نقش تغذیه در پیشگیری و درمان پوکی استخوان

پوکی استخوان به علت کاهش میزان کلسیم در استخوان ایجاد می شود که اغلب در خانم ها بعد از دوران یائسگی و در آقایان بعد از سن ۷۰ سالگی دیده می شود. علائم این بیماری شامل دردپشت، کاهش …

پوکی استخوان به علت کاهش میزان کلسیم در استخوان ایجاد می شود که اغلب در خانم ها بعد از دوران یائسگی و در آقایان بعد از سن ۷۰ سالگی دیده می شود. علائم این بیماری شامل دردپشت، کاهش قد و افزایش احتمال شکستگی های استخوان است. ارث، رژیم غذایی و ورزش از عوامل مهمی هستند که به طور مستقیم با این بیماری در ارتباط اند. بعد از ۳۰ سالگی کلسیم همانند سال های قبل زندگی به توده استخوانی اضافه نشده و در استخوان سازی به خوبی قبل عمل نمی کند و به همین علت در این دوران مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم برای حفظ توده استخوانی و جلوگیری از کاهش توده استخوان ضروری است. خانم ها بعد از سنین یائسگی برای پیشگیری از کاهش توده های استخوانی شان بایستی از غذاهای حاوی استروژن بالا مثل لوبیای سویا (یا آجیل سویا) مصرف کنند. ورزش های ساده مثل پیاده روی، بدنسازی و یوگا در حفظ توده های استخوانی بسیار مفید است.

مصرف مواد پرپروتئین ممکن است سبب خروج کلسیم از استخوان های بدن شود. نمک، قهوه (۲ یا ۳ استکان در روز)، نوشابه های گازدار، سیگار و ورزش های شدید نیز سبب خروج کلسیم از استخوان می شود بنابراین توصیه می شود از مصرف موادغذایی مذکور در صورت ابتلای به این بیماری پرهیز شود. از طرف دیگر مصرف مواد حاوی منیزیم، ویتامینD، برون (که در میوه ها و آجیل موجود است)، منگنز و روی (زینک) در استخوان سازی توسط کلسیم نقش مهمی را ایفا می کنند. تحقیقات نشان داده است که مصرف سویا به علت وجود ماده ای به نام ایزوفلاونوئید باعث افزایش تراکم استخوانی می شود. توجه داشته باشید که مصرف بیش از هزار و پانصد میلی گرم کلسیم در روز (مجموع دریافتی از طریق مواد غذایی یا اشکال دارویی) توصیه نمی شود چرا که با توجه به نقش عوامل ژنتیک در بروز این بیماری مصرف مقادیر زیاد جبران کمبودهای مذکور را نمی کند و ممکن است باعث عوارض ناشی از ازدیاد مصرف آن شود.

مواد مغذی برای پوکی استخوان

کلسیم:

قابل جذب ترین فرم آن به صورت ترکیبات سیتراته، لاکتاته وآسپارات است.

منیزیم:

کمبود این ماده معدنی اغلب در بیماران مبتلا به پوکی استخوان دیده می شود و مصرف آن باعث افزایش تراکم استخوانی می گردد.

ویتامین:

D همراه با کلسیم بایستی مصرف شود تا حداکثر تاثیرگذاری آن انجام شود.

برون:

در میوه ها و آجیل ها یافت می شود.

مس:

باعث جلوگیری از کاهش توده های استخوانی شده و در تنظیم روی هم موثر است.

ویتامینK:

در خانم های بعد از سنین یائسگی لازم است که باعث جلوگیری از کاهش کلسیم و همچنین باعث افزایش تراکم استخوان می شود.

سیلیکون:

ماده ای است که باعث افزایش تراکم مواد معدنی در استخوان می شود.

استرونتیوم:

باعث کاهش دردهای استخوان ها و افزایش توده های استخوانی می شود.

دیگر مواد غذایی مفید در پیشگیری از پوکی استخوان عبارتند از:

حبوبات، جو، میوه های تازه، آناناس، سیب، گلابی، انگور، کشمش، خرما، هلو، سبزیجات تازه، سبزیجات با برگ سبز، کلم بروکلی، کلم، آواکادو، اسفناج، مارچوبه، پیاز، جعفری، انواع سویا، لبنیات کم چرب، ماهی و غذاهای دریایی، تخم مرغ، عسل، سیر، فلفل سیاه، زنجبیل و آب میوه هایی مثل آب سیب، آب هویج، شربت لیمو و آب آناناس.

نویسنده : دکتر رضا آمری نیا