چسبیدن زبان به کف دهان

وقتی صحبت از گیر کردن زبان می‌شود، اغلب ما حالتی را تصور می‌کنیم که در اثر ترس یا هیجانات روحی شدید، فرد قادر به تکلم نیست اما منظور ما در این نوشتار حالت نسبتا شایعی است که در …

وقتی صحبت از گیر کردن زبان می‌شود، اغلب ما حالتی را تصور می‌کنیم که در اثر ترس یا هیجانات روحی شدید، فرد قادر به تکلم نیست اما منظور ما در این نوشتار حالت نسبتا شایعی است که در آن زبان به کف دهان چسبندگی دارد و نمی‌تواند خوب حرکت کند.جلوی آینه دهان خود را باز کرده و زبان خود را به طرف بالا ببرید، خواهید دید که رشته و پرده‌ای از زیر زبان به کف دهان چسبیده است. به این رشته فرنولوم می‌گویند. وقتی نوزادی به دنیا می‌آید فرنولوم زبان او نسبتا ضخیم است و قسمت زیادی از زبان را به کف دهان متصل می‌کند. با رشد کودک، فرنولوم نازک‌تر شده و پسروی می‌کند، یعنی چسبندگی زبان به کف دهان به قسمت‌های عقبی زبان محدود می‌شود. در بعضی از کودکان ممکن است فرنولوم محکم به زبان چسبیده باشد و مانع حرکت کامل زبان شود که به آن چسبندگی یا گیر زبان می‌گوییم.

در نوزادان

نوزادی که زبانش‌گیر دارد، ممکن است در مکیدن و شیرخوردن با مشکل روبه‌رو شود و در نتیجه خوب وزن نگیرد، بنابراین والدین به دلیل خوب وزن نگرفتن، نوزاد را نزد متخصص اطفال می‌برند و معمولا همکاران متخصص اطفال هستند که این نوزادان را برای درمان بیشتر نزد جراح گوش و حلق و بینی یا فوق تخصص جراحی اطفال ارجاع می‌دهند. در بچه‌های نوپا و بزرگ‌تر بعد از این‌که کودک دندان درآورد، شیر دادن به کودک مبتلا به گیر زبان ممکن است برای مادر دردناک باشد و ممکن است مادر مجبور شود که شیر دادن طبیعی را قطع کند.

برای تکلم به طور معمول زبان قابلیت بسیار زیادی برای جبران محدودیت حرکتی ناشی از گیر زبان دارد، اما در مبتلایانی که محدودیت حرکتی زبان زیاد باشد، ممکن است ادای بعضی از حروف و کلمات براحتی امکان‌پذیر نباشد. در این کودکان حدود ۳ سالگی، اشکالات تکلمی بخصوص ادای حروفی مثل سِ، شِ، زِ، ممکن است جلب توجه کند. اگر بیش از نیمی از سخنان و کلماتی که یک بچه ۳ ساله ادا می‌کند توسط افراد غریبه درک نشود، باید کودک از نظر گیر زبان بررسی شود.

وقتی نوزادی مبتلا به گیر زبان است، براحتی نمی‌توان پیش‌بینی کرد آیا بعدا دچار مشکلات تکلمی خواهد شد یا خیر، اما اگر موارد زیر وجود داشته باشد به احتمال زیاد هنگام به حرف افتادن مشکلات تکلمی ظاهر خواهد شد:

ـ نوک زبان یک فرورفتگی داشته باشد یا به عبارت ساده‌تر نوک زبان دو شاخه باشد.

ـ نوزاد نتواند زبانش را از دهانش بیرون بیاورد.

ـ نوزاد نتواند زبانش را به سقف دهانش برساند.

والدینی که می‌خواهند بدانند آیا کودک آنها از این نظر مشکل دارد یا نه می‌توانند آزمایش ساده‌ای را انجام دهند. کافی است یک بستنی قیفی به کودک خود بدهند، اگر کودک در لیسیدن بستنی با مشکلی مواجه نباشد به احتمال زیاد زبان وی گیر ندارد.ظاهر صورت بچه‌های بزرگ‌تر که مبتلا به گیر زبان هستند ممکن است در اثر این مشکل دچار تغییراتی شود. مثلا فاصله داشتن دو دندان پیش پایین از یکدیگر ممکن است نشانه‌ای از گیر زبان باشد.

درمان

با جراحی می‌توان گیر زبان را برطرف کرد. این عمل بسیار ساده است و معمولا عارضه‌ای هم ندارد. بسته به سن کودک این عمل با نیمه بیهوشی و حتی با بی‌حسی موضعی نیز قابل انجام است. به رغم این‌که اصلاح جراحی این اختلال بسیار راحت است، نتایج این عمل هم بسیار خوب است و تکلم راحت و اعتماد به نفس را به کودک بر می‌گرداند.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی