زرشك

زرشك گیاهی است درختچه ای به ارتفاع ۵/۱ تا ۳ متر، شاخه ها اغلب افراشته، تركه ها زردفام و در طول برگ دار، خار ها معمولاً سه شاخه كه هر یك به طول ۶ تا ۱۸ میلی متر هستند. پهنك ها بیضوی …

زرشك گیاهی است درختچه ای به ارتفاع ۵/۱ تا ۳ متر، شاخه ها اغلب افراشته، تركه ها زردفام و در طول برگ دار، خار ها معمولاً سه شاخه كه هر یك به طول ۶ تا ۱۸ میلی متر هستند. پهنك ها بیضوی _ تخم مرغی با حاشیه مضرس، نوك دندانه ها خاردار، گل آذین خوشه و به طول ۵۰-۳۰ میلی متر و آویخته. میوه ها سته، كشیده و بیضوی به رنگ قرمز- نارنجی درخشان، كلاله كاملاً چسبیده و بدون پایه، چوب گیاه زردرنگ است به طوری كه اگر شاخه آن شكسته شود این رنگ به خوبی ظاهر می شود. میوه های نژاد های پرورشی ممكن است به رنگ زرد، بنفش یا آبی تیره باشند. پوست ریشه های گیاه زرشك یكی از اندام های دارویی مورد مصرف آن است كه رنگ زرد و مزه تلخ و گزنده دارد. ریشه های گیاه زرشك را در فصل بهار و پاییز جمع آوری می نمایند. قبل از خشك شدن ریشه های جمع آوری شده پوست آنها را به صورت تازه جدا می كنند و جهت عصاره گیری یا تهیه پودر خشك مورد استفاده قرار می دهند. مهم ترین تركیب شیمیایی موجود در قسمت های مختلف گیاه زرشك آلكالوئید های آن است كه از نوع ایزوكینولین است. از پوست ریشه گونه های مختلف زرشك در درمان یبوست، التهاب كبد و التهاب دهان و گلو استفاده می شود. در طب گذشته از زرشك به عنوان اشتها آور و ضدالتهاب استفاده می كرده اند. از مصرف این دارو طی دوران حاملگی می بایست اجتناب كرد. از عوارض جانبی شایع آن می توان گیجی، خونریزی بینی، تهوع، اسهال، استفراغ و تحریك كلیوی را نام برد.