رفتارهایمان را کنترل کنیم

زندگی ماشینی امروز, مشغله های زیاد در محیط های کاری, و بسیاری از مسائلی که ممکن است برای ما ایجاد شود در تربیت فرزندانمان در محیط خانه تأثیرگذار است

زندگی ماشینی امروز، مشغله های زیاد در محیط های کاری، و بسیاری از مسائلی که ممکن است برای ما ایجاد شود در تربیت فرزندانمان در محیط خانه تأثیرگذار است.

در حالی که نباید اینگونه باشد. مشکلاتمان را نباید به خانه هایمان بسط دهیم و به همسر و فرزندمان آسیب بزنیم.

آمارها نشان می دهد افزایش محسوس بیماریهای ناشی از فشارهای روانی در زندگی ما و نوع تربیت ما گسترش یافته است. اما دلیل این افزایش ناگهانی، بیماریهایی با منشأ عصبی و مصرف روزافزون آرام بخش چیست؟

از بین رفتن ساختارهای حمایتی خانواده ها از جوانان، تغییر ارزش های جوامع، فشارهای کاری، رژیم غذایی نامناسب، کم تحرکی، مصرف بی رویه دارو و حساسیت بیش از حد جوانان به رفتارهای خود و دیگران را سبب افزایش استرس و بالطبع تأثیرات ناخوشایند آن می دانند، اما آیا می دانید کدام عوامل در کاهش یا افزایش استرس های افراد دخالت دارند و نحوه مقابله با آنها چیست؟

تحقیقات انجام شده در مرکز روانشناسی دانشگاه بوفالو آمریکا نشان داده است رویدادهای معینی که موجب تغییر ناگهانی در روند زندگی می شوند، امکان ابتلای فرد به بیماریهای جسمی در پی ناراحتی های عصبی را افزایش می دهد.

این تغییرات، طیفی وسیع از اتفاق های مهم مانند فوت نزدیکان، بیماری و مشکلات اقتصادی افراد تا استرس های به ظاهر کم اهمیت ناشی از ایام عید را در برمی گیرد.

محققان با توجه به این که هر واقعه زندگی، صرفنظر از مطلوب یا غیرمطلوب بودن، استرس زا است، به هر یک از آنها نمره ای معین داده و نتیجه گرفتند، افرادی که میزان تغییرات در زندگی شان بیشتر از حد معین است، به احتمال زیاد، در دو سال بعدی زندگی به امراضی با منشأ عصبی مانند بیماری های قلبی دچار می شوند. از جمله این تغییرات می توان به مرگ، طلاق، زندگی جدا از همسر، زندانی شدن و ازدواج... اشاره کرد.

محیط زندگی هر جوان، از اجتماع، محل کار و طبیعت پیرامون او تشکیل می شود. محیط اجتماعی به طور کامل در میزان استرس افراد نقش دارد. رویدادهای سخت زندگی بر جوانانی که در فعالیت های اجتماعی شرکت کرده و از سوی نهادهایی مانند خانواده، حمایت عاطفی می شوند، تأثیر منفی کمتری دارند.

نتیجه تحقیقات روانشناسان نشان می دهد انزوای اجتماعی، نداشتن حمایت های کامل و نبود صمیمیت با همسر، رابطه نزدیکی با میزان ابتلای جوانان به بیماریهای روانی دارند.

محیط زندگی نیز بر استرس افراد تأثیرگذار است. با وجود این که محل کار هم، صرف نظر از تأمین مالی در ارضای تمایلاتی مانند اعتماد به نفس، نقشی تعیین کننده دارد، اما واقعیت این است که هر فرد، بیشترین صدمه روانی را در محیط کار تجربه می کند.

شرایط نامساعد مانند ساعات کار طولانی و استراحت کم، نور ناکافی و سروصدای زیاد، نداشتن امنیت شغلی، چه در مشاغل طاقت فرسا و چه در کارهایی که نیاز به تمرکز و سرعت عمل در تصمیم گیری دارند، منجر به بیماری می شود.

از دیگر عوامل ایجاد فشار روانی در زندگی، می توان به تقابل نوع فعالیت های شغلی با ارزش های شخصی و اجتماعی فرد، روابط بین همکاران و رئیسان اداره و سرانجام، تغییراتی مانند ترفیع، بازنشستگی و یا اضافه کاری اشاره کرد.

محیط زندگی شلوغ در استرس ما اثرگذار است. عوامل فیزیکی و طبیعی مانند ازدواج و سروصدای بیش از حد، تنهایی، گرما، سرما، نور، انواع مواد شیمیایی که از طریق آب، غذا و هوا جذب بدن می شوند، وجود کلسترول بیش از حد در رژیم غذایی، استشمام دود سیگار و نداشتن تحرکات بدنی، هر کدام به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت جسم و روان انسان اثر می گذارند.

برخی از جوانان عجول، بشدت رقابت طلب و پرخاشگر هستند و معمولا بدون برنامه ریزی اقدام به عمل می کنند. رفتار آنها با تاثیر بر سیستم قلب وعروق، فشار خون و ضربان قلب را افزایش داده و امکان بروز حملات قلبی را بالا می برد.

اما نکته جالب توجه اینجاست که با وجود نامناسب بودن این صفات، تحقیقات نشان می دهد بیشتر مدیران موفق، متعلق به این دسته هستند. البته این رفتارها در هنگام رقابت، نوعی سازگاری به شمار می آید. اما در مواقع عادی باید کنترل شوند.

عدم اعتماد به نفس در برخی جوانان، مطرح نکردن نظرات و نگرشها، کم جرأتی و آرمان گرایی بیش از حد، از عوامل دیگر بروز ناکامی و در پی آن استرس است. در مقابل، وجود برخی ویژگی ها در افراد، سبب افزایش مقاومت آنها در برابر ناملایمات زندگی می شود.

یکی از خصوصیت ها، کنترل بر رویدادها و باور این نکته است که جوان می تواند بر مسیر اتفاق های زندگی تأثیر بگذارد. جوانان دارای این خصوصیت، به جای دلیل تراشی و گناه کار جلوه دادن دیگران، مسئولیت اعمالشان را خود به عهده می گیرند. احساس تعهد و هدفمندی در مقابل امور شغلی و زندگی، برخورداری از قدرت مبارزه طلبی و انعطاف پذیری نیز از ویژگی های دیگر افرادی است که در مقابل تغییرات زندگی احساس ناامنی نکرده و فشارها را با موفقیت پشت سر می گذارند.

برخی جوانان اطراف ما به سرعت هیجان زده شده و به سختی آرامش خود را باز می یابند و عده ای دیگر به اصطلاح آرام هستند. از نظر روانشناسان، این تفاوت ها را می توان بیشتر به زمینه ژنتیکی افراد نسبت داد.

بسیاری از رفتارها و عکس العمل های جوانان از تفاوت های ژنتیکی آنها منشأ می گیرد و از این رو است که در فشارهای عصبی، عضلات کوچک پوست سر شما واکنش نشان داده و سبب بروز سردرد می شوند. در حالی که احتمالا دوست شما هرگز چنین سردردی را تجربه نکرده است. واکنش سیستم های قلب و عروق، گوارش و تنفس نیز به همین ترتیب به بیماریهای نظیر تپش قلب، زخم معده و آسم منجر می شود.

نوع تربیت و آموزش در دوران کودکی، نقشی مؤثر در چگونگی شکل گیری شخصیت، نگرش و شیوه مقابله با فشار روانی در افراد دارد. پیامهایی که والدین، خواسته یا ناخواسته به کودکان انتقال می دهند، یا سبب ایجاد اعتماد به نفس و تقویت توانایی مقابله با مشکلات و یا زمینه ساز تسلیم شدن آنها می شود.

نوع رفتارهای والدین بر فرزندان در نوجوانی شان نیز با سلامت روانی آنها در دوران بزرگسالی رابطه نزدیک دارد، نداشتن صمیمیت با والدین در دوره کودکی، سبب منزوی شدن افراد در دوران بزرگسالی می شود.

برخی افراد از توانایی ها و فشارهای روانی اطراف خود شناخت درستی ندارند. این دسته، انتظارات خارجی و خواسته های درونی خود را بخوبی می شناسند و به همین دلیل در هنگام استرس، سازگار می شوند. اما افرادی که آگاهی شان از فشارهای روانی کم است، معمولا اصل موضوع ناراحت کننده را فراموش کرده و در جزئیات غرق می شوند و به همین دلیل قادر به حل مشکل نیستند. عواملی مانند بینش و آگاهی سبب ادراک درست فرد از مشکل خواهد شد.

سزاوار