فرصت های انجام حسابداری سبز برای قیمت گذاری فعالیت محور ABC در رومانی

موضوع حسابداری سبز اساساً در شناسایی و اندازه گیری هزینه های مواد خام و فعالیت های خاص زیست محیطی و استفاده از این اطلاعات برای مرتب کردن گزارشات و تحلیل های ضروری داخلی برای مدیریت شرکت به منظور اتخاذ تصمیمات زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد

این مقاله اشاره می کند به فرصت های انجام حسابداری سبز برای روش قیمت گذاری فعالیت محور. همچنین نشان میدهد که چرا ما روش قیمت گذاری فعالیت محور را انتخاب کرده و در این راه چه کاری باید انجام شود. حسابداری سبز اصول خاص روش قیمت گذاری فعالیت محور را مدنظر قرار می دهد. این پژوهش همچنین مزایا و معایب حسابداری سبز در یک موسسه اقتصادی بر حسب انجام قیمت گذاری فعالیت محور را مورد بررسی قرار می دهد.

برای تعریف حسابداری سبز یا حسابداری زیست محیطی جنبه های گوناگونی از قبیل بیمه، مالیات، قوانین و اطلاعات مالی خارجی در نظر گرفته شده اند.

حسابداری سبز یا حسابداری زیست محیطی با دو عملکرد اساسی حسابداری مدیریت در ارتباط است:

۱) برنامه ریزی و گردآوری داده ها؛

۲) گزارش دادن.

در مورد برنامه ریزی، حسابداری سبز تحلیل پیش بینی را برای اندازه گرفتن تأثیرات بعدی بر محیط زیست، از قبیل قیمت گذاری هدف یا روش چرخه زندگی به کار می برد. در مورد دوم، گردآوری داده های زیست محیطی و گزارش دادن آن به مدیریت بر اساس تحلیل کارآمد داده ها برای مستند کردن تصمیمات مد نظر می باشد.

با توجه به مواردی که در بالا ذکر گردید، موضوع حسابداری سبز اساساً در شناسایی و اندازه گیری هزینه های مواد خام و فعالیت های خاص زیست محیطی و استفاده از این اطلاعات برای مرتب کردن گزارشات و تحلیل های ضروری داخلی برای مدیریت شرکت به منظور اتخاذ تصمیمات زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد.

هدف حسابداری سبز عبارت است از تصدیق و کوشش در جهت شناسایی روش های کاستن از تأثیرات منفی فعالیت ها و سیستم ها بر روی محیط زیست.

با مشاهده اصول اساسی روش قیمت گذاری فعالیت محور (ABC )، حسابداری سبز کامل می شود با واژه شناسی و لغات و اصطلاحات بکار رفته بوسیله روش ABC. در نتیجه، اصطلاحاتی از قبیل: هدایتگر هزینه فعالیت، هدایتگر هزینه فرایند، هزینه های مستقیم، هزینه فعالیت، موضوع هزینه، مدیریت فعالیت محور، مدیریت عملکرد، زنجیره ارزش، و غیره به وسیله سایر اصطلاحات از قبیل: سیستم قیمت گذاری فعالیت محور، محاسبه هزینه محیط زیست، سیستم مدیریت محیط زیست، محاسبه هزینه کامل محیط زیست، حسابداری (زیست محیطی) سبز، مدیریت سرمایه گذاری، تحلیل چزخه زندگی محصول، محاسبه چزخه زندگی محصول، تدارکات، جلوگیری از آلودگی، هزینه های خصوصی، ارزش افزوده فعالیت، و غیره کامل می شوند.

در جهت درک اصطلاحاتی که در بالا ذکر گردید، ما در جستجوی زبانی هستیم که برای کاربران روش قیمت گذاری فعالیت محور و همچنین برای سایر گروه های کاربر مشترک باشد. این زبان به تسهیل درک موارد جدید یا فکرهای به کار رفته به وسیله حسابداری سبز برای اهداف ارتباطی و احترام گذاشتن به سیاست های داخلی کمک می کند.

● چرا روش ABC (قیمت گذاری فعالیت محور) انتخاب شده است؟

پاسخ بسیار ساده است. حسابداری سبز که اصول روش ABC را مورد بررسی قرار می دهد، کمک میکند به هزینه های صرفه جوئی در مقیاس به عنوان نتیجه کاهش هزینه مواد خام در طی دوره بازیافت یا استفاده مجدد. در نتیجه، روش ABC یا ABM نگرش درک فضاهای هدف برای ملاحظه فرصتهای طراحی هزینه های فعالیت های اصلی زیست محیطی را فراهم می کنند.

طراحی هزینه زیست محیطی به این مفهوم در مورد یک هدف، اشاره دارد به طراحی یک محصول هزینه محور زیست محیطی یا محدودیت ها، از قبیل طراحی نهایی یک محصول شده.

طرح بازیافت به مفهوم طرح محصول اشاره دارد که بر سهولت قطعه قطعه کردن و بازیافت، هم چنین پایان چرخه حیات مفید یک محصول تاکید می کند.

فایده و مزایای روش قیمت گذاری فعالیت محور به وسیله حسابداری سبز آشکار می گردد. به کارگیری اصول روش ABC برای تسریع در نتایج پیشرفت محیط زیست توصیه می گردد.

● در این جهت چه کاری باید انجام شود؟

مسایل بسیار ساده اند. روش ABC محصول اختصاص دادن هزینه ها به فرایند ها و سپس به فعالیت ها می باشد. در مرحله فعالیت، عناصر زیست محیطی بایستی افزوده گردند. روش ABM از اطلاعات فراهم شده توسط روش ABC برای تصمیم گیری استفاده می کند و ما بایستی اطلاعات زیست محیطی را برای اخذ تصمیمات طولانی مدت خیلی دقیقتر و کارآمدتر اضافه کنیم.

لذا، روش ABC به ابزار بسیار کارآمدی برای حسابداری مدیریت تبدیل می شود که هزینه های واقعی تولید را شناسائی کرده و برای بهبود بخشیدن به فرایندهای آتی در مؤسسه یا حتی مهندسی مجدد که لزوماً بر پایه سیستم های حسابداری سنتی ( که هزینه های محیط زیست را آشکار نمی کنند) قرار ندارد ایجاد انگیزه می کند.

با آزمون قیمت گذاری کامل و ایجاد کنندگان هزینه، ما میتوانیم دو ورژن را آزمون نماییم: کاهش هزینه و انتزاعی کردن ایجاد کنندگان هزینه محیط زیست. حسابداری سبز مایل به انتزاعی کردن ایجاد کنندگان هزینه محیط زیست است همان گونه که از فقدان هزینه های کامل از دست رفته و محصول باطله، اجتناب می کند.

تلاش حسابداری سبز برای طبقه بندی کردن فعالیتهای زیست محیطی ثمر بخش و بی ثمر، بسیار دشوار است، اگر پیشنهادات زیر را مد نظر قرار ندهد:

۱) نیاز فعلی برای واضح کردن ماهیت فعالیت های زیست محیطی خاص و به دست آوردن "مشتری" هایشان (یعنی آموزش دادن به افراد جهت جلوگیری از آلودگی زیست محیطی)؛

۲) اندازه گیری خروجی ها بایستی مربوط به اهداف استراتژیک زیست محیطی باشد؛

۳) از اسناد قدیمی یا اصطلاحات خاص بایستی با احتیاط استفاده نمود، زیرا زبان جدید که توسط حسابداری سبز استفاده می شود شناخته می شود از اصطلاحاتی که قبلا وجود داشته است.

▪ پیش از اجرای حسابداری سبز، هر مدیر باید از خود بپرسد که:

ـ ما چگونه میتوانیم یک روش حسابداری مدیریت سنتی یا حتی یک روش بسیار پیشرفته تر را با حسابداری سبز سازگار کنیم؟

ـ چگونه شروع به انجام دادن کنم؟ چگونه من به هدف برسم؟

پاسخ به سوالات بالا را می توان در خط سیری که بایستی دنبال شود برای انجام حسابداری سبز ترکیب نمود. این خط سیر از دو مرحله تشکیل شده است:

● مرحله اول. تعیین اهداف حسابداری سبز.

در اینجا تعدادی از سؤالات مطرح شده به وسیله مدیریت شرکت آورده می شود:

▪ سوال اول. هدف اصلی حسابداری سبز چیست؟

ـ جواب: هدف واحدی وجود ندارد. در بین اهداف احتمالی، ما میتوانیم اشاره کنیم به: شناسایی، جمع آوری، محاسبه و تحلیل هزینه های مواد و انرژی؛ گزارش دهی داخلی و استفاده از اطلاعات درمورد هزینه زیست محیطی؛ تهیه سایر اطلاعات موبوط به هزینه در فرایند تصمیم گیری، با نگاهی به پذیرش تصمیمات کارآمد و کمک به حفظ محیط زیست.

▪ پرسش دوم. چرا ما در مورد حسابداری سبز تصمیم گیری می کنیم؟

ـ جواب: مزایای عرضه شده توسط حسابداری سبز نکات قوتی برای انتخابش را در بر دارد..

▪ پرسش سوم. مزایا و معایب حسابداری سبز چه می باشند؟

ـ جواب:

▪ مزایا: پذیرش تصمیمات درباره عملکرد مالی سازمان و حسابداری سبز، تهیه اطلاعات مفید برای نیل به اهداف کوچک سازی هزینه (به ویژه محیط زیست) و تأثیر منفی بر محیط زیست، ارائه داده ها درباره هزینه های ضروری برای تخمین تأثیر چنین ابتکاراتی مانند:

ـ جلوگیری از آلودگی؛

ـ طراحی بهبود محیط زیست و حسابداری سبز؛

ـ پروژه، هزینه ها، تخمین چرخه زندگی در محیط زیست؛

ـ اداره جریان محصول از منظر زیست محیطی؛

ـ فرایند عرضه از منظر زیست محیطی؛

ـ التزام محصول و تولید کننده؛

ـ سیستم های مدیریت با مرکزیت محیط زیست؛

ـ سنجیدن، آزمودن و گزارش دادن عملکرد های فعالیت های زیست محیطی؛

ـ گزارش دادن این عملکردها؛

ـ منبع اطلاعاتی برای سایر فعالیت های مدیریتی روتین از قبیل: طراحی محصول و فرایند، توزیع و کنترل هزینه، بودجه بندی سرمایه، فرایند ذخیره، سیاست های قیمتی، ارزیابی عملکرد.

▪ معایب: اجرای حسابداری سبز نمایانگر تضمین برای کسب عملکرد مالی یا عملکرد مرتبط با محیط زیست نمی باشد.

▪ پرسش چهارم. حسابداری سبز باعث بهوجود آمدن چه تغییراتی در سطح شرکت شده است؟

ـ پاسخ: با در نظر گرفتن این حقیقت که موسسه قبلاً از روش قیمت گذاری فعالیت محور ( ABC ) استفاده می کرده و حسابداری سبز به اصول خاصش احترام میگذارد، تغییرات کافی نخواهند بود. مشکل عبارتست از شناسایی صحیح هزینه های زیست محیطی و بهکار بردن ایجاکنندگان هزینه خاص برای محاسبه کردن هزینه های صحیح تولید و کسب اطلاعات ضروری و دقیق برای مدیریت شرکت.

▪ پرسش پنجم. آیا کاربران نهایی اطلاعات از دقت داده های ارایه شده به وسیله حسابداری سبز رضایت دارند؟

ـ پاسخ: با در نظر گرفتن نحوه محاسبه اختصاص خاص هزینه های زیست محیطی (برای هر فعالیت) به محصولات با استفاده از ایجاکنندگان هزینه خاص محیط زیست، اطلاعات به دست آمده بازتاب کننده یک هزینه بسیار واقعی تر می باشد. این هزینه را می توان در تحلیل نشانگرهای محیط زیست به کار برد. پس از تأیید پاسخ های این سؤالات توسط مدیریت شرکت، آن ها به تشریح و ارتباط یک برنامه عملی (پروژه حسابداری سبز) می پردازند که به وسیله پروژه GA هدایت م یشود. این پروژه تمام مؤسسه، از کارگران گرفته تا مدیریت را شامل خوهد شد.

● مرحله دوم. تعیین گروه پروژه GA و اجرای پروژه.

تیم پروژه GA (GA_ حسابداری سبز) توسط مدیریت شرکت منصوب می شود و از متخصصانی از اداره حسابداری مدیریت و متخصصان محیط زیست تشکیل می گردد. تیم پروژه، مرکب از پنج عضو و یک رئیس پروژه می باشد.

در آغاز، این تیم مسایل زیر را تحلیل خواهند نمود:

۱) شناسایی تأثیرات عمده مؤسسه بر محیط زیست

در این جا، مسائل زیر بدقت تحلیل خواهند شد:

ـ شناسایی ویژگی های محلی مؤسسه از نقطه نظر تعاملش با محیط زیست (شناسایی منابع بسیار آلوده کننده با تاثیر منفی بر محیط زیست، ویژگی های عملکردهای محیط زیست، و غیره.)

ـ شناسایی احتمالات انجام حسابداری سبز در درون مؤسسه، و در نتیجها مدیریت محیط زیست با تعیین فضاهایی که بایستی بهبود یابند.

۲) تعیین شکل های تأثیر بر محیط زیست

موارد زیرین را می توان در تحلیل محیط زیست نظر گرفت :

محصولات، خدمات، فعالیت ها، فرایند و فن آوری ها. نمودار زیر بیانگر موارد تحلیل محیط زیست و شکل های شناسایی شده مؤثر می باشد، شامل عملی که به عنوان نتیجه تحلیل محیط زیست به حساب می آید:

۳) تعریف هزینه های زیست محیطی

ادبیات بین المللی بر نگرش های متعددی از تعریف هزینه های زیست محیطی تأکید می کند. آژانش حفاظت از محیط زیست ایالات متحده استدلال می کند که تعریف هزینه های زیست محیطی بستگی به میزان تمایل مؤسسه به استفاده از اطلاعات مربوطه دارد.

بخش توسعه پایدار در سازمان ملل، هزینه های زیست محیطی را به عنوان هزینه های حفاظت از محیط زیست (رفتار نشر و جلوگیری از آلودگی) توصیف می کند، شامل هزینه های مواد باطله یا هزینه سرمایه گذاری و کار هدر رفته. در این زمینه، باطله اشاره دارد به ناکارآمدی تولید (ارزش افزوده یا بازده غیر مادی).

گام بعدی، پرسش از ادارات یا خدمات عملکردی خواهد بود که با یکدیگر درون فرایندها و در قالب فرایندها و فعالیت های زیست محیطی خاص متشکل شده اند. یک فن گزینش به کار خواهد رفت، یعنی کاستن از تعداد زیاد فعالیت های زیست محیطی خاص، حتی متشکل کردن مجدد این فعالیت ها در قالب فرایندها. سطح شرح دقیق عملیات به فعالیت های زیست محیطی خاص بایستی نه خیلی قوی و نه خیلی پراکنده باشند. بر اساس پرسشنامه های جمع آوری شده از کارگران مؤسسه، اطلاعات متمرکز شده بوسیله پروژه گروه GA تحلیل خواهند شد. بر اساس این داده ها، یک فرهنگ لغت ابتدایی از مهمترین فعالیت های خاص محیط زیست تهیه خواهد شد. همچنین اطلاعاتی درمورد واحد های اختصاص هزینه های خاص محیط زیست (ایجاد کنندگان هزینه زیست محیطی) گردآوری خواهد شد. در ۱۹۹۸، شالتگر و مولر چهار کلید برای هزینه های زیست محیطی را پیشنهاد نمودند: حجم نشر و ضایعات، سمی بودن نشر یا رفتار ضایعات (محصولات باطله)، تأثیر حجم نشر های مورد بحث بر محیط زیست، هزینه های نشرهای نسبتاً مختلف.

در این مرحله، می توان فهرستی از فعالیت های زیست محیطی خاص را تهیه نمود، همچنین سایر گونه های اسناد، که روش ABC میتواند فراهم نماید.

● مرحله سوم. شناسایی مشکلاتی که احتمال می رود با آن ها مواجه شوید پس از پشت سر گذاشتن این دو مرحله و جستجو برای فرصت های آتی

در رابطه با این دو جنبه، یک گزارش موازی تهیه خواهد شد، با تمرکز بر مطالب زیر:

▪ جنبه شماره یک. اگر این دو مرحله طبق برنامه پیش بروند و هیچ مشکلی اتفاق نیفتد.

ـ عمل - پاسخ: مراحل باقیمانده طی خواهند شد تا اجرای موفقیت آمیز حسابداری سبز. سپس، اهداف دارای اولویت برای تغییرات ضروری در اجرای حسابداری سبز برگزیده خواهند شد. همه اهداف برقرار شده به فعلیت در خواهند آمد یعنی رسیدن به تغییرات مطلوب در محیط داخلی شرکت: تعیین هزینه های کمتر برای تولید کردن محصولات، خدمات ارایه شده، و غیره.

▪ جنبه شماره دو. اگر مشکلات پس از این دو مرحله رخ دهند.

عمل - پاسخ: علل انحرافات مورد بررسی قرار می گیرند. هر مرحله با دقت تحلیل خواهد شد و عللی که منجر به بروز مشکلات شده اند با استفاده از روش های مختلف تشخیصی خاص ردیابی خواهند شد.

این مرحله بسیار مهم است، زیرا نشان دهنده نقطه ای است که می تواند ما را به انجام موفقیت آمیز یا شکست در حسابداری سبز برساند. ما بایستی تصمیم بگیریم که آیا به انجام حسابداری سبز ادامه دهیم، رهایش کنیم یا آن را به سوی روش دیگری دوباره جهت گیری نماییم. پیشنهادات را می توان برای ایجاد تغییر در سیستم حسابداری موجود بررسی نمود، به ویژه اگر مؤسسه از یک سیستم سنتی محاسبه هزینه، که در برابر تغییرات جاری از انعطاف کمتری برخوردار است استفاده می کند.

● مرحله چهار. آزمودن حالت انجام دقیق حسابداری سبز

این مرحله با استفاده از اطلاعات فراهم شده از اجرای فرایندها صورت می پذیرد. با این موقعیت، تأثیر هر ابتکار، عمل یا پروژه بهوسیله حسابداری هزینه که ذخیره شده است در نتیجه استفاده یا به کار نبردن حسابداری سبز مورد آزمایش قرار خواهند گرفت، نتایج حاصل می گردد به وسیله کاربرد اصول صحیح که مخصوص روش قیمت گذاری فعالیت محور (ABC) می باشد.

با توجه به این مرحله، تغییرات خاصی روی خواهند داد. این تغییرات می توانند دارای ماهیتی متفاوت باشند، از قبیل: طراحی اکولوژی محصولات، برنامه ریزی هزینه زیست محیطی، تغییر دادن موضع کارکنان نسبت به مسایل زیست محیطی، همکاری گروهی با تغییر دادن نقطه نظرات و ایده ها درمورد اجرای کارآمد فعالیت های اکولوژیکی، و غیره.

ارتباط مستمر و آموزش کارکنان و کارفرمایان، نشان دهنده عوامل کلیدی در تضمین انجام موفقیت آمیز پروژه حسابداری سبز می باشد. مدیریت شرکت بایستی اهمیت و مزایای افزایش تمرکز بر محیط زیست را درک نماید.

ترجمه: رضا صمدی

کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی.

منبع:

- Capusneanu, Sorinel; Implementation Opportunities of Green Accounting for Activity-Based Costing (ABC) in Romania; ARTIFEX University, Bucuresti.