متن كنوانسیون حذف اشكال تبعیض علیه زنان ۱

همه افراد بشر آزاد و برابر به دنیا می آیند و از حقوقی یكسان برخوردارند احترام به ارزش ذاتی و شخصیت انسانی همه افراد, از اصول بنیادین وخدشه ناپذیر حقوق بشر است, از این رو قائل شدن هر گونه تمایز, استثنا یا محدودیت و محرومیت براساس جنسیت, تبعیض محسوب می شود امروزه با تغییر كردن نقش سنتی زنان در اجتماع, نابرابری حقوق زنان با مردان همچنان به چشم می خورد و به یكی از بحث برانگیزترین موضوعات در همه دنیا بدل شده است

نادیده گرفتن سهم عمده زنان در رفاه خانواده، پیشرفت جامعه و ... سبب بروز ناهنجاری و تنش شده كه در نهایت سلامت و سعادت افراد را تحت الشعاع قرار داده است اگرچه قطعنامه ها، اعلامیه ها و توصیه های متعددی از سوی سازمان ملل و نمایندگی های تخصصی برای ترویج حقوق زنان بامردان تصویب شده است، همچنان تبعیض علیه زنان ادامه دارد.

از این رو دولت های عضو میثاق های بین المللی حقوق بشر، یكپارچه متعهد شده اند تا برای بهره گیری بیشتر از امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مدنی و... رعایت حقوق زنان را تضمین كنند و لحاظ این امر به تصویب قطعنامه رفع هر گونه تبعیض علیه زنان منجر شده است، متن این قطعنامه چنین است:

دولتهای عضو كنوانسیون حاضر:

با توجه به منشور سازمان ملل مبنی بر اعتقاد راسخ به اصول پایه ای حقوق بشر و احترام به ارزش ذاتی و برابری خدشه ناپذیر حقوق مردان و زنان

با توجه به اعلامیه جهانی حقوق بشركه اصل قابل قبول نبودن تبعیض را تأیید نموده است و اعلام داشته است كه تمام افراد بشر آزاد و برابر به دنیا می آیند و همه از كلیه حقوق و آزادیهایی كه در آن بیان شده است بدون هیچگونه تمایزی از جمله تمایز در جنسیت برخوردار می باشند.

با توجه به اینكه دولتهای عضو میثاقهای بین المللی حقوق بشر، متعهد شده اند كه حقوق برابر مردان و زنان را در بهره مندی از كلیه امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و سیاسی تضمین نمایند.

با در نظر گرفتن میثاقهای بین المللی تحت نظر سازمان ملل و نمایندگی های تخصصی جهت ترویج و پیشرفت حقوق برابر مردان و زنان

با توجه به قطعنامه ها، اعلامیه ها و توصیه هایی كه به وسیله سازمان ملل و نمایندگی های تخصصی جهت ترویج و پیشرفت برابری حقوق زنان با مردان، تصویب شده است.

با نگرانی از اینكه علیرغم اسناد گوناگون و فراوان، هنوز ادامه تبعیض ها علیه زنان وجود دارد.

با تذكر و یادآوری به اینكه تبعیض علیه زنان، نقض اصول برابری حقوق و احترام به شخصیت انسانی می باشد و (این تبعیضها) مانعی است برای شركت زنان در شرایط مساوی با مردان در زندگی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی كشورهای آنان و نیز از رشد سعادت جامعه و خانواده جلوگیری می كند و باعث بوجود آوردن مشكلات بیشتر برای توسعه و قابلیتهای زنان جهت خدمت به كشور خودشان و (جامعه) بشری می شود.

با در نظر گرفتن اینكه زنان در مواقع فقر حداقل دسترسی را به مواد غذایی، بهداشت، تحصیل، آموزش، فرصتهای اشتغال و دیگر نیازمندی ها دارند.

با اعتقاد به ایجاد نظم نوین اقتصاد بین المللی مبنی بر برابری و عدالت كه كمك مهمی در جهت ترویج و پیشرفت برابری بین مردان و زنان است.

با تأكید به ریشه كن كردن آپارتاید در اشكال گوناگون آن مانند نژاد پرستی، تبعیض نژادی، بهره برداری (استعمار) و بهره برداری جدید (استعمار نو)، تجاوز، اشغال، سلطه خارجی و دخالت در امور داخلی كشورها كه لازمه تحقق كامل حقوق مردان و زنان می باشد.

با تأكید بر تقویت صلح و امنیت بین المللی، تنش زدایی بین المللی، همكاری متقابل میان تمام دولتها، صرف نظر از نظامهای اجتماعی و اقتصادی آنها، خلع سلاح اتمی تحت نظارت مستقیم و مؤثر كنترل بین المللی، (همچنین) با تأكید بر اصول عدالت، برابری و منافع متقابل در روابط میان دولتها و درك حقوق مردم تحت سلطه استعمار و بیگانه و اشغال خارجی برای حق تعیین سرنوشت و استقلال و نیز احترام به حاكمیت ملی و تمامیت ارضی كه باعث پیشبرد روند توسعه اجتماعی و در نتیجه كمك به دستیابی كامل برابری بین مردان و زنان خواهد بود.

با اعتقاد به اینكه پیشرفت و توسعه تمام و كمال یك كشور، رفاه جهانی و علت (برقراری صلح)، لازمه حداكثر شركت زنان در تمام زمینه ها و در شرایط مساوی آنها با مردان است.

با یادآوری اینكه سهم عمده زنان در رفاه خانواده و پیشرفت جامعه تا به حال به طور كامل شناخته نشده است. اهمیت (نقش) اجتماعی مادر و نقش والدین در خانواده و تربیت و رشد كودكان و با توجه به اینكه نقش زنان در تولید مثل نباید بر اساس تبعیض قرار گیرد بلكه تربیت و رشد كودكان مستلزم یك توافق در مسؤولیت بین مردان و زنان در (خانواده) و همین طور در جامعه است.

با توجه به تغییر نقش سنتی مردان و زنان در جامعه و خانواده، دستیابی به برابری كامل بین مردان و زنان ضروری و لازم است.

با تصمیم به اجرای اصولی كه در اعلامیه رفع تبعیض علیه زنان آمده است و به خاطر آن اهداف و نیز جهت انجام اقدامات ضروری برای از میان برداشتن اینگونه تبعیضها در تمامی اشكال و مظاهر آن، دولتهای عضو مواد زیر را می پذیرند:

قسمت اول

ماده اول

برای (درك) مفاهیم كنوانسیون حاضر، عبارت تبعیض علیه زنان، به معنی قائل شدن به هرگونه تمایز، استثناء یا محدودیت (محرومیت) بر اساس جنسیتی است كه نتیجه یا به منظور خدشه دار كردن و یا بی اثر نمودن رسمیت و شناسایی، بهره مندی یا اعمالی كه به وسیله زنان انجام می گیرد، صرف نظر از وضعیت تأهل آنها و بر مبنای برابری حقوق انسانی مردان و زنان و آزادیهای اساسی در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و یا هر زمینه دیگر اطلاق میگردد.

ماده دوم

دولتهای عضو، تبعیض علیه زنان را در تمام اشكال آن، محكوم می كنند و بیدرنگ و با كلیه ابزارهای مناسب، با سیاست محو تبعیض علیه زنان موافقت می كنند و آن را پی گیری می نمایند و بدین منظور امور زیر را تعهد می كنند:

الف- گنجاندن اصل برابری مردان و زنان در قوانین اساسی شان یا دیگر قانونگذاریهای متناسب در این مورد. (دولتهای عضو) اگر تاكنون چنین قانونی را وضع نكرده اند از طریق وضع قانون (قوانین عادی لازم الاجرا) یا دیگر ابزارهای مناسب از تحقق عملی این اصل اطمینان حاصل خواهند كرد.

ب- اتخاذ قوانین مناسب و دیگر اقدامات لازم كه شامل تصویب مجازاتهای مناسبی است، به منظور جلوگیری از اعمال تبعیض علیه زنان.

ج- ایجاد حمایت قانونی از حقوق زنان بر مبنای برابری با مردان و اطمینان از طریق دادگاههای صالح ملی و دیگر نهادهای عمومی در جهت حمایت مؤثر از زنان در مقابل هر نوع اقدام تبعیض آمیز.

د- خودداری از انجام هرگونه اقدام و عمل تبعیض آمیز علیه زنان و تضمین اینكه مقامات و مؤسسات عمومی طبق این تعهد عمل نمایند.

ه - اتخاذ هرگونه اقدام مناسب در جهت حذف تبعیض علیه زنان بوسیله هر فرد، سازمان یا مؤسسه.

و- اتخاذ اقدامات مناسب كه شامل (تدابیر) قانونگذاری برای تغییر، اصلاح یا فسخ قوانین موجود، مقررات، عادات (عرف) و عملكرد هایی كه باعث بوجود آمدن تبعیض علیه زنان می باشند.

ح- لغو كلیه مقررات كیفری داخلی (ملی) كه باعث بوجود آمدن تبعیض علیه زنان می باشند.

ماده سوم

دولتهای عضو كلیه اقدامات لازم و مناسب را در تمام زمینه ها به ویژه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و از جمله قانونگذاری، اعمال خواهندكرد تا بدینوسیله از توسعه و پیشرفت كامل (وضعیت) زنان اطمینان حاصل نمایند. ( این اقدامات) به منظور تضمین حقوق زنان جهت اعمال و بهره مندی آنان از حقوق بشر و آزادیهای اساسی بر پایه برابری با مردان انجام خواهد گرفت.

ماده چهارم

۱- اتخاذ اقدامات موقت و ویژه كه به وسیله دولتهای عضو و به منظور سرعت بخشیدن بالفعل در برقراری برابری بین مردان و زنان انجام می گیرد نباید به عنوان (رفع) تبعیض بگونه ای كه در این كنوانسیون تعریف شده است، تلقی گردد. اما (برعكس) این اقدامات موجب اعتبار بخشیدن و حمایت از نابرابری و (به كار بردن) معیارهای مجزا خواهد شد، (زیرا) در زمان رسیدن به اهداف مورد نظر كه فرصتها و رفتارهای برابر است، (این اقدامات موقت) متوقف خواهد شد.

۲- اتخاذ تدابیر ویژه دولتهای عضو كه شامل اقداماتی است كه در كنوانسیون حاضر جهت حمایت حق مادری منظور شده است، به عنوان تبعیض در نظر گرفته نخواهد شد.

ماده پنجم

دولتهای عضو اقدامات مقتضی زیر را به عمل خواهند آورد:

الف- اصلاح الگوهای رفتاری اجتماعی و فرهنگی مردان و زنان به منظور دستیابی به حذف تعصبات، عادات و دیگر عملكردها كه بر پایه اعتقادی دون و زیر دست قرار دادن یا برتری (یك جنس نسبت به جنس دیگر) یا نقش های كلیشه ای برای مردان و زنان قرار دارد.

ب- مطمئن شدن از آموزش و پرورش خانواده كه شامل درك مناسب و صحیح از (وضعیت) مادری به مثابه یك وظیفه اجتماعی و شناسایی مسؤولیت مشترك مردان و زنان در رشد و تربیت كودكان می باشد. (همچنین) با درك این (موضوع) كه منافع كودكان در همه موارد از اولویت برخوردار می باشند.

ماده ششم

دولتهای عضو اقدامات مقتضی راكه شامل وضع قانون به منظور (جلوگیری از) تمام اشكال معامله بر روی زنان و بهره برداری از روسپیگری آنان است، به عمل خواهند آورد.