جدال قدیم و جدید

این دفتر نخستین بخش جلد نخست پژوهش‌های سیدجواد طباطبایی درباره اندیشه‌سیاسی جدید اروپا است. چنانکه پیش از این در دیباچه <جلد نخست تاملی درباره ایران> با عنوان <دیباچه‌ای …

این دفتر نخستین بخش جلد نخست پژوهش‌های سیدجواد طباطبایی درباره اندیشه‌سیاسی جدید اروپا است. چنانکه پیش از این در دیباچه <جلد نخست تاملی درباره ایران> با عنوان <دیباچه‌ای به نظریه انحطاط ایران> آمده. این پژوهش را همچون درآمدی بر آن کتاب مفصل آغاز کرده بود اما در جریان نوشتن، تفصیلی پیدا کرد و ناچار به‌عنوان کتابی مستقل در اختیار خوانندگان قرار گرفت.

طباطبایی در مقدمه کتاب می‌نویسد: <در نخستین نگاه، شاید برخی از خوانندگان نتوانند پیوند موضوع این کتاب یا بحث‌ها و فرضیه‌هایی را که در جلدهای سه‌گانه <تاملی درباره ایران> مطرح کرده‌ام دریابند... خواننده‌ای که اطلا‌عی از اندیشه سیاسی و تاریخ جهانی نداشته باشد و نوشته‌های ایرانیان درباره اندیشه جنبش مشروطه‌خواهی را بخواند، می‌تواند در دام این توهم بیفتد که گویی اندیشه مشروطه‌خواهی اندیشه‌ای یکسره ایرانی بوده است... .> سیدجواد طباطبایی در مقدمه کتاب نوشته است: <اگر خواننده این دفتر التفاتی به پرسش‌های جدی کند و با برخی کژراهه‌های وضعیت تکرار و تقلید و <مدپرستی> آشنایی به‌هم رساند، نویسنده این دفتر به‌رغم کاستی‌های زیادی که در آن راه یافته است،‌خود را کامیاب خواهد دانست.> نباید فراموش کرد که این دفتر نخستین بخش از جلد نخست است و تفصیل برخی از مباحث در دومین بخش همین جلد از نظر خوانندگان خواهد گذشت.