نگاهی دوباره به "شبانه روز"

«شبانه‌روز» را دوباره‌ دیدم و این‌بار فوق‌العاده بود. این بی‌شک از جسورانه‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است؛ با تصاویری حیرت‌انگیز و روایتی بازیگوش و پرپیچ‌وتاب. نکته‌ای …

«شبانه‌روز» را دوباره‌ دیدم و این‌بار فوق‌العاده بود. این بی‌شک از جسورانه‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است؛ با تصاویری حیرت‌انگیز و روایتی بازیگوش و پرپیچ‌وتاب. نکته‌ای که می‌توانم به یادداشت جشنواره‌ایِ چند سال پیش‌ام اضافه کنم، تنوع لحن و ژانر داستان‌های موازی‌ست که طراحی‌شان بسیار هوشمندانه به نظر می‌رسد: قصه‌ی نیکی کریمی / پارسا پیروزفر عاشقانه‌ی رمانتیک معاصر است، قصه‌ی فروتن / کرامتی عاشقانه‌ی رمانتیک تاریخی، قصه‌ی حمیدرضا پگاه / مهناز افشار عاشقانه‌ی مدرن، و قصه‌ی آن نقاش عاشقانه‌ی سنتی‌.

فیلم با موازی و تکه‌تکه کردن این قصه‌ها نه‌فقط به روایتش پویایی بخشیده (به‌خصوص از نظر انتقال اطلاعات و ایجاد غافلگیری)، بلکه قصه‌ها را از سانتیمانتالیسم نجات داده (همان استفاده‌ای که زوج آریاگا / ایناریتو از روایت‌های مقطع می‌کردند). این به‌ویژه در صحنه‌هایی خود را نشان می‌دهد که هر کدام از قصه‌ها به مرز پرتنش یا تراژیک خود نزدیک می‌شوند و ادامه‌ی صحنه در هر فیلم دیگری می‌توانست به یک سقوط اشک‌انگیز منجر شود.

در تماشای مجدد، یک‌سوم پایانی فیلم قابل قبول‌تر بود و اتصال داستان‌ها هم ظرافت‌های خودش را داشت. حضور غیرمنتظره‌ و درخشان نگار جواهریان در یک‌سوم پایانی همراه با تغییر غافلگیرکننده‌ای که در قصه‌ی تاریخی اتفاق می‌افتد انرژی مضاعفی به فیلم می‌دهد. این‌بار بازی پارسا پیروزفر و مهناز افشار هم توجهم را به خود جلب کرد.

فیلم برای سینمای ایران یک دستاورد درخشان است که متاسفانه با تبلیغات غلط‌انداز در همان سالن‌هایی به نمایش درمی‌آید که فیلم‌های دیگر. نتیجه این‌که از نیمه به بعد تماشاگران سینما آزادی در سانس دیشب تمام مدت با هم حرف می‌زدند و بلند بلند می‌خندیدند. آن‌ها تقصیری ندارند. به‌شان آدرس غلط داده‌اند.

منبع: وب لاگ "هفت و نیم"

مجید اسلامی