمیدرضا شکارسری نیز به این نکته اشاره میکند و بر این باور است: در رشته ادبیات فارسی در دانشگاهها عملا تحصیل یک جهت سنتی دارد و معطوف به ادبیات مدرن و به روزمان نیست. به این دلیل پایاننامهها موضوعاتی دارند که یا در روزگار ما کاربردی ندارند یا اگر دارند به علت کمتوجهی به ادبیات و نقد ادبیات معاصر در محیطهای دانشگاهی از عمق و غنا برخوردار نیستند و در نتیجه کارهای دانشجویی خروجی عملی و کاربردی ندارند.
● نبود روش تحقیق
دانشجویی که موضوعی را برای پایاننامهاش انتخاب میکند، باید موضوع را با استاد راهنمایش در میان بگذارد، اتفاقی که میافتد این است که استادان ادبیات دانشگاه اغلب راهنمایی چند دانشجو را باهم میپذیرند، در نتیجه وقت چندانی برای راهنمایی دانشجو ندارند.
حسن ذوالفقاری، استاد ادبیات دانشگاه تربیت مدرس به این موضوع اشاره دارد و میگوید: مهمترین آسیبی که به پایاننامههای دانشجویی وارد است تکراری بودن موضوعات است. دلیلش هم این است که راهنمایی دانشجویان برای استادان راهنما یک کار ذوقی و وجدانی نیست. البته این موضوع عام نیست، اما بخشی از استادان کارشان مکانیکی است و انگار که پایاننامه یک واحد درسی است که دانشجو در مدت معلومی باید آنرا به پایان رسانده و ارائه دهد.
او همچنین بر این باور است: اگر دانشجو عقیدهای داشته باشد نمیتواند آن را اعمال کند، زیرا استاد وموضوعات تحمیلی به او داده میشود. بیشترین فارغالتحصیلان دانشگاههای مختلف رشته ادبیات از این گروه هستند.
● مساله محور نبودن پایاننامهها
یکی دیگر از مشکلات پایاننامههای دانشجویی به اعتقاد حسن ذوالفقاری مسالهمحور نبودن آنهاست، از این رو بیشتر پایاننامهها فقط یک گردآوری است و از سوی دیگر برای نوشتن آن نیازسنجی نمیشود.
بسیاری از پایاننامههایی که نوشته میشود، به دلیل مطرح نکردن موضوعی تازه در حد همان دانشگاه باقی میمانند و موضوع تازهای را که به درد این رشته بخورد مطرح نمیکنند. از اینرو این پایاننامهها تنها نوشته میشوند که کاری دانشگاهی صورت گرفته باشد و نمرهای برای آن واحد کسب شود؛ در نتیجه ابداعی در آن اتفاق نمیافتد و به گفته ذوالفقاری: «قطعهای از پازل ادبیات نیست.»
به نظر میرسد هر دانشجویی قبل از شروع به نگارش پایاننامهاش باید روش علمی خود را مشخص کند و بدون مشخص شدن روش، شروع به نگارش نکند و از سوی دیگر تنها به فکر پرحجم بودن پایاننامهاش نباشد.
ذوالفقاری که مدیریت گروه آموزش زبان فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز عهدهدار است، در اینباره میگوید: بیشتر پایاننامهها روشمند نیستند و آغاز و پایان ندارند؛ این پایاننامهها اغلب صفحه پرکنی میشوند، اما مهم نیست پایاننامهای ۸۰ صفحه شود، مهم این است که به موضوعات دقیق نگاه کند و دنبال موضوع خاصی باشد.
او یکی از اشکالات پایاننامههای امروز را کلینگری میداند و می گوید : ممکن است پایاننامهای در ۵۰ صفحه نوشته شود که حرفهایش را موجز و کامل بیان کرده و مفید باشد و از سوی دیگر پایاننامهای ۳۰۰ صفحهای هیچ حرف تازهای نداشته باشد.
این استاد دانشگاه حضور یک استاد راهنما را که به موضوع پایاننامه تسلط داشته باشد، یکی از نکات مهم برای نگارش یک پایاننامه میداند و میگوید: استاد با توجه به وقت محدودی که برای مدیریت پایاننامه دارد باید کار قبول کند و با توجه به تواناییاش راهنمایی پایاننامه را به عهده بگیرد.
احمد رضی، دانشیار دانشگاه گیلان بر این باور است که در رشته زبان و ادبیات فارسی کم نبودهاند رسالههایی که بعد از دفاع چاپ شدهاند در همین ارتباط به پایاننامه مرحوم قیصر امینپور اشاره دارد، اما خود او با وجود این حرف اذعان دارد در مقایسه با کل رسالههایی که در رشته ادبیات دفاع میشود پایاننامههایی از این دستکم است.
او میگوید: یافتههای تحصیلات تکمیلی بیشتر در قالب مقاله است و در مجلات معتبر چاپ میشود، اگر کسی سرمایه کافی داشته باشد براحتی میتواند پایاننامهاش را در قالب کتاب چاپ کند.
رضی با وجود آن که معتقد است دانشجو باید حتما نتیجه تحقیقات خود را منتشر کند و یافتههای خود را به جامعه انتقال دهد اما تاکید میکند کتاب شدن هر پایاننامه الزاما معیار قوی بودن آن نیست چرا که با یک سرمایهگذاری شخصی میتوان در نسخههای کمشمارگان یک پایاننامه را کتاب کرد.
امروزه ما بیشترین دانشجو را در رشته زبان و ادبیات فارسی داریم. این موضوع طبیعی است چرا که زبان مادری ما فارسی است ، در نتیجه مهمترین رشتهای که در دانشگاههای هر کشور وجود دارد زبان رسمی آن کشور است و چون ما بیشترین دانشجو را در رشته ادبیات داریم، طبیعی است که بیشترین پایاننامه در این رشته تدوین میشود، اما آیا این پایاننامهها به بهرهوری میرسند؟
این دانشیار زبان و ادب فارسی با ابراز تاسف از شرایط موجود تاکید میکند: جای افسوس دارد که خیلی از این پایاننامههای دانشجویی که با مشقات زیاد تدوین میشوند، در زیرزمینهای دانشگاهها خاک میخورند، بدون اینکه در سطح اجتماعی کاربردی داشته باشند و باید فکری جدیتر برای این مشکل اندیشید.
اعظم راستی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران غزه حسن روحانی روسیه مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
هلال احمر یسنا سیل آتش سوزی قوه قضاییه پلیس تهران بارش باران شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سازمان هواشناسی
بانک مرکزی دولت سیزدهم حراج سکه قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار خودرو بازار خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران
سریال نمایشگاه کتاب کتاب مسعود اسکویی تلویزیون عفاف و حجاب سینمای ایران سینما دفاع مقدس
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین حماس جنگ غزه اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس نتانیاهو ایالات متحده آمریکا
استقلال فوتبال علی خطیر پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ
هوش مصنوعی گوگل کولر اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون خواب کبد چرب بیمه کاهش وزن دیابت داروخانه