چطور بهترین شاگرد کلاس باشید

یکی از شایع ترین مشکل های نوجوانان و جوانان, عدم تمرکز حواس در کلاس های درس, سمینارها و کنفرانس هاست

یکی از شایع‌ترین مشکل‌های نوجوانان و جوانان، عدم تمرکز حواس در کلاس‌های درس، سمینارها و کنفرانس‌هاست. بیشتر افراد با آنکه با اشتیاق فراوان و تمرکز خوب سر جلسه حاضر می‌شوند و به سخنران یا مدرس گوش می‌سپارند، پس از چند دقیقه حواسشان پرت می‌شود و وقتی به خود می‌آیند، می‌بینند که دقایقی گذشته و در این مدت کاملا در جای دیگری بوده‌اند. اگر شما بتوانید در همان کلاس، تمامی مطالب را بگیرید، خود باعث می‌شود که حجم عمده‌ای از فعالیت مطالعه شما در منزل کاسته شود. شاید تا به حال با افرادی برخورد کرده باشید که فقط در کلاس حضور می‌یابند و بسیار کم در منزل مطالعه می‌کنند. معمولا شما در این حالت به خود و اطرافیان خود می‌گویید: نمی‌دانم چرا با اینکه من ساعت‌ها در منزل درس می‌خوانم و او یک دهم آن را هم نمی‌خواند، همیشه نمره‌های من از او کمتر است. شما باید توجه داشته باشید که مدت‌زمان مطالعه شما مطلقا مهم نیست بلکه زمان مطالعه مفید و متمرکز شماست که مهم است. بسیاری از اوقات شما ساعت‌ها کتاب به دست دارید و مشغول مطالعه هستید اما زمان مطالعه متمرکز و مفید شما از یک ساعت بیشتر تجاوز نمی‌کند.

● تکنیک‌های حضور فعال در کلاس

▪ همراهی با مدرس: بسیار مهم است که خودتان را با سرعت، نحوه و شیوه تدریس معلم یا استاد خود هماهنگ سازید و با او حرکت کنید زیرا هم سرعت بیش از مدرس داشتن ذهن را آشفته و مغشوش می‌کند و هم سرعت کند شما و عقب ماندن از او. هماهنگ نبودن با سرعت و روش و بیان مدرس، شما را از جذب مطالب بعدی محروم می‌کند. آنچه که در همراهی با مدرس مهم است، در وهله اول، خوب شنیدن است. اغلب شما با آنکه صدای معلم را به وضوح نمی‌شنوید یا گفتار سخنران را متوجه نمی‌شوید از اینکه از او بخواهید دوباره آن مطلب را رساتر و واضح‌تر بیان کند، واهمه دارید. گاهی صدای سخنران به انتهای کلاس نمی‌رود، گاهی تند و گذرا صحبت می‌کند، گاهی صحبتش نامفهوم است و برخی اوقات نیز به مطلبی در گذشته استناد می‌کند که شما از آن هیچ اطلاعی ندارید. یادتان باشد شما برای این به کلاس یا جلسه سخنرانی آمده‌اید که مطلبی را فرا بگیرید و معلم هم دقیقا همین را می‌خواهد. بنابراین، اگر کوچک‌ترین ابهام یا عدم وضوحی را در مطلب یا صدای معلم احساس کردید، با شهامت از او بخواهید که مطلب را دوباره بگوید. سوال کردن از معلم گناه نیست و نباید احساس گناهی را هم به دنبال داشته باشد.

● شنونده‌ای فعال باشید

مفهوم این عبارت چیست؟ یعنی باید چگونه باشیم؟ شنونده فعال چه خصوصیات و ویژگی‌هایی دارد؟

بهترین و موثرترین راه برای اینکه شما یک شنونده فعال باشید این است که یادداشت بردارید. چه نیاز به یادداشت‌برداری را سر کلاس احساس می‌کنید چه نمی‌کنید، حتما از صحبت مدرس یا سخنران، یادداشت بردارید.

● یادداشت‌برداری داخل کلاس

اگر شما بدون هیچ مطالعه‌ای سر کلاس شیمی حاضر شوید، وقتی معلم می‌گوید امروز درس ما هیبریداسیون است و شما هم نه از قبل درباره هیبریداسیون چیزی می‌دانید، نه نگاهی اجمالی به کتاب انداخته‌اید، تا چند لحظه خود را در کلاس بیگانه احساس می‌کنید. خود را کاملا گیج می‌بینید و این حالت، خود باعث می‌شود که نسبت به این درس بی‌علاقه شوید و به سرعت تمرکز حواس‌تان را از دست بدهید و ذهن‌تان را به سیر در جاهای دیگر مشغول کنید. درست بر عکس، اگر با مطالعه اولیه سر کلاس حاضر شوید، احساس خیلی خوبی در کلاس خواهید داشت، ذهن‌تان مشتاق است، می‌خواهید هرچه سریع‌تر از راز هیبریداسیون سر در بیاورید و در نتیجه تمرکز حواسی عالی پیدا می‌کنید. اهمیت مطالعه اولیه را پیش از این هم توضیح داده بودیم. حالا که شما با این آمادگی ذهنی، کنجکاوی و علاقه‌مندی دارید به صحبت‌های معلم گوش می‌کنید، هر نکته‌ای را که فرامی‌گیرید یادداشت کنید.

هم‌اکنون شما می‌گویید فلان معلم یا استاد به ما اصلا اجازه یادداشت‌برداری نمی‌دهد. به شما می‌گوییم که او کاملا کار درستی می‌کند. چرا که شما معمولا به شیوه سنتی خود، «جمله»های معلم را یادداشت می‌کنید و نوشتن یک جمله از صحبت‌های معلم عملا شما را از گوش دادن و درک جمله بعدی باز می‌دارد. شما به هیچ عنوان نباید جمله‌ای یادداشت کنید، بلکه باید به صورت اشاره‌ای و مختصر از واژه‌های کلیدی استفاده کنید که چون جرقه‌ای تمام موضوع را به یاد شما می‌آورد. این‌گونه می‌توانید همزمان با تدریس استاد، یادداشت کنید و پشت‌سر هم یادداشت بردارید در حالی که نه وقت شما گرفته می‌شود، نه از درک مطلب بعدی باز می‌مانید و نه مدرس را ناراضی می‌کنید. به جای همه اینها چند کار مهم انجام می‌دهید:

▪ اول اینکه، بار ذهنی خود را در کلاس لحظه به لحظه تخلیه می‌کنید و نکته‌ای را که فرا می‌گیرید یادداشت می‌کنید و ذهن خود را همچنان باز، گسترده و خالی نگاه می‌دارید. یعنی شکل حضور شما در پایان کلاس با شروع کلاس چندان تفاوتی نمی‌کند.

▪ دوم اینکه، چون خودتان را ملزم می‌دانید هرچه را که فرا می‌گیرید به سرعت روی کاغذ بیاورید، ذهن شما در یک حالت آماده باش قرار می‌گیرد و شما از تمرکز حواسی عالی برخودار می‌شوید و کاملا از خود مراقبت می‌کنید که چیزی را جا نیندازید.