حتی کروکودیل ها از موگابه مهربان ترند

رودخانه مرزی «لیمپوپو» واقع در مرز میان زیمبابوه و آفریقای جنوبی این روزها بی جوش و خروش است زیرا آبی در آن نیست و علف های بلند بستر آن را پوشانده اند این زن ۲۴ ساله یعنی «امفو» هنوز هم به یاد دارد در حالی که دختر یک سال و نیمه اش پاتریشیا را در آغوش داشت و برای گذشتن از مرز به آب زده بود, کروکودیل های وحشتناک این رودخانه در ساحل شنی آن گویی در انتظار آنها بودند

رودخانه مرزی «لیمپوپو» واقع در مرز میان زیمبابوه و آفریقای جنوبی این روزها بی جوش و خروش است زیرا آبی در آن نیست و علف های بلند بستر آن را پوشانده اند. این زن ۲۴ ساله یعنی «امفو» هنوز هم به یاد دارد در حالی که دختر یک سال و نیمه اش پاتریشیا را در آغوش داشت و برای گذشتن از مرز به آب زده بود، کروکودیل های وحشتناک این رودخانه در ساحل شنی آن گویی در انتظار آنها بودند.

آن سیم خاردارهایی که به ارتفاع سه متر در امتداد مرز آفریقای جنوبی کشیده شده بود در آن زمان دیگر چندان مانع جدی محسوب نمی شد. زمانی به دستور دولت سفیدپوست پورتوریا این سیم خاردارها کشیده و به جریان برق فشار قوی وصل شده بودند. آن حصار وحشتناک باید از ورود مبارزان سیاه (که در دیگر کشورهای آفریقایی به سر می بردند) به کشور آپارتاید جلوگیری می کرد. اما امروز این حصار مستحکم صدها روزنه دارد و ماهانه ۱۵ هزار فراری و پناه جوی زیمبابوه یی از این طریق خود را به آفریقای جنوبی می رسانند.

امفو در منطقه یی موسوم به «آر۵۲۷» واقع در حدفاصل «پونت دریفت» و «موسینا» قدم می زند و دختر کوچکش پاتریشیا در آن بادگیر زردرنگ یورتمه می رود. این مادر جوان به دنبال کار می گردد. در آن سوی آفریقای جنوبی اراذل و اوباش در پی شکار خارجیان هستند اما در شمال این کشور به کار این خارجی ها نیاز دارند. مزارع پنبه در آن آفتاب سپیدی زیبایی دارند و حال فصل برداشت و انتقال محصول است. امفو می گوید؛ «در زیمبابوه دیگر چیزی برای سیر کردن شکم خودم و دخترم گیر نمی آورم. اگر کسی کارت عضویت حزب زانو را نداشته باشد نمی تواند در زیمبابوه صاحب شغل شود.»

بازوهای بلند دیکتاتوری موگابه حتی به شهر کوچک «گنوادا» هم رسید، گنوادا همان شهری است که امفو از آن فرار کرده است؛ «مجبورمان می کردند که برای حزب زانو خبرچینی کنیم. هر کس مقاومت می کرد تا حد مرگ کتک می خورد.» به گفته امفو پس از برگزاری انتخابات، چماقداران موگابه باز هم دست از تهدید برنداشتند و صندوق های رای را گشودند و به هنگام شمارش کنترل می کردند که چه کسی به اپوزیسیون رای داده است.

این روزها نه تنها جو ترور و وحشت بلکه اتمسفر جنگ نیز بر زیمبابوه سایه انداخته است؛ جنگی که دو هفته پیش شخص موگابه فراخوان آن را اعلام کرد. رئیس جمهور زیمبابوه در جریان مراسم دفن یکی از ژنرال های سابق گفت؛ «آماده ایم برای سرزمین خود مبارزه کرده و جنگ کنیم.» او صراحتاً اعلام کرد حاضر نیست به خاطر چند خط توهین آمیز روی برگه های رای از کشور خود دست بکشد.

روز جمعه در زیمبابوه انتخابات برگزار می شود یعنی همان مرحله دوم انتخابات که قرار است موگابه و رقیبش «مورگان تسوانگیرای» نامزد «جنبش دگرگونی دموکراتیک» در آن به رقابت بپردازند. البته اینچنین انتخاباتی به احتمال زیاد چیزی بیشتر از یک نمایش مسخره نخواهد بود. تسوانگیرای با تردیدهای زیاد گام در این مرحله دوم انتخابات گذاشت زیرا از نظر خودش وی در همان انتخابات ۲۹ مارس برنده شده بود. در آن زمان جنبش دگرگونی دموکراتیک توانست علاوه بر اکثریت پارلمان، ۴۸ درصد از آرای انتخابات ریاست جمهوری را هم از آن خود کند. سهم موگابه از انتخابات ریاست جمهوری تنها ۴۳ درصد آرا بود که البته با هر معیاری می توان گفت وی مرتکب تخلفات زیادی در آن انتخابات شد.

این مستبد پیر از ۲۸ سال پیش تا به امروز بر زیمبابوه حکومت می کند و بی تردید نمی خواهد در آخرین انتخابات زندگی اش بازنده این میدان باشد. «سیدنی ماساموآ» کارشناس گروه بحران های بین المللی در پورتوریا می گوید؛ «حزب حاکم زیمبابوه به صورت بی سابقه دست به خشونت می زند.»

مدت ها است که هیچ کس جرات آن را ندارد خود را مخالف موگابه نشان دهد و این کار می تواند به قیمت جان افراد تمام شود و حتی زن ها و کودکان هم از این قاعده مستثنی نیستند. ماموران و مزدوران موگابه از پایان مارس تا به امروز بیش از ۷۰ نفر از نیروهای اپوزیسیون را به قتل رسانده، هزاران نفر را مورد ضرب و شتم قرار داده و به شدت مجروح کرده اند. مدت هاست که کسی نمی تواند در این کشور حرکتی کند. همه بزرگراه ها و شاهراه ها تحت کنترل شبکه درهم تنیده ماموران امنیتی دولتی است و آنها حتی از بیرون کشیدن افراد اپوزیسیون از داخل اتومبیل های شخصی یا اتوبوس ها نیز ابایی ندارند. برای بازداشت این افراد کافی است که فرد سرود رسمی حزب زانو را بلد نباشد یا از شرکت در همسرایی کردن آن خودداری کند. زندگی در پایتخت یعنی هراره نیز روز به روز آشفته تر می شود. روی همه وسایل نقلیه عمومی پوستر موگابه چسبیده است و رانندگان اتوبوس ها مجبور به پوشیدن تی شرت های موگابه هستند. رژیم موگابه بیش از اندازه مردم را تحت فشار قرار داده است. در حال حاضر نرخ تورم در این کشور به دو میلیون درصد رسیده و طی یک هفته قیمت یک لیتر کولا از ۲۰۰ میلیون به ۴/۱ میلیارد دلار زیمبابوه و قیمت یک کیلو گوشت از ۵/۱ میلیارد به هفت میلیارد دلار زیمبابوه افزایش یافته است. به گفته کارشناسان هر کس که حتی نیم ساعت در خرید درنگ کند باید همان کالا را با دو برابر قیمت نیم ساعت قبل بخرد. با وجود آنکه طی روز زندگی در هراره به هر صورت جریان دارد اما با آغاز شب کابوس منتقدان موگابه شروع می شود. اتمسفر شبانه این شهر چنان برای مخالفان وحشتناک است که بسیاری از آنها مجبور به ترک خانه های خود شده اند و از هفته ها پیش همواره محل اقامت خود را تغییر می دهند. حتی برای آن معدود ناظران انتخاباتی مجلس پان آفریقا که موگابه اجازه حضور آنها را داده است هم زنگ های خطر به صدا درآمده اند. هنگامی که آنها هفته پیش عازم «مهوندورو» واقع در ۱۵۰ کیلومتری جنوب حراره بودند با جسد زن ۲۹ ساله یی به نام «دادیرای چیپیرو» مواجه شدند. آن زن دبیر کل محلی جنبش دگرگونی دموکراتیک بود.

هنگامی که ماموران موگابه سر می رسند، دادیرای در خانه تنها بوده است. آنها او را به زمین می اندازند و هر دو پا و یک دستش را قطع می کنند و در حالی که هنوز زنده بوده است خانه اش را به آتش می کشند. «مارویک خومالو» رئیس گروه ناظران پس از بازگشت به هراره و در حالی که به شدت وحشت کرده بود، گفت؛ «این تنها مورد از این نوع نبوده است.»

شاگردان موگابه در واقع از چندی پیش استراتژی جدیدی را دنبال می کنند. آنها به جای آنکه طرفداران و اعضای همواره در حال اختفای اپوزیسیون را شکار کنند، به سراغ اقوام و افراد خانواده آنان می روند یعنی درست شبیه همان اتفاقی که ۱۰ روز پیش برای خانم «ابی گیل چیروتو» ۲۷ ساله همسر شهردار تازه انتخاب شده هراره یعنی «امانوئل چیروتو» (عضو جنبش دگرگونی دموکراتیک) و پسر چهار ساله اش افتاد. آنها خانه چیروتو را به آتش کشیدند و همسر و فرزندش را ربودند. پسرک چند ساعت بعد سر از پاسگاه پلیس درآورد، اما جسد ابی گیل یک روز پس از آن حادثه در نزدیکی خانه اش پیدا شد. چشم های ابی گیل با دستمال بسته شده بود اما وضعیت عمومی جسد چنان دلخراش و متلاشی بود که نزدیکانش تنها از روی لباس ها و موهای وی توانستند او را شناسایی کنند.

رهبری جنبش دگرگونی دموکراتیک هم از مدت ها قبل تامین جانی ندارد. تسوانگیرای رهبر اپوزیسیون در روزهای اخیر بارها بازداشت و پس از چند ساعت آزاد شده است. دبیرکل جنبش دگرگونی دموکراتیک یعنی «تندای بیتی» نیز بلافاصله پس از بازگشت از آفریقای جنوبی بازداشت شد و در انتظار برگزاری دادگاه به سر می برد. اتهام او خیانت و اقدام علیه امنیت ملی است. البته از مدت ها قبل اقداماتی در جهت آزادی افرادی چون بیتی در حال پیگیری است. هفته پیش وزیر دادگستری موگابه اعلام کرد در زندان هایی که جمعیت آنها از حد مجاز فراتر رفته باز می شود زیرا وی می خواهد برای کسانی که به دلیل خشونت های سیاسی محکوم شده اند، جا باز کند. افزون بر آن جناب موگابه تدارکات دیگری نیز برای انتخابات جمعه در نظر گرفته است. دیکتاتور زیمبابوه بخشی از ماموران پلیس و گاردهای باتوم به دست خود را انتخاب و دستور استقرار آنها در پادگان ها را داده است و طبق دستور وی این افراد باید تحت مراقبت باشند. یکی از ماموران پلیس بولاوایو می گوید؛ «فرمانده ما دستور داده که چه بخواهیم و چه نخواهیم باید به موگابه رای بدهیم.» به گفته این مامور پلیس پس از رای گیری همه برگه های رای توسط فرمانده پادگان بازشماری و به اصطلاح راستی آزمایی می شود.

این پیرمرد خشمگین (موگابه) می تواند روی نظامیان و مردان امنیتی اش حساب کند. ماشین سرکوب وی توسط گروهی از لباس شخصی های افراطی موسوم به «فرماندهی عملیات مشترک» هدایت می شود. سربازان زیمبابوه تا اندازه یی روحیه خود را از دست داده اند و از همین حالا نگران دوران پس از مرگ دیکتاتور هستند. حتی «تابو امبکی» رئیس جمهور آفریقای جنوبی هم نفوذی بر نظامیان زیمبابوه ندارد اما به هر صورت او بار دیگر هفته پیش تلاشی تردیدآمیز به خرج داد تا شاید بتواند موگابه را به راه راست هدایت کند اما پیشنهاد وی مبنی بر تعویق انتخابات و تشکیل ائتلافی میان موگابه و تسوانگیرای هیچ هیجانی در حاکم زیمبابوه برنیانگیخت و به گفته ماسابوا؛ «در حزب زانو جناحی وجود دارد که طرفدار به کارگیری بی قید و شرط خشونت و سرکوب است.» بدین ترتیب کارشناسان در داخل و همین طور در کشورهای همسایه زیمبابوه بر این باورند که موگابه با خشونت هرچه تمام تر پیروزی خود در انتخابات جمعه را عملی خواهد کرد. ده ها هزار نفر از رای دهندگان به ویژه طرفداران جنبش دگرگونی دموکراتیک طی هفته های گذشته از کشور اخراج شده اند یا مدارک شناسایی آنان توقیف شده است. تعداد بی شماری از آنان نیز چنان وحشت کرده اند که روز انتخابات در خانه های خود خواهند ماند. البته معتمدان زیادی برای نظارت بر حوزه های رای گیری و شمارش آرا در اکثر حوزه ها حضور خواهند داشت.

اما امفو از این مسائل خبری ندارد. او می خواهد اوایل این هفته بار دیگر راهی شمال شود. امفو باز هم از میان سیم های خاردار و از کنار کروکودیل ها خواهد گذشت و به کشور خود باز خواهد گشت زیرا می خواهد از جنبش دگرگونی دموکراتیک حمایت کند؛ «زیمبابوه به آینده نیاز دارد و این کار بر دوش من و فرزندم است، حتی اگر خطرناک باشد.»

یان پول

ترجمه؛ محمدعلی فیروزآبادی

منبع؛ اشپیگل