سیمای دموكراسی در گوانتانامو

من در اكتبر سال جاری در گوانتانامو حضور داشتم و با هر شش موكل خود، از جمله جمعه الدوساری دیدار كردم، جمعه مردی ۳۲ ساله است كه همسرش را طلاق داده است. او فردی بسیار خوش برخورد و خوشرو و بسیار جذاب و خوش سیما است.در این مقطع، ارتش هیچ‌گونه اطلاع و خبری دربارهٔ سلامتی وی در اختیار من قرار نداده و اجازهٔ دیدن وی را نیز به من نمی‌دهد.

●چكیده:

این كه دولت بوش به بازرسان حقوق بشر سازمان ملل اجازهٔ دیدار و سخن گفتن با زندانیان گونتانامو را نمی‌دهد، حاكی از این است كه مواردی در رفتار با این زندانیان رخ داده است كه نقض حقوق بشر به شمار می‌آید و موجب رسوایی سردمداران دموكراسی و حقوق بشر می گردد.

افرادی بدون این كه متهم به جرمی شوند ، مدت‌ها در این زندان نگه داشته می‌شوند و كسی از حال آنان باخبر نیست.

این مصاحبه رادیویی با وكیل مدافع تعدادی از زندانیان گوانتانامو صورت گرفته است و بیانگر برخی از زوایی پنهان زندگی زندانیان از جمله خوكشی آنان به دلیل بدرفتاری مدعیان حقوق‌بشر است.

دولت بوش تصمیم گرفته است تا به بازرسان حقوق بشر سازمان ملل متحد اجازه دیدار با زندانیانی كه در زندان خلیج گوانتانامو نگهداری می شوند ، ندهد.

بازرسان سازمان ملل متحد به مدت سه سال در تلاش بوده‌اند تا از اردوگاه زندانیان دیدار كنند.

چندی پیش ، هنگامی كه پنتاگون از سه تن از كارشناسان سازمان ملل دعوت كرد تا از گوانتانامو دیدار كنند ، به نظر می‌رسید كه پیشرفتی در این روند صورت گرفته است ولی این دعوت و فراخوانی پنتاگون مشروط به این بود كه این كارشناسان هیچ‌گونه دسترسی به زندانیان نداشته باشند.

منفرد نواك ، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد شكنجه ، گفت كه در حال حاضر و تحت این شرایط، فرستادن كارشناسان سازمان ملل به گوانتانامو غیر منطقی و نابخردانه است. وی گفت: «آنان می‌گویند كه چیزی برای پنهان كردن ندارند.

تاكنون ، زندانیان عمدتاً ممنوع الملاقات و در حبس انفرادی بوده‌اند و اجازهٔ ارتباط با جهان خارج از زندان را نداشته‌اند و تنها استثنای این موضوع ، دیدارهای گاه و بی‌گاه وكلای مدافع آنان بوده است. ما با یكی از این وكلای مدافع بوسع كولان كلو- برایان صحبت می‌كنیم.

وی وكالت شش مرد بحرینی را كه بدون این‌كه اتهامی متوجه آنان باشد در گوانتانامو نگهداری می‌شوند، به عهده دارد. دو هفته پیش، وی كه برای دیدار با یكی از موكلان خود به زندان گوانتانامو رفته بود ، شاهد تلاش برای خودكشی از سوی جمعه الدوساری بود.

بیش از بیست زندانی دیگر نیز تلاش كرده‌اند تا خودكشی كنند، ولی اعتقاد بر این است كه چنین موردی، نخستین امری است كه یك غریبه و غیر خودی شاهد آن بوده است.

وكلای مدافع و طرفداران حقوق بشر می‌گویند كه این حادثه ، توجه و نظر را معطوف به وجود درماندگی و نومیدی فزاینده در میان بیش از ۵۰۰ زندانی در گوانتانامو می‌كند.

ایمی گودمن: دربارهٔ این كه موكلان شما چه كسانی هستند و هنگام دیدار با آنان، چه چیزی دیده‌اید ، توضیح دهید.

▪یوشع كولان گلو- برایان: مؤسسه حقوقی من وكالت شش شهروند بحرینی را كه در طول چند سال گذشته در گوانتانامو زندانی بوده‌اند، به عهده داشته است. ما وكالت خود را در تابستان سال ۲۰۰۴ آغاز كردیم و از آن هنگام، چندین بار برای دیدار با موكلانمان به گوانتانامو رفته‌ایم.

من در اكتبر سال جاری در گوانتانامو حضور داشتم و با هر شش موكل خود، از جمله جمعه الدوساری دیدار كردم، جمعه مردی ۳۲ ساله است كه همسرش را طلاق داده است و پدر یك دختر ۱۰ ساله است. او فردی بسیار خوش برخورد و خوشرو و بسیار جذاب و خوش سیما است. ما صحبت‌های كاملاً خودمانی دربارهٔ یك رشته موضوعات داشته‌ایم و البته فهم و نزدیكی اندكی در جریان دیدارهایمان با یكدیگر پیدا كرده‌ایم.

در بعدازظهر روز پانزدهم ماه اكتبر، هنگامی كه وی نیاز به دستشویی پیدا كرد- بدون توصیف مفصل رویهٔ زندان گوانتانامو كه نیازمند فراخوانی دژبان‌ها جهت آمدن به محل دیدار ما و بردن او به سلول كوچك همجوار كه دارای یك توالت است - من با او دیدار داشتم. دژبان‌ها رسیدند، من اتاق را ترك كردم.

چند دقیقه بعد ، دژبان‌ها پس از اینكه جمعه را به سلول بردند ، برگشتند. من پس از چند لحظه تصمیم گرفتم ، بررسی كنم و ببینم كه آیا او كارش را به پایان رسانده است یا نه تا دوباره وارد محل ملاقات شوم و با او صحبت كنم.

من در اتاقی را كه هم به محل ملاقات و هم به سلول متصل بود، باز كردم. نخستین چیزی كه دیدم ، دریایی از خون روی كف زمین بود؛ و شگفت آن كه در آن لحظهٔ اول ، اولین گمان من این بود كه او خود را وادار ساخته است تا خون بالا آورد زیرا این امر نشانه‌ای است از چیزی كه او دربارهٔ آن شكوه و گله می‌كرد. من فكر كردم كه شاید او تلاش كرده است تا مرا متقاعد كند كه ادعایش درست بوده است.

پس از این‌كه به اطراف سلول نگاه كردم دیدم كه جمعه خود را از ناحیهٔ گردن و بالای یك دیوار فلزی مشبك كه سلول را محصور می‌كند، به دار آویخته است. وی همچین در وسط بازوی راست خود یك زخم و بریدگی عمیق و بسیار جدی و خطرناك داشت كه باعث شده بود، خون آن روی بدنش و نیز روی كف زمین بریزد. من بی‌درنگ دژبان‌ها را با صدای بلند فراخواندم و آن‌ها با شتاب خود را به سلول رساندند. من چندین بار نام جمعه را صدا زدم، ولی او پاسخ نداد.

به نظر می‌رسید كه بیهوش است. دژبان‌ها آمدند و او را از طناب دار جدا كردند و جسد وی را روی كف زمین گذاشتند. هنوز هم به نظر هشیار نمی‌آمد؛ و من به هیچ وجه خونریزی وی را ندیدم. در ظرف یك دقیقه یا در همین حدود، از من خواسته شد كه اتاق را ترك كنم، یا دقیق‌تر بگویم، به من دستور دادند كه اتاق را ترك كنم؛ هنگامی كه من در حال ترك اتاق بودم، چنین به نظر می‌رسید كه جمعه نفس نفس می‌زند و این امر،‌ حداقل در من به عنوان یك نشانهٔ خوب از زنده ماندن جمعه احساس خاصی پدید آورد.

به من گفته شد كه او را برای عمل جراحی بر روی بازویش برده‌اند و عمل موفقیت آمیز بوده و او در حال بازیافتن سلامتی خود است. به من اجازه و امكان دیدن وی برای بار دوم در طول آن دیدار داده نشد و همهٔ‌ درخواست‌های من برای كسب اطلاعات دربارهٔ وضعیت جمعه در طول یك هفته و نیم گذشته كاملاً نادیده گرفته شد.

بنابراین، در حال حاضر، من هیچ اطلاعی دربارهٔ چگونگی حال و وضعیت وی ندارم. با درخواست من جهت بازگشت به گوانتانامو برای دیدار از آنجا در هفته‌های آتی نیز موافقت نشده است. بنابراین در این مقطع، ارتش هیچ‌گونه اطلاع و خبری دربارهٔ سلامتی وی در اختیار من قرار نداده و اجازهٔ دیدن وی را نیز به من نمی‌دهد. به همین دلیل، من قصد دارم تا به زودی به دادگاه بروم و تقاضای دیدار با وی را ارائه دهم و نیز درخواست كمك كنم، كمكی كه ما امیدواریم وضعیت وی را بهتر كند؛ همان وضعیتی كه ما بر این باوریم كه باعث شد تا وی در فضایی انتحاری قرار گیرد.

آیا شما پیشتر، دلیل و نشانه ای مبنی بر این كه موكل شما (جمعه) تلاش خواهد كرد تا مرتكب خودكشی شود، به دست آورده بودید؟

جمعه از هنگامی كه در گوانتانامو بوده است، چندین بار تلاش كرد تا خودكشی كند. در حقیقت، یكی از تلاش‌های وی جهت خودكشی، در كتابی توسط اریك سعر توصیف شده است. (اوكسی است كه در برنامهٔ شما شركت كرده و سرباز پیشین بخش اطلاعات ارتش در گوانتانامو بوده است.)

مصاحبه با یوشع كولان گلو – بریان

منبع:روزنامه جام جم