آیا گوش پاک کن واقعا وسیله مفیدی است

گوش ها اعضای حساسی هستند که کوچک ترین مشکلی در آن ها باعث بروز مشکلات جدی و حتی کاهش میزان شنوایی می شود

گوش‌ها اعضای حساسی هستند که کوچک‌ترین مشکلی در آن‌ها باعث بروز مشکلات جدی و حتی کاهش میزان شنوایی می‌شود. ترشحات گوش یکی از مواردی است که خیلی از افراد با آن روبه‌رو هستند و برای تمیز کردن آن‌ها بیش ازحد اصرار می‌کنند و استفاده از گوش پاک‌کن موجب عفونت و بروز حساسیت می‌شوند. دکتر علی شیرازی، متخصص گوش، حلق و بینی نکات و اطلاعات کاملی درباره حفظ سلامت و پاکیزگی گوش ارائه می‌دهند.

● غضروف‌ها در معرض عفونت

بعضی از خانم‌ها قسمت غضروف گوش‌شان را نیز سوراخ می‌کنند، گاهی‌اوقات ممکن است در اثراین کار غضروف دچار عفونت شود چون غضروف عضو حساسی است و یک لایه نازک پوست روی آن را پوشانده که اگر عفونتی در آن رخ دهد می‌تواند مشکلات جدی را برای فرد به‌وجود آورد. اگر خانمی می‌خواهد این کار را انجام دهد باید بسیار مراقب باشد و این کار را با دقت و حفظ رعایت استریل انجام دهد.

● بدلیجات گوشی و حساسیت

به‌دنبال سوراخ کردن گوش بدلیجات زیادی هستند که حساسیت ایجاد می‌کنند ولی در میان آن‌ها طلای زرد یا سفید این‌طور نیستند و حساسیت ایجاد نمی‌کنند. اگر دراثر اشتباه فردی جسم خارجی را در گوشش فرو کند درصورتی که آن جسم به راحتی دیده می‌شود می‌توان آن را با دست خارج کرد ولی اگر جسم خارجی که وارد گوش شده را نتوان مشاهده کرد به هیچ عنوان نباید سعی کنید تا آن را بیرون بیاورید، در این شرایط فرد را به مرکز درمانی برسانید تا توسط پزشک متخصص این کار انجام شود و بدون این‌که به پرده گوش آسیب برسد جسم خارجی از آن بیرون آورده شود.

● برای سوراخ کردن گوش

لاله گوش از جمله نواحی بدن است که برای اتصال آویز و گوشواره مناسب است. سوراخ کردن گوش به مسئله فرهنگی ما برمی‌گردد برای مثال برخی از خانواده‌ها معتقدند این کار باید در سنین کودکی برای دختران انجام شود. اصولا از لحاظ سیر رشد، رشد لاله گوش حداکثر تا ۹ سالگی تمام می‌شود یعنی بعد از این سن اندازه لاله گوش تغییر نمی‌کند. بهتر است سوراخ کردن گوش بعد از ۶ سالگی انجام شود ولی اگر خانواده‌ها اصرار دارند تا زودتر این کار را انجام دهند ضرر چندانی برای کودک ندارد. در بعضی ازخانواده‌ها مرسوم است که گوش دختران را با روش‌های خانگی مانند استفاده از نخ و سوزن سوراخ می‌کنند، عمل سوراخ کردن گوش باید در شرایط بهداشتی و استریل انجام شود وگرنه فرد دچار عفونت می‌شود.

● وقتی ترشحات نشانه عفونت‌های جدی گوش هستند

ترشحات گوش می‌توانند در ناحیه خارجی، داخلی و در موارد استثنایی در گوش داخلی وجود داشته باشند. زمانی که گوش به دلایلی عفونت ‌کند یا در مواردی در اثر ابتلای افراد به آلرژی، ترشحات واضح و بیش‌ازحدی را می‌توان در این ناحیه مشاهده کرد. عفونت‌های ویروسی و بیشتر از آن‌ها عفونت‌های باکتریال و میکروبی باعث بروز عفونت در جداره داخلی گوش می‌شوند و به‌صورت جرم غیرطبیعی از گوش بیرون می‌آیند.

● اگر گوش‌تان می‌خارد

ترشحات که در اثر عفونت‌های مختلف ایجاد می‌شوند می‌توانند به‌صورت مایع شفاف، خونابه یا چرکی باشند و گاهی نیز به‌صورت چرک و خون از گوش خارج شوند. با توجه به نوع عفونت و حالت آن که ذکر شد با توجه به تشخیص پزشک ممکن است در اثر علت خاصی ایجاد شده باشد. خارش، احساس درد، تورم و کاهش شنوایی از مهم‌ترین علائم ابتلا به عفونت میکروبی گوش است.

● زنگ خطر؛ خونریزی گوش

بیماری که با ترشحات چرکی به پزشک مراجعه می‌کند ممکن است در اثر آسیب جدی به گوش مانند وارد شدن و نفوذ جسم خارجی و خراش خوردن آن یا وارد شدن ضربه، دچار پارگی پرده گوش شده باشد که از عواقب آن خونریزی و درد شدید در این ناحیه است. در مواردی نیز ممکن است به سر بیمار در تصادف یا سانحه‌ای ضربه شدیدی وارد شود و عارضه‌ای مانند شکستگی جمجمه اتفاق بیفتد که به‌دنبال آن خونریزی از گوش یا بینی رخ دهد، با این حال عمده ترشحات غیرعادی مربوط به ترشحات چرکی است که به‌دنبال عفونت در گوش خارجی یا میانی ایجاد می‌شوند و در کودکان شایع‌تر است.

● در آب سالم شنا کنید

بعضی از کارها باعث بروز عفونت در افراد می‌شود، مثلا ورود آب آلوده و رطوبت، محیط مساعدی را برای رشد میکروب‌ها و به‌ویژه قارچ‌ها در گوش ایجاد می‌کند و گوش دچار عفونت می‌شود. افرادی که دچار بیماری‌های خاص مانند آلرژی، اگزما و بیماری‌های پوستی هستند بیشتر در معرض این ناراحتی‌ها قرار می‌گیرند. نخستین علائم خارش، التهاب، تحریک‌پذیری و درد مجاری خارجی گوش است. اگر شدت این علامت‌ها افزایش یابد باید سریعا برای پیشگیری از شدت بیماری و درمان صحیح به پزشک مراجعه کرد.

● چرا این همه وسواس؟

بعضی افراد عادت دارند بعد از حمام از گوش پاک‌کن برای تمیزی گوش‌شان استفاده کنند، البته ضرری ندارد تا با این وسیله قسمت خارجی گوش را پاک کنید، ولی نباید وسواس بی‌دلیل به خرج دهید. این کار نه تنها به‌صورت عادت برای‌تان باقی می‌ماند بلکه مرتب داخل گوش‌تان احساس خارش خواهید کرد و به‌دنبال آن این کار را ادامه می‌دهید، در نتیجه پیگیری این عادت نادرست احتمال صدمه به مجرای گوش وجود دارد و حتی در مواردی نیز به پرده گوش آسیب می‌رسد. باید بدانید همانطور که تجمع جرم گوش باعث ناراحتی می‌شود کمبود یا نبود این ترشحات نیز مشکلات بیشتری را به‌دنبال دارد.

● گوش پاک‌کن‌ها و عوارض آن

گوش پاک‌کن وسیله‌ای است که برای تمیز کردن لاله گوش، استعمال برخی داروها، تمیز کردن آرایش دور چشم‌ها و مواردی از این قبیل استفاده می‌شود. ترشحات گوش به‌طور طبیعی به سمت بیرون حرکت می‌کند و نیازی نیست برای تمیز کردن گوش از گوش‌پاک‌کن استفاده کرد. وقتی به حمام می‌رویم تنها کافی است قسمت حفره‌ای شکل قسمت خارجی گوش را تمیز کنیم. از پاک کردن داخل گوش با کف صابون و انگشت پرهیز کنید چون چنین روش‌هایی برای تمیز کردن گوش نه تنها کمکی به بهداشت و نظافت گوش نمی‌کند بلکه باعث ناراحتی و اختلال در سیستم طبیعی این عضو می‌شود. وقتی ترشحات به‌طور طبیعی به سمت خارجی گوش حرکت می‌کنند دیگر نیازی نیست که آن‌ها را با وسیله دیگری از گوش خارج یا جسم خارجی را وارد گوش‌تان کنید.

● تنها یک قطره

توصیه می‌کنیم بعد از استحمام یا شنا فقط لاله گوش و قسمت خارجی آن را، آن هم بدون دستکاری مجرای داخلی گوش پاک کنید. شاید فکر کنید با استحمام مقدار زیادی آب وارد گوش‌تان می‌شود و برای سلامت آن ضرر دارد اما خوب است بدانید که مقدار آبی که بعد از حمام وارد گوش می‌شود یا خودبه‌خود از آن خارج شده یا در عرض چند دقیقه بخار می‌شود و چیز دیگری در گوش باقی نمی‌ماند، مگر آن‌هایی که در پرده گوش‌شان با مشکل مواجه هستند. چنین افرادی که در این ناحیه دچار ناراحتی هستند ممکن است بعد از مدتی با عفونت گوش مواجه شوند که استفاده از گوش پاک‌کن نیز راه‌حل مناسب برای‌شان نیست. افرادی که در ناحیه پرده گوش‌شان مشکل دارند باید مراقب باشند تا در هنگام استحمام یا شنا آب وارد گوش‌شان نشود.

● مادران بخوانند

مادران باید بدانند وقتی کودک‌شان را به حمام می‌برند آب داخل گوش به‌راحتی و به‌طور طبیعی از گوش خارج می‌شود. فکر نکنید اگر گوش‌تان خیس شد یعنی مقدار زیادی آب وارد آن شده، همان مقدار اندک آبی که وارد گوش می‌شود بعد از گذشت چند دقیقه بخار شده و از بین می‌رود بنابراین نباید حساسیت به خرج دهید.

● مراقب میکروب‌ها باشید

خانم‌ها باید مراقب باشند تا استفاده از گوش پاکن برای تمیزی داخلی گوش‌شان را بیش از حد تکرار نکنند به‌خصوص آن‌هایی که مصرند تا گوش‌شان را با صابون شست‌وشو دهند، با ادامه این کار حالت طبیعی پوست گوش از بین می‌رود و پوست خشک می‌شود، در نتیجه فرد مستعد ابتلا به بیماری‌های قارچی و میکروبی شده یا دچار حساسیت‌های پوستی مانند خارش می‌‌شود. پاک کردن مجرای گوش به‌وسیله گوش پاک‌کن، با حذف واکس یا همان ترشحات طبیعی که مجرای گوش را فرا گرفته تماس میکروب‌ها با پوست مجرای گوش را افزایش می‌دهند.

● مرهمی برای گوش‌های‌تان

اگر گوش دچار عفونت شود باید طی معاینه توجه داشت که در کدام قسمت اتفاق افتاده است. اگر منشا عفونت گوش خارجی باشد پزشک متخصص برای درمان از قطره‌های دارویی استفاده می‌کند. اگر منشا عفونت گوش بیمار به صورت حاد باشد معمولا از قطره استفاده نمی‌شود و به‌جای آن آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تلفیقی تجویز می‌شود ولی اگر عفونت مزمن در گوش میانی رخ دهد در شرایط خاصی با دقت از قطره استفاده می‌کنیم.این قطره‌ها عمدتا ۲نوع هستند: قطره‌های آنتی باکتریال یا آنتی‌بیوتیک و دسته دیگر قطره‌هایی که باعث کاهش تورم می‌شوند که در غالب این‌ها مقداری کرتون نیز وجود دارد البته این کرتون در آن حجمی نیست که برای سلامت بدن ضرر داشته باشد بنابراین این ۲ ترکیب به‌طور معمول در قطره‌ها استفاده می‌شود. باید بدانید که استفاده از چنین قطره‌هایی باید با تجویز پزشک صورت گرفته و تنها در مواقعی که لازم است مورد مصرف قرار گیرد.

● این ترشحات مفید

همان‌طور که گفتیم به‌طور معمول ما خودمان متوجه ترشحات گوش خارجی نمی‌شویم تا زمانی که بخواهیم گوش‌مان را تمیز کنیم که چربی در این ناحیه را احساس می‌کنیم. اگر ترشحات گوش زیاد شوند و به‌طور غیرطبیعی به حالت مایع یا نیمه جامد به سمت بیرون حرکت کنند به‌طوری که کاملا آن را احساس کنیم، نشان‌دهنده این است که مشکلی در این ناحیه وجود دارد، با این حال باید باز هم به این نکته اشاره کنیم که به‌طور طبیعی گوش ترشح زیادی که متوجه آن شویم را ندارد، مثلا اگر هنگام شست‌وشو مجرای بیرونی گوش چرب باشد در واقع همان ترشحات طبیعی گوش است ولی هرگونه جرم یا ماده مومی شکلی که موجب انسداد گوش، کاهش شنوایی یا هرگونه مشکل دیگر شود جزو ترشحات غیرطبیعی شمرده می‌شود و فرد باید برای معاینه و اقدامات لازم به پزشک مراجعه کند.

● گوش را تمیز کنیم یا نه؟

گوش به ۳ قسمت تقسیم می‌شود؛ گوش خارجی، میانی و داخلی. گوش میانی توسط پرده‌ای از گوش خارجی جدا می‌شود. آن چیزی که پزشک در زمانی که پرده گوش سالم است با معاینه مشاهده می‌کند همان گوش خارجی است. مجرای گوش خارجی توسط پوست پوشانده شده و به‌طور طبیعی ترشحاتی در این ناحیه ایجاد می‌شود که جداره داخلی گوش را چرب می‌کند، البته پوست این ناحیه و ترشحات چرب آن با قسمت‌های دیگر بدن تفاوت دارد.

باید بدانید این ماده چرب به سلامت پوست کمک می‌کند و در واقع از ترشحات طبیعی و ضروری بدن است که آلوده یا کثیف نیستند. ترشحات گوش خارجی به‌طور طبیعی و خودبه‌خود به سمت بیرون حرکت می‌کنند و از مجرای گوش خارج می‌شوند بنابراین زمانی که می‌خواهیم گوش‌مان را تمیز کنیم متوجه آن می‌شویم. وجود این جرم برای نرم نگهداشتن و حفظ سلامت مجرای گوش خارجی ضروری است.