بهترین جای دنیا کجاست؟

آنکه به سرنوشت مردم سرزمینش بی‌انگیزه است، ارزش یادکردن ندارد عطاملک‌ جوینی‌ که‌ یکی‌ از وزیران‌ دربار هلاکو بود و کتاب‌ تاریخ‌ جهانگشای‌ او معروف‌ است‌ به خواجه نصیرالدین …

آنکه به سرنوشت مردم سرزمینش بی‌انگیزه است، ارزش یادکردن ندارد عطاملک‌ جوینی‌ که‌ یکی‌ از وزیران‌ دربار هلاکو بود و کتاب‌ تاریخ‌ جهانگشای‌ او معروف‌ است‌ به خواجه نصیرالدین توسی گفت: اکنون که ایران در زیر یوغ اجنبی است و هیچ جای نفس کشیدن نیست بهترین جای دنیا برای اقامت گزیدن کجاست تا برای رشد و حفظ جان به آنجا درآییم؟

خواجه خنده‌ایی کرد و گفت بهترین جا ایران است و از برای شخص خود من زادگاهم توس. شما را دیگر نمی‌دانم مختارید انتخاب کنید و عزم سفر نکنید.

عطاملک پاسخ داد برای دانشمندانی نظیر ما بستر آرامش دروازه‌های باشکوهتری به روی آیندگان خواهد گشود و خواجه به طعنه گفت البته اگر آینده‌ای باشد. چراکه فرار اهل خرد، نفع شخصی عایدشان می‌کند و در این حال دیار مادری همچنان خواهد سوخت. امروز مهمترین وظیفه ما ایستادن و خرد را به‌کار بردن برای رفع ظلم و ستم و استیلای اجنبی است و اگر این کار نتوانیم دیگر فایده‌ای برای زنده بودن نمی‌بینم و آنکه به سرنوشت میهن و مردم سرزمین خویش بی‌انگیزه است ارزش یاد کردن ندارد.

عطاملک جوینی در حالی که به زمین می‌نگریست به خواجه نصیر الدین توسی گفت برای من بزرگترین نعمت همین است که در کنار آزاده مردی همچون شما هستم.