احکام مطهرات

ده چیز, نجاست را پاك می كند و آنها را مطهرات گویند
▪ اول آب
▪ دوم زمین
▪ سوم آفتاب
▪ چهارم استحاله

ده چیز، نجاست را پاك می‏كند و آنها را مطهرات گویند:

▪ اول: آب.

▪ دوم: زمین.

▪ سوم:آفتاب.

▪ چهارم: استحاله.

▪ پنجم: انتقال.

▪ ششم: اسلام.

▪ هفتم: تبعیت.

▪ هشتم: برطرف شدن عین نجاست.

▪ نهم: استبراء حیوان نجاستخوار.

▪ دهم: غایب شدن مسلمان.

و احكام اینها بطور تفصیل در مسایل آینده گفته می‏شود.

۱) آب

▪ آب با چهار شرط، چیز نجس را پاك می‏كند: اول: آنكه مطلق باشد. پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاك نمی‏كند. دوم: آنكه پاك باشد.سوم: آنكه وقتی چیز نجس را می‏شویند آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزه نجاست هم نگیرد. چهارم: آنكه بعد از آب كشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد. و پاك شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب كمتر از كر، شرطهای دیگری هم دارد كه بعدا گفته می‏شود.

ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، بلكه در كر و جاری هم احتیاط سه مرتبه است، ▪ اگر چه ارجح در كر و جاری یك مرتبه است. ولی ظرفی كه سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگر خورده، باید اول با خاك پاك،خاك مال كرد و بعد بنابر احتیاط واجب دو مرتبه در كر یا جاری یا با آب قلیل شست. و همچنین ظرفی را كه آب دهان سگ در آن ریخته، بنابر احتیاط واجب بایدپیش از شستن خاك مال كرد.

▪ اگر دهانه ظرفی كه سگ دهن زده، تنگ باشد و نشود آن را خاك مال كرد، چنانچه ممكن است باید كهنه به چوبی بپیچند و به توسط آن خاك را به آن ظرف بمالند، و در غیر این صورت پاك شدن ظرف اشكال دارد.

▪ ظرفی را كه خوك از آن چیز روانی بخورد، با قلیل باید هفت مرتبه شست، و در كر و جاری نیز هفت مرتبه باید شست به احتیاط واجب، و لازم نیست آن را خاك مال كنند، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه خاك مال شود. و نیز لیسیدن خوك ملحق است به آب خوردن آن، به احتیاط واجب.

▪ اگر بخواهند ظرفی را كه به شراب نجس شده با آب قلیل آب بكشند، باید سه مرتبه بشویند، و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.

▪ كوزه‏ای كه از گل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب كر یا جاری بگذارند، به هر جای آن كه آب برسد پاك می‏شود. و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود باید به قدری در آب كر یا جاری بماند كه آب به تمام آن فرو رود، و فرو رفتن رطوبت كافی نیست.

▪ ظرف نجس را با آب قلیل، دو جور می‏شود آب كشید. یكی آنكه سه مرتبه پر كنند و خالی كنند، دیگر آن كه سه دفعه قدری آب در آن بریزند و در هر دفعه آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند.

▪ اگر ظرف بزرگی مثل پاتیل و خمره نجس شود، چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر كنند و خالی كنند، پاك می‏شود. و همچنین است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد و در هر دفعه آبی كه ته آن جمع می‏شود بیرون آورند، و احتیاط واجب آن است كه در هر دفعه ظرفی را كه با آن آبها را بیرون می‏آورند، آب بكشند.

▪ اگر مس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند، ظاهرش پاك می‏شود.

▪ تنوری كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بریزند، به طوری كه تمام اطراف آن را بگیرد، پاك می‏شود. و در غیر بول اگربعد از برطرف شدن نجاست‏یك مرتبه به دستوری كه گفته شد، آب در آن بریزند، كافی است. و بهتر است كه گودالی ته آن بكنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون بیاورند، بعد آن گودال را با خاك پاك پر كنند.

▪ اگر چیز نجس را بعد از برطرف كردن عین نجاست، یك مرتبه در آب كر یا جاری فرو برند كه آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاك می‏شود. و احتیاط واجب آن است كه فرش و لباس و مانند اینها را طوری فشار یا حركت دهند كه آب داخل آن خارج شود.

▪ اگر بخواهند چیزی را كه به بول نجس شده با آب قلیل آب بكشند،چنانچه یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتی كه بول در آن چیز نمانده باشد، یك مرتبه دیگر كه آب روی آن بریزند پاك می‏شود. ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بیرون آید. و غساله آبی است كه معمولا در وقت‏شستن و بعد از آن از چیزی كه شسته می‏شود خود به‏خود یا به وسیله فشار می‏ریزد.

▪ اگر چیزی به بول پسر شیرخواری كه غذا خور نشده، و شیر خوك نخورده نجس شود، چنانچه یك مرتبه آب روی آن بریزند كه به تمام جاهای نجس آن برسد،پاك می‏شود. ولی احتیاط مستحب فرش و مانند اینها فشار لازم نیست.

▪ اگر چیزی به غیر بول نجس شود چنانچه بعد از برطرف كردن نجاست‏یك مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، پاك می‏گردد. و نیز اگر در دفعه اولی كه آب روی آن می ریزند نجاست آن برطرف شود و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روی آن بیاید پاك می‏شود، ولی در هر صورت لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید.

▪اگر حصیر نجس را كه با نخ بافته شده، در آب كر یا جاری فرو برند،بعد از برطرف شدن عین نجاست، پاك می‏شود.

▪ اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اینها نجس شود، به فرو بردن در كر و جاری پاك می‏گردد. و اگر باطن آنها نجس شود، پاك نمی‏گردد.

▪ اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسیده یا نه، باطن آن پاك است.

▪ اگر ظاهر برنج و گوشت‏یا چیزی مانند اینها نجس شده باشد، چنانچه آن را در ظرفی بگذارند و سه مرتبه آب روی آن بریزند و خالی كنند پاك می‏شود و ظرف آن هم پاك می‏گردد. ولی اگر بخواهد لباس یا چیزی را كه فشار لازم دارد، در ظرفی بگذارند و آب بكشند باید در هر مرتبه كه آب روی آن می ریزند، آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غساله‏ای كه در آن جمع شده بیرون بریزد.

▪ لباس نجسی را كه به نیل و مانند آن رنگ شده، اگر در آب كر یا جاری فرو برند و آب پیش از آنكه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، آن لباس پاك می‏شود. اگر چه موقع فشار دادن، آب مضاف یا رنگین از آن بیرون‏آید.

▪ اگر لباسی را در كر یا جاری آب بكشند و بعد مثلا لجن آب در آن ببینند، چنانچه احتمال ندهند كه جلوگیری از رسیدن آب كرده، آن لباس پاك است.

▪ اگر بعد از آب كشیدن لباس و مانند آن، خورده گل یا اشنان در آن دیده شود، در صورتی كه بداند كه خورده گل یا اشنان با آب شسته شده، پاك است. ولی اگر آب نجس به باطن گل یا اشنان رسیده باشد، ظاهر گل و اشنان پاك و باطن آنها نجس است.

▪ هر چیز نجس تا عین نجاست را از آن برطرف نكنند، پاك نمی‏شود، ولی اگر بو یا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند، پاك می‏باشد. اما چنانچه به واسطه بو یا رنگ یقین كنند یا احتمال دهند كه ذره‏های نجاست در آن چیز مانده،نجس است.

▪ اگر نجاست بدن را در آب كر یا جاری برطرف كنند بدن پاك می‏شود و بیرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نیست.

▪ غذای نجسی كه لای دندانها مانده اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذای نجس برسد، پاك می‏شود.

▪ اگر موی سر و صورت زیاد باشد و با آب قلیل آب بكشند، باید فشار دهند كه غساله آن جدا شود.

▪ اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند، اطراف آن جا كه متصل به آن است و معمولا موقع آب كشیدن، آن جا نجس می‏شود، در صورتی كه آبی كه برای پاك شدن محل نجس می ریزند به آن اطراف جاری شود با پاك شدن جای نجس پاك می‏شود. و همچنین است اگر چیز پاكی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب كشیدن یك انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاك شدن انگشت نجس تمام انگشتها پاك می‏شود.

▪ گوشت و دنبه‏ای كه نجس شده مثل چیزهای دیگر آب كشیده می‏شود. و همچنین است اگر بدن یا لباس، چربی كمی داشته باشد كه از رسیدن آب به آنها جلوگیری نكند.

▪ اگر ظرف یا بدن نجس باشد و بعد به طوری چرب شود كه جلوگیری از رسیدن آب به آنها كند، چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند، باید چربی را برطرف كنند تا آب به آنها برسد.

▪ چیز نجسی كه عین نجاست در آن نیست، اگر زیر شیری كه متصل به كر است‏یك دفعه بشویند، پاك می‏شود. و نیز اگر عین نجاست در آن باشد، چنانچه عین نجاست آن، زیر شیر یا به وسیله دیگر برطرف شود و آبی كه از آن چیز می‏ریزد بویا رنگ یا مزه نجاست به خود نگرفته باشد، با آب شیر پاك می‏گردد. اما اگر آبی كه از آن می ریزد بو یا رنگ یا مزه نجاست گرفته باشد، باید به قدری آب شیر روی آن بریزند تا در آبی كه از آن جدا می‏شود بو یا رنگ یا مزه نجاست نباشد.

▪ اگر چیزی را آب بكشد و یقین كند پاك شده و بعد شك كند كه عین نجاست را از آن بر طرف كرده یا نه، چنانچه موقع آب كشیدن متوجه برطرف كردن عین نجاست بوده آن چیز پاك است، و اگر متوجه بر طرف كردن عین نجاست نبوده، بنابر احتیاط مستحب باید دوباره آن را آب بكشد.

▪ زمینی كه آب روی آن جاری نمی‏شود اگر نجس شود با آب قلیل پاك نمی‏گردد. ولی زمینی كه روی آن شن یا ریگ باشد چون آبی كه روی آن می‏ریزند ازآن جدا شده و در شن و ریگ فرو می‏رود با آب قلیل پاك می‏شود، اما زیر ریگها نجس می‏ماند.

▪ زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی كه آب در آن فرو نمی رود، اگر نجس شود با آب قلیل پاك می‏گردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند كه جاری شود. و چنانچه آبی كه روی آن ریخته‏اند از سوراخی بیرون رود همه زمین پاك می‏شود، و اگر بیرون نرود جایی كه آبها جمع می شود نجس می‏ماند، و برای پاك شدن آنجا باید گودالی بكنند كه آب در آن جمع شود، بعد آب را بیرون بیاورندو گودال را با خاك پاك پر كنند.

▪ اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود، با آب كمتر از كر هم پاك می‏شود.

▪ اگر شكر آب شده نجس را قند بسازند و در آب كر یا جاری بگذارند، پاك نمی‏شود.

---