اصول حفظ دندان‌ها در سنین بالا

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که «از دست رفتن دندان‌ها در سنین بالا طبیعی است و فقط افراد خاصی، آن هم به دلیل داشتن نوعی مقاومت درونی قادر به حفظ دندان‌های طبیعی خود هستند.» آیا واقعا …

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که «از دست رفتن دندان‌ها در سنین بالا طبیعی است و فقط افراد خاصی، آن هم به دلیل داشتن نوعی مقاومت درونی قادر به حفظ دندان‌های طبیعی خود هستند.» آیا واقعا این‌گونه است؟ آیا گذاشتن دندان مصنوعی سرنوشت اکثر افراد است؟ در این نوشتار تلاش می‌کنم به این سوالات پاسخ دهم.

همان‌گونه که می‌دانیم بیماری‌های دهان، به خصوص پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه از شایع‌ترین بیماری‌های بشر است. این بیماری‌ها علاوه بر مسایلی که برای فرد مبتلا ایجاد می‌کنند (مانند درد، ناراحتی، ظاهر نازیبا و غیره)، هزینه‌های زیادی را هم بر فرد و هم بر جامعه تحمیل می‌کنند. اما این بیماری‌ها به راحتی قابل پیشگیری هستند. چرا می‌گویم به راحتی؟ به دلیل اینکه بیشتر عوامل ایجادکننده یا تشدیدکننده این بیماری‌ها شناسایی شده‌اند و راه‌های مقابله با این عوامل هم مشخص شده است. عوامل اصلی ایجاد بیماری‌های دهان و دندان عبارتند از رژیم غذایی نامناسب، مصرف دخانیات و الکل، دریافت ناکافی فلوراید و رعایت نکردن بهداشت دهان. یک بار دیگر به این فهرست نگاه کنید؛ آیا عاملی خارج از کنترل افراد در این لیست وجود دارد؟ آیا به نظر شما هر فرد قادر نیست این موارد را در زندگی خود اصلاح کند و به نحو مطلوب تغییر دهد؟ آیا در این فهرست حرفی از جنس دندان و یا عوامل ارثی زده شده است؟ البته این به این معنا نیست که عوامل فردی و ژنتیکی هیچ نقشی در این باره ندارند. به عبارت دیگر حتی اگر فردی از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد بیماری‌های دهان و دندان باشد، به راحتی با کنترل عوامل دیگر می‌تواند از این بیماری‌ها پیشگیری کند. بیماری‌های ژنتیکی که به طور جدی سلامت دهان و دندان را تحت تاثیر قرار دهد، بسیار نادراست.

بنابراین با کاهش میزان و به خصوص دفعات مصرف قندهای پوسیدگی‌زا (قند و شکر معمولی، شیرینی و شکلات، نوشابه‌های شیرین و...) و در صورت امکان محدودکردن مصرف این مواد به وعده‌های غذایی اصلی، دو بار در روز مسواک‌زدن با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان، خودداری کردن از مصرف دخانیات و الکل و مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ، می‌توان به راحتی سلامت دهان و دندان را حفظ کرد. اگر هم به هردلیل دندان‌ها دچار مشکل شدند و نیاز به درمان پیدا کردند باید تا حد امکان از کشیدن آنها خودداری کرد. حتی دردناک‌ترین دندان‌ها هم قابل نگهداری هستند. شاید درمان ریشه و ترمیم و حفظ دندان هزینه داشته باشد اما اگر آینده‌نگر باشیم، صرف این هزینه، از هزینه‌های بیشتر آینده و بروز مشکلات پیچیده جلوگیری خواهدکرد. یک بار دیگر به اولین جمله این متن مراجعه کنید. فکر می‌کنم موافق باشید که آن جمله را به این صورت تغییر دهیم: «از دست رفتن دندان در سنین بالا غیرطبیعی است و فقط افراد خاصی، به دلیل ابتلا به بیماری‌های نادر و در صورت رعایت نکردن، قادر به حفظ دندان‌های طبیعی خود نیستند.»