دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا

۷ سپتامبر سال ۱۵۱۴ ـ تصرف تبریز به دست سلطان سلیم عثمانی که موقت بود


۷ سپتامبر سال ۱۵۱۴ ـ تصرف تبریز به دست سلطان سلیم عثمانی که موقت بود

هفتم سپتامبر سال ۱۵۱۴ نظامیان عثمانی وارد تبریز شدند. این نظامیان به فرماندهی مستقیم سلیم اول سلطان عثمانی ۲۳ اوت (۱۵ روز پیش از آن) در دشت چالدران نیروهای شاه اسماعیل صفوی …

هفتم سپتامبر سال ۱۵۱۴ نظامیان عثمانی وارد تبریز شدند. این نظامیان به فرماندهی مستقیم سلیم اول سلطان عثمانی ۲۳ اوت (۱۵ روز پیش از آن) در دشت چالدران نیروهای شاه اسماعیل صفوی را شکست داده بودند. سلطان سلیم و نیروهایش بر اثر حملات غیر منظم (چریکی) نیروهای شاه اسماعیل و مقاومت مردم تبریز نتوانستند مدت طولانی در این شهر بمانند و به خاک عثمانی بازگشتند.

جنگ چالداران بزرگترین و شاید آخرین جنگ بزرگ توپ و تفنگ در برابر شمشیر و کمان بود و مورخان معاصر بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی را در نیمه اول اوت سال ۱۹۴۵ با آن مقایسه می کنند که جنگ اتمی در برابر اسلحه متعارفی (توپ و تفنگ) بود و هر دو جنگ در ماه اوت صورت گرفته بود.

هدف عمده سلطان سلیم اول از حمله به ایران؛ جلوگیری از گسترش شیعه اثنی عشری که مذهب رسمی ایرانیان اعلام شده بود به متصرفات عثمانی و پیوستن شیعیان قلمرو عثمانی به دولت تازه تاسیس صفوی ایران بود. هدف دیگر وی ضمیمه کردن مناطق کردنشین شمال غربی ایران و محل سکونت ترکمانان (بقایای سلجوقیان و ... در عراق امروز) به قلمرو خود و نیز مانع از گسترش و رشد "ایرانیسم" بود که با روی کار آمدن شاه اسماعیل صفوی دوباره سربلند کرده بود.

سلطان سلیم به دو هدف اول خود از این عملیات نظامی رسید، ولی مسئله ای به نام کردستان ترکیه به وجود آورد که دولت ترکیه اینک (قرن ۲۱) دچار آن است. صفویان که تا زمان جنگ چالدران بکار بردن اسلحه آتشین را خلاف آیین جوانمردی می پنداشتند از این پس به فکر مسلح کردن خود به توپ و تفنگ افتادند که شاه عباس به آن تحقق بخشید.