یکشنبه, ۱۷ تیر, ۱۴۰۳ / 7 July, 2024
بررسی آثار احتمالی پذیرش ایران در سازمان جهانی تجارت WTO بر سیستم بانكی كشور و ارائه پیشنهادات كلی جهت مذاكرات آتی ایران در این سازمان
● تعریف مسئله تحقیق
چرخه دگرگونی و شتابان امروز، بی‌تردید، درگذشته سابقه نداشته است. امروز دگرگونی،سریعتر، غیر معمولتر و اساسیتر از هر زمان‌دیگری در گذشته است. برخوردهای فناوری وخصوصا فناوری اطلاعات باعث شده است كه‌كسب و كار و تجارت به شیوه‌هایی كاملا جدیدمتحول شود، به طوری كه یك بانك مجازی دریكی از كشورها با صدها هزار مشتری دیگر چیزی‌بیشتر از یك علامت تجاری و تبلیغاتی نیست.
این بانك تنها دارای یك شبكه كامپیوتری و صدهاهزار مشتری است. این شركتها و خدمات مالی‌دیگر هستند كه خدمات و محصولات را عرضه‌می‌كنند. اكنون دیگر از دفاتر مركزی، شعبه‌ها وساختمانهای بتنی و شیشه‌ای خبری نیست.
به عبارتی تغییرات فناوری باعث شده است‌كه نه تنها چگونگی انجام كار تغییر یابد، بلكه‌مفهوم اقتصاد، كسب و كار، تجارت و حاكمیت نیزمتحول شود و دولتها به شدت درباره نقش خوددر عرصه كسب و كار و تجارت بازنگری كنند و درسطح جهانی نیز هر روز شاهد مقررات‌زدایی،خصوصی‌سازی و افزایش تجارت آزاد باشیم.تأسیس سازمانهای جدیدی همچون سازمان‌جهانی تجارت، بانك جهانی، سازمان ملل‌و...قدمی در جهت تنظیم و توسعه مناسبات‌بین‌المللی است. از میان رفتن موانع تجاری، به‌كشورها این اجازه را می‌دهد كه وارد بازارهای‌مختلف بشوند و اساس رقابت را دگرگون سازند.
این تأثیرات و تحولات ناشی از جهانی شدن‌و نیز ضرورت بسترسازی و آمادگی جهت‌رویارویی سبب می‌شود تا بحث بررسی آثاراحتمالی پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت‌بر سیستم بانكی كشور، به عنوان موضوعی قابل‌تحقیق در نظر گرفته شود.
ضرورت الحاق یا عدم الحاق به سازمان‌جهانی هنوز یكی از موضوعات مورد بحث وگفتگو در محافل گوناگون كارشناسی كشور است واین در حالی است كه درخواست عضویت ایران درسازمان جهانی تجارت در سال ۱۳۷۵ به دبیرخانه‌این سازمان ارائه و در اسفند ماه سال ۱۳۷۹ دردستور كار جلسات این سازمان قرار گرفته است وبه دفعات طرح درخواست ایران در جلسات‌سازمان به علت مخالفت آمریكا به بعد موكول‌شده است.
اهمیت موضوع پیوستن ایران به سازمان‌جهانی تجارت زمانی آشكار می‌شود كه به تعداداعضا و عملكرد كشورهای عضو توجه شود. بنا براطلاعات و شواهد موجود در حال حاضر ۹۵%تجارت جهانی توسط كشورهای عضو سازمان‌جهانی تجارت انجام می‌شود و بیش از ۱۴۴ كشوربه عضویت این سازمان درآمده و تلاش آنها نیز براین است كه ضمن تعیین و تنظیم رژیمهای تجاری‌خود از اصلاحات اقتصادی لازم برای تطبیق وهماهنگی با اهداف سازمان برخوردار شوند.
برای الحاق به سازمان جهانی تجارت، بایدتغییراتی در نظام اقتصادی كشور متناسب باحداقل الزامات در بخشهای مختلف به عمل آید.چون لزوما برای اجرای تغییرات در هر بخش‌خصوصا سیستم بانكی ابتدا باید نقاط قوت وضعف آن شناسایی شود و سپس با توجه به‌محدودیتهای موجود راهكارهای مناسب اتخاذ ومتعاقب آن تیم مذاكره كننده در مذاكرات شركت‌كند. طبیعی است كه نتایج چنین تحقیقی ضمن‌ارائه تصویری كلی از وضعیت سیستم بانكی‌كشور، تیم مذاكره كننده را یاری خواهد داد تا باآگاهی و شناخت بیشتر در مذاكرات مربوط به‌عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت شركت‌كند و با در نظر گرفتن محدودیتها نسبت به مبادله‌امتیازات با كشورهای عضو و پذیرش هر گونه‌تعهد در این خصوص اقدام لازم به عمل آورد. به‌علاوه این تحقیق برنامه‌ریزان و سیاستگذاران رایاری خواهد داد تا با در نظر داشتن واقعیتهای موجود و بر اساس توافقهای حاصل نسبت به‌برنامه‌ریزی اصلاحی لازم اقدام كنند.
● اهداف تحقیق
هدف كلی تحقیق بررسی آثار احتمالی پیوستن‌ایران به سازمان جهانی تجارت بر سیستم بانكی‌كشور و ارائه پیشنهادات كلی جهت مذاكرات آتی‌ایران در این سازمان است. برای این منظور بررسی‌وضعیت سیستم بانكی با تأكید خاص بر بانكهای‌تجاری مد نظر است و اهداف زیر به عنوان رئوس‌اصلی اهداف تحقیق انتخاب شده است.
شناسایی نقاط قوت و ضعف بانكهای تجاری‌كشور
▪ شناسایی حداقل الزامات بخش پولی (بانكی)در خصوص الحاق ایران به سازمان جهانی‌تجارت
بررسی آثار احتمالی الحاق ایران به سازمان‌جهانی تجارت بر روی سیستم بانكی
ارائه فهرستی از پیشنهادات كلی جهت تیم‌مذاكره كننده با سازمان مذكور
▪ روش‌شناسی تحقیق
تحقیق حاضر در بخش مباحث نظری از طریق‌مطالعات كتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از پایگاههای‌اطلاعاتی اینترنتی و در بخش عملی از طریق‌میدانی صورت پذیرفته است. همچنین با توجه به‌موضوع و هدف پژوهش از دو ابزار بررسی اسنادو مدارك و پرسشنامه استفاده شده است، به‌طوری كه در زمینه‌هایی كه اسناد و مدارك كافی‌وجود داشت از ابزار بررسی اسناد و مدارك و درمواردی كه دسترسی به اطلاعات از طریق مشاهده‌مستقیم مقدور نبوده است از ابزار پرسشنامه‌استفاده شده است. به علاوه بنا بر موضوع واهداف تحقیق كه شناسایی نقاط قوت و ضعف‌سیستم بانكی از بعد رقابت با بانكهای خارجی‌است، پرسشنامه‌های تهیه شده بین خبرگان‌منتخب بانكهای تجاری اعم از مدیران وكارشناسان ارشد آشنا به سیستم بانكی توزیع و ازروش آماری میانگین و نرم‌افزار Excelجهت‌طبقه‌بندی و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه‌استفاده شده است.
▪ یافته‌های تحقیق
۱) شناسایی الزامات عام سازمان جهانی تجارت‌در بخش خدمات
۲) شناسایی الزامات خاص سازمان جهانی‌تجارت در بخش خدمات
۳) شناسایی الزامات خاص سازمان جهانی‌تجارت در بخش بانكی
۴) ارائه فهرستی از انواع خدمات بانكی پیش‌بینی‌شده در جدول تعهدات كشورهای منتخب‌عضو سازمان جهانی تجارت و موافقتنامه‌عمومی تجارت خدمات در بخش بانكی
۵) ارائه فهرستی از محدودیتهای اعمال شده برسیستم بانكی ایران (بانكهای تجاری)
۶) مقایسه وضعیت خدمات بانكی ایران درمقایسه با خدمات بانكهای پیشرفته دنیا
۷) مقایسه وضعیت بانكهای تجاری ایران درمقایسه با پنج بانك درجه اول دنیا
همچنین از دیدگاه خبرگان سیستم بانكی و براساس تحلیل یافته‌های حاصل از پرسشنامه،سیستم بانكی كشور با پیوستن ایران به سازمان‌جهانی تجارت، به طور كلی با آثاری به شرح زیرمواجه می‌شود.
۱) عدم امكان جذب منابع و كاهش سهم بازار ازلحاظ عدم استفاده از فناوری نوین
۲) عدم امكان برابری در نرخ سود تسهیلات به‌لحاظ بالا بودن قیمت تمام شده پول
۳) كاهش تقاضا برای تسهیلات و سرانجام‌اثرگذاری در كاهش میزان جذب منابع از لحاظبالا بودن هزینه‌های عملیاتی جذب منابع
۴) نداشتن دانش و تخصصهای لازم در جهت ارائه‌ابزار نوین بانكی در بخشهای تجارت به‌حساب خود یا مشتریان و خدمات مشاوره‌مالی
۵) عدم امكان تأمین مالی اعتبارات اسنادی به‌لحاظ پایین بودن اعتبار ملی ناشی از بالا بودن‌ریسك ملی و پایین بودن نسبت كفایت سرمایه‌بانكها
در این پژوهش سعی شده است به تفصیل آثاراحتمالی پیوستن ایران به سازمان جهانی
تجارت بر سیستم بانكی بر روی هر یك ازمحورهای شاخص عملیات بانكی كه مبنای‌مقایسه خدمات بانكهای داخلی با خدمات‌بانكهای پیشرفته دنیا بوده است، به شرح زیربررسی و ارزیابی شود.
ـ خدمات سپرده‌ای. در این بخش با توجه به‌امكانات رقبا از لحاظ امكانات ارتباطی پیشرفته ونوین، شرایط سهل و آسان دسترسی به این گونه‌خدمات و همچنین ارتباط به هنگام، پیش‌بینی‌می‌شود كه در صورت عدم ایجاد تغییرات اصولی‌از جمله توسعه بخش ارتباطات، كاهش هزینه‌های‌خدمات و ...این بخش دچار مشكلات عدیده‌ای‌از جمله از دست دادن سهم عمده‌ای از بازارخصوصا در بخش سپرده‌های دیداری و كوتاه‌مدت بشود.
ـ خدمات اعتباری. در این بخش پیش‌بینی‌می‌شود كه سیستم بانكی ایران از لحاظ شرایطپیچیده دریافت تسهیلات بانكی، نرخ بالای‌تسهیلات، محدودیت در اعطای تسهیلات دربخشهای مختلف اقتصادی و عدم انعطاف‌پذیری‌در برابر نیاز و خواستهای مشتریان در مقایسه باشرایط كاملا متفاوت بانكداری در سطح دنیا كه‌اعطای اعتبار با شفافیت و شرایط بسیار روشن ومنطبق با نیاز مشتریان است، دچار مشكلات‌عدیده‌ای از جمله از دست دادن بخش عمده‌ای ازوام گیرندگان بشود و نهایتا به دلیل كاهش سودعملیاتی، بانكها چاره‌ای جز كاهش هزینه‌های‌عملیاتی (كاهش نرخ سود سپرده‌ها و اعمال‌تغییراتی در جهت كاهش هزینه حقوق مستقیم)نخواهند داشت كه این امر نیز آنها را با محدودیت‌در جذب منابع موجود مواجه خواهد كرد.
ـ ضمانت‌نامه‌ها و تعهدنامه‌ها. علی‌رغم‌محوری بودن این محصولات در توسعه اقتصادی‌از لحاظ حجم بالای بخشهای عمرانی و ایجاداشتغال این بخش در حال و آینده فعالیتهای‌اقتصادی و زیربنایی، پیش‌بینی می‌شود كه سیستم‌بانكی بنا به ملاحظاتی از قبیل عدم امكان تمایزبین مشتریان خوش حساب و شناخته شده باسایر مشتریان، ذینفعان و متقاضیان به دلیل‌محدودیتهای قانونی ابلاغی و حاكم بر سیستم‌بانكی و همچنین عدم ریسك‌پذیری مسئولان‌سیستم بانكی و اخذ وثیقه‌های ملكی، در مقایسه‌با بانكداری بین‌المللی مشكل ساختاری دارد و به‌نظر می‌رسد كه سیستم بانكی در این زمینه نتواندبا بانكهای معتبر رقابت كند. ذینفعان همواره‌علاقمندند كه از بانكهای معتبر ضمانت‌نامه‌دریافت كنند و این موضوع نیز با توجه به‌رتبه‌بندی سیستم بانكی ظاهرا از عوامل محدودكننده است. در مجموع علی رغم پایین بودن سطح‌ارائه این نوع خدمات در حال حاضر به نظرمی‌رسد كه سیستم بانكی از این بابت دچارمشكلات عدیده‌ای باشد و بخش عمده‌ای از سهم‌بازار خود را از دست بدهد.
ـ خدمات بیمه‌ای. نكته قابل توجه در این‌بخش مستقل بودن عملكرد سیستم بانكی ازشركتهای بیمه به دلیل عدم همپوشانی و عدم‌امكان ارائه خدمات مكمل مشابه بانكداری درسطح بین‌الملل است. از این رو و به همین دلیل‌پیش‌بینی می‌شود كه سیستم بانكی با مشكل‌مواجه شود، زیرا همواره مشتریان ترجیح می‌دهندكه با مراجعه به بانك بخش قابل توجهی ازنیازهای پولی و خدمات مرتبط با آن را در یك‌زمان و مكان انجام دهند. بدیهی است در صورت‌عدم انتخاب یك راهبرد معین در تكمیل خدمات‌بیمه‌ای خدمات بانكی توسط شركتهای بیمه و یابه هم پیوستن این دو نهاد، سیستم بانكی توان‌رقابت با بانكهای خارجی را نخواهد داشت. گفتنی‌است كه پوشش بیمه‌ای محصولات بانكی دردنیای بانكداری نوین در حال حاضر به عنوان یك‌اصل پذیرفته شده است و هزینه بیمه محصولات‌تابعی از مبلغ، درجه اعتباری بانك و مشتری
است. در این بخش تاكنون فعالیت مهمی صورت‌نپذیرفته است و به همین دلیل ضرورت داردمطالعات كاملی صورت گیرد.
ـ پول، ارز و خدمات دلالی. در این بخش‌سیستم بانكی در حال حاضر به دلیل انحصارتولیدشده توسط بانك مركزی توان ارائه این بخش‌از خدمات بانكی را ندارد و قطعا در صورت‌پیوستن به سازمان جهانی و امكان حضور رقبای‌مطرح خارجی احتمال می‌رود به دلایلی از جمله‌پایین بودن نسبت كفایت سرمایه، بالا بودن نرخ‌ریسك ملی و پایین بودن اعتبار بین‌المللی، سطح‌گشایش اعتبارات اسنادی مالی و مهلت پرداخت۷و حتی اعتبارات اسنادی دیداری با محدودیت‌مواجه شود، زیرا در حال حاضر مؤسسات معتبرمالی با اخذ هزینه‌های مضاعف اعتبارات اسنادی‌بانكهای ایرانی را پوشش مالی می‌دهند و این‌موضوع به دلیل تحمیل هزینه به مشتریان عملاباعث افزایش قیمت تمام شده كالای وارداتی‌برای وارد كننده می‌شود و در صورت امكان‌انتخاب برای متقاضیان در فضای رقابتی، قطعامشتری به سمتی گرایش پیدا می‌كند كه ضمن‌كسب اعتبار در سطح مبادلات بین‌المللی بتواند باهزینه‌های كمتری گشایش اعتبار كند.
ـ تجارت به حساب خود یا مشتریان. این‌بخش از محصولات در حال حاضر بنا به‌ملاحظاتی از جمله ناآشنایی سیستم بانكی باخدمات فوق و وجود موانع قانونی توسط سیستم‌بانكی ارائه نمی‌شود و این در حالی است كه دردنیای مدرن و عملیاتی حاضر واحدهای اقتصادی‌همواره به دنبال حداكثر كردن منافع خود درفواصل زمانی كوتاه حتی استفاده از اختلاف شب‌و روز در نقاط مختلف دنیا در زمان مبادلات پولی‌هستند.
مرجعها
۱.وزارت بازرگانی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای‌بازرگانی، راهنمای تجاری دور اروگوئه، چاپ اول۱۳۷۵.
۲.وزارت بازرگانی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای‌بازرگانی، سند نهایی دور اروگوئه، وزارت امورخارجه، چاپ اول ۱۳۷۳.
۳.شكیبائی، علیرضا و پروانه كمالی دهكردی،بررسی تطبیقی آزادسازی تجارت و تبعات وپیامدهای آن در چند كشور منتخب، مؤسسه‌مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ‌اول، ۱۳۷۲.
۴.ماجدی، علی، حسن گلریز، پول و بانك، بانك‌مركزی ج.ا.ا، مؤسسه بانكداری ایران چاپ پنجم۱۳۷۲.
۵.زمانی فراهانی، مجتبی، پول، ارز و بانكداری، سازو كار، چاپ چهارم، ۱۳۷۵.
۶.علی حقی، محمد، سازمان تجارت جهانی،صنعت و مطبوعات ۱۳۷۵.
۷.فرجی، یوسف، پول، ارز و بانكداری، مؤسسه‌مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ اول،۱۳۷۷.
۸.والی نژاد، مرتضی، مجموعه قوانین و مقررات‌بانكی، بانك‌مركزی ج.ا.ا، مركز آموزشی بانكداری،چاپ اول، ۱۳۶۸.
۹.بانك مركزی ج.ا.ا، قانون عملیات بانكی بدون ربا،۱۳۷۱.
۱۰.حجتی، اشرفی، غلامرضا، مجموعه قوانین‌اساسی، مدنی، كتابخانه گنج دانش، چاپ هفتم بااصلاحات و الحاقات ۱۳۶۸، چاپ اول ۱۳۶۰.
۱۱.بانك مركزی ج.ا.ا، مجموعه اساسنامه بانكها ومؤسسات اعتباری.
۱۲.سازمان فرهنگی شهرداری، روزنامه همشهری،نگاهی به فرآیند الحاق به سازمان جهانی تجارت،۱۶ مهر ماه ۱۳۷۹.
۱۳.سازمان برنامه و بودجه، قانون برنامه سوم توسعه‌اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا (۱۳۸۳ -۱۳۷۹) ۱۳۷۸.
۱۴.وزارت بازرگانی دبیرخانه كمیته بررسی عضویت‌ج.ا.ا در گات، بررسی عضویت جمهوری اسلامی‌ایران در گات، ۱۳۷۴.
۱۵.حكیمیان، محمد حسین، بررسی بخش خدمات‌در اقتصادایران، سازمان‌مدیریت صنعتی، مدیرساز،سال سوم شماره ۱ و ۲.
۱۶.بانك صادرات ایران، مجموعه دستورالعملهای‌ریالی، ۱۳۶۸.
۱۷.كرمی قهی، ولی ا...، جایگاه و نقش مالی دراقتصاد ایران، تازه‌های اقتصاد شماره ۵۷.
۱۸.بازمحمدی، حسین، مختصات بازارهای مالی‌رسمی كشور در پرتو قانون عملیات بانكی بدون‌ربا، بانك مركزی ج.ا.ا، فصلنامه روند، ۱۳۷۹.
۱۹.صادقی پایین كولائی، علی اكبر، به كجا چنین‌شتابان، بانك صادرات ایران، فصلنامه شماره ۱۴.
۲۰.رشیدی، علی، عضویت ایران در سازمان تجارت‌جهانی، فصلنامه سیاسی اقتصادی شماره ۹۳-۹۴.
۲۱.توماس بالینو و آنژل‌ا، دنیای جدید بانكداری،ترجمه فریده تذهیبی، ۱۳۷۹.
۲۲.مصفا، نسرین، راهنمای سازمان ملل متحد،وزارت امور خارجه دفتر مطالعات سیاسی وبین‌المللی، جلد دوم ۱۳۷۴.
۲۳.بانك صادرات ایران، مدیریت‌افزار مشاور، گزارش‌داخلی، جلد دوم، ۱۳۷۴.
۲۴.روزنامه ابرار اقتصادی، پیوستن و نپیوستن ایران به‌سازمان جهانی تجارت، ۱۱ خرداد ۱۳۷۹.
۲۵.وارسته، فرهاد، آثار اقتصادی پیوستن ایران به‌سازمان‌تجارت جهانی بر صنعت كاشی وسرامیك، پایان‌نامه كارشناسی ارشد، سازمان‌مدیریت صنعتی، ۱۳۷۷
۲۶.كشتكار، مریم، ساختار بازار مالی در كشورهای‌توسعه یافته و در حال توسعه، ماهنامه بانك واقتصاد، شماره ۸، ۱۳۷۹.
۲۷.مركز آمار ایران، سالنامه آماری، ۱۳۷۸.
۲۸.سازمان برنامه و بودجه، قانون برنامه دوم توسعه‌اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران (۱۳۷۴ - ۱۳۷۸)، چاپ چهارم ۱۳۷۵.
۲۹.سازمان فرهنگی شهرداری، روزنامه همشهری،سخنرانی آقای نهاوندیان در خصوص الحاق ایران‌به سازمان جهانی تجارت، ۱۱ مرداد ۱۳۸۰.
منابع خارجی: سایتهای اینترنتی
United Nations (UN)
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)
International Monetary Fund (IMF)
World Bank
Food and Agricultural Organization (FAO)
World Intellectual Property Organization (WIPO)
Organization for Economic Co-operation and Development (OECD)
متن مقاله:
. معرفی
دوره ها و خدمات
ثبت نام
آموزش الكترونیك
اخبار و رویدادها
فیلم های آموزشی
ارتباط با مدیریت و مجریان
معرفی
شرایط عضویت
اطلاعیه ها
برنامه های اجرا شده
گفتگو (chat)
بحث ماه
فرصتهای شغلی
بحث آزاد
خرید و فروش
درخواست سخنرانی ها
معرفی
شرایط عضویت
جستجو
كتابخانه های دیجیتال
پایگاه های اطاعاتی
كتابخانه های دیگر
معرفی
زمینه های ارائه خدمات
طرحهای در دست اقدام
آمارعملكرد
درخواست خدمات
نمایندگی ها
موسسات همكار
معرفی
زمینه های ارائه خدمات
طرحهای در دست اقدام
آمارعملكرد
درخواست خدمات
كتب منتشره سازمان
تدبیر
مدیر ساز
خرید كتاب
خریدتدبیر
خرید مدیرساز
خریدفیلم های آموزشی
خرید سخنرانی ها
درخواست خدمات
خرید و فروش
اخبار
اطلاعیه ها و پیام ها
آیین نامه ها
صندوق پیشنهادات
كاركرد كاربران
كاركنان سازمان
همكاران قدیمی
رسالت،ماموریت واهداف سازمان
آیین كارشناسی سازمان
مفهوم اسم سازمان
مفهوم آرم سازمان
تاریخچه سازمان
ساختار سازمانی
مدیران سازمان
آدرس و نقشه سازمان
![بهترین مانیتورها برای طراحی و کارهای گرافیکی [تیر ۱۴۰۳] - زومیت](/news/u/2024-07-06/zoomit-ivlby.jpg)
مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری انتخابات پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 رئیس جمهور ستاد انتخابات کشور
قتل آلودگی هوا تهران هواشناسی شهرداری تهران سرقت پلیس راهور پلیس سازمان هواشناسی سلامت آموزش و پرورش محیط زیست
دولت چهاردهم خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس بانک مرکزی قیمت خودرو حقوق بازنشستگان دولت سیزدهم دلار واردات خودرو
ماه محرم سینمای ایران سریال رامبد جوان هنرمندان تلویزیون الناز شاکردوست سینما کتاب
کنکور ۱۴۰۳ حافظه
روسیه آمریکا جو بایدن رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه انگلیس فلسطین چین دونالد ترامپ حماس ولادیمیر پوتین
یورو 2024 فوتبال استقلال پرسپولیس تیم ملی آلمان خوان کارلوس گاریدو تیم ملی اسپانیا علیرضا بیرانوند ترکیه لیگ برتر کریستیانو رونالدو بازی
هوش مصنوعی سرطان فناوری سامسونگ ناسا نخبگان ایلان ماسک امنیت سایبری آیفون
کاهش وزن میگرن