آتئیست چیست استیون هاوکینگ و آتئیست های معروف

آتئیست چیست آتئیست کسی است که به خدا باور ندارد در این مقاله به این سوال که آتئیست یعنی چه, آتئیست های معروف چه کسانی هستند, پاشخ داده شده است همینطور استیون هاوکینگ نیز به عنوان یک آتئیست معرفی شده است و نظراتش درباره خدا و جهان به طور مختصر شرح داده شده است

آتئیست چیست؟

atheist از ترکیب پیشوند نفی a با کلمهٔ theos به معنای خدا ساخته شده است. ریشهٔ کلمات یونانی هستند و شکل کنونی آن ها لاتین. از theos (خدا) به تنهایی در ترکیب theist استفاده می شود، که در این متون با خداباور معادل است، و در برابر نقیض آن، یعنی atheist قرار می گیرد، که معادل خداناباور در این سلسله متون است.

agnostic هم از ترکیب یونانی-لاتین gnostos به معنی شناخت تشکیل شده است، و همانطور که از ظاهر آن پیداست، به نوعی در برابر شناخت قرار می گیرد. معمولا آن را به لاادری گر معنی می کنند، به معنی «نمی دانم گرا».

آتئیست در دو مفهوم محدود و جامع کاربرد دارد. در مفهوم محدودتر، آتئیست به معنای بی خدایی است که هیچ خدایی وجود ندارد. آتئیست در مفهوم جامع تر به معنای بی خدایی به سادگی، عدم باور به وجود هر گونه خداست. نظریات آتئیست ها و بی خدایان در مقابل خداباوری قرار می گیرد. در کلی ترین شکل، آتئیست به معنای انکار خدا می باشد.

واژه آتئیست در زبان انگلیسی و از زبان یونانی گرفته شده است که به معنای بی خدایان می باشد. این واژه با دلالت ضمنی منفی، برای کسانی استفاده می شد که به خدایانی که در جامعه در سطح گسترده مورد پرستش قرار می گرفتند، بی اعتقاد می شدند. ممکن بود این خدا یک تندیس یا یک حیوان بود. به هر به آنها واژه آتئیست اطلاق می شد. زمانی اندیش های آزادی و پرسش گری شک گرایانه گسترش یافت، انتقادات از دین نیز بیشتر شد. همین عامل موجب شد تا به طور رسمی در قرن 18، واه آتئیست در مورد منتقدان دین استفاده شود.

دلایل آتئیست ها در خداناباوری

آتئیست ها برای نظریات و اعتقادات خود براهین متعددی را عنوان می کنند. آنها از استدلالهای فلسفی، اجتماعی و تاریخی بهره می گیرند و علت عدم باور به خدای ماوراطبیعه را به فقدان شواهد تجربی، مسئله شر، برهان وحی های متناقض و اختفای الهی می دانند. البته اگر چه بسیاری از آتئیست از فلسفه های سکولار استفاده می کنند، اما برای بی خدایی هیچ ایدئولوژی یا مسلک فکری و رفتاری واحدی وجود ندارد. دلایل آنها برای گرویدن به مسلک آتئیست متفاوت و متعدد است. آنها بر این باروند که آتئیست یا بی خدایی، نسبت به خداباوری، یک جهان بینی بهینه تر است، در نتیجه آنها هیچ مسئولیتی برای اثبات خدا ندارند و بلکه مدام به دنبال دلایلی برای اثبات بی خدایی هستند.

در اروپا به آتئیست ها ماده باوران یا بی دین ها نیز گفته می شود. در دیگر کشورهایی که به وجود خدا ایمان دارند، آتئیست ها زندگی می کنند. در فرهنگ هایی که یک نماد را به عنوان خداوند پرستش می کنند، نمی توان به آنها برچسب آتئیست زد. برای مثال هندوهایی که گاو را مقدس می دانند، خداوند در یک حیوان متجلی شده است و گذشته از باور اشتباه، آنها منکر وجود خدا نیستند. چرا که خدا در نزد این گروه ها به شکل دیگری تعریف شده است.

دسته بندی آتئیست ها

دسته بندی آتئیست ها کار دشواری است. زیرا همه به یک دلیل به مسلک آتئیست نپیوسته اند و هر یک دلیل خاصی برای کار خود دارند. از سوی دیگر نظریات آنها در مورد جهان و حتی رد خدا نیز با یکدیگر متفاوت است. میزان آتئیست ها در جهان در حال حاضر حدود 2،3 درصد است که 11،9 درصد آنها تنها خود را بی دین می دانند و منکر خدا نیستند. بر اساس یک گزارش دقیق از میزان آتئیست ها، میزان این افراد در کشورهای غربی بیشتر از سایر کشورهای آفریقایی و اسیایی است.

آتئیست در کشورهای سوئد در حدود 85 درصد، در دانمارک 80 درصد، در نروژ در حدود 72 درصد و در کشور فنلاند به 60 درصد می رسند. در کشورهای رومانی، قبرس و لهستان تعداد آتئیست به درصدهای تک رقمی میرسد. هر چند ژاپنی ها نیز در میان کشورهای آسیایی دارای 65 درصد آتئیست است.

دلایل گرایش به آتئیست

اینکه چرا یک گروه از انسان ها به آتئیست گرایش دارند، دلایل زیادی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

از آنجا که هیچ شاهد و مدرک مستدلی برای تایید برخی گفته های ادیان وجود ندارد.

آتئیست ها معتقدند که ادیان دلیل واضح و برهان های منطقی برای گفته های خود ندارند.

آتئیست معتقدند که ادیان موجب ضرر و پسرفت بشریت می شود.

بیشتر آتئیست زمانی دیندار بوده اند ولی پس از مدتی نسبت به آن دین بی اعتقاد شده اند.

آتئیست علاوه بر بی خدایی، سکولار نیز هستند و بر این نظرند که نباید هیچ امکانی در اختیار ارگانهای مذهبی قرار بگیرد.

آتئیست ها معتقدند که برای جواب به چگونگی آفرینش باید به دنبال جواب های درست و قانع کننده بود. پاسخ های خیالی از نظر آتئیست تنها توسل به آسمانهاست که منطق خاصی در پشت آن نیست.

اصول آتئیسم

آتئیست ها برای خود قوانین و اصول خاصی دارند که هر کسی وارد این مسلک می شود، کم و بیش به آن اعتقاد پیدا می کند. آنها برای هر چیزی توجیه علمی می آورند. به طور کلی اصول آتئیست را می توان در چند مورد خلاصه کرد:

نظر آتئیست نسبت به جهان آفرینش

آتئیست برای توضیح اینکه چگونه جهان آفرینش به وجود آمده است به هیچ عنوان به نام خدا تکیه نمی کنند.

آتئیست بر این نظرند که اگر انسان ها به رشد و کمال رسیده باشند، بدون دین هم می توانند اصول اخلاقی و راه درست را در پیش بگیرند.

آتئیست ها معتقدند که انسانها خود می توانند واضع قوانین رفتاری و اصول اخلاقی باشند، بنابراین هیچ نیازی به دین و مکاتب مذهبی نیست که قانون اخلاقی وضع کنند.

نظر آتئیست نسبت به اصول اخلاقی

آتئیست نیز همچون سایر انسانهای مذهبی می توانند نسبت به مسکل خود بی اعتقاد یا معتقد باشند. همچنین پایبندی به اخلاق و یا لاقیدی در گروه آتئیست دیده شده است. افرادی که به خدا باور ندارند اما می توانند راه درستی داشته باشند و دوم آتئیست هایی که برای بی قیدی اخلاقی وارد این مسلک شده اند. در واقع ممکن است آتئیست ها نیز به همان اصولی که دینداران به آن پایبند هستند، آنان نیز تعهد اخلاقی داشته باشند. تفاوت میان دینداران و آتئیست این است که آتئیست برای خوب یا بد بودن کارها، از منبع الهی کمک نمی گیرند. در واقع آتئیست معتقد است که نداشتن اعتقاد به خدا باعث نمی شود که افراد به دزدی یا جنایت مشغول شوند. آنها یک سوال طرح می کنند، که آیا اشخاص دیندار ، تنها به دلیل ترس از آتش جهنم است که دزدی نمی کنند؟ اگر جواب مثبت است، آن فرد یک دزد است.

چارچوب فکری آتئیست

با وجودی که بسیاری از آتئیست ها سکولار هستند و از انسانگرایی، طبیعت گرایی و عقل گرایی پیروی می کنند اما هیچ ایدئولوژی یا چارچوب فکری مشخصی ندارند که همه آتئیست به آن پایبند باشند. برخی از آنها ممکن است متعادل، برخی دیگر افراط گرا و برخی نیز در سطح خفیف هستند.

مشهورترین آتئیست ها

از جمله مشهورترین آتئیست ها می توان از داروین نام برد. او بر این نظر بود که داستان آدم و هوا کاملا ساختگی است. نه انسانی آفریده شده و نه از بهشت به زمین فرود آمده است. بلکه انسان ها از نسل میمون ها هستند که در طی میلیون ها سال تکامل پیدا کرده اند. داروین این نظریه را در مقابل بهشت و دوزخ و آفرینش الهی مطرح کرد. اگر چه با مخالفت شدید کلیسا مواجه شد، اما هنوز هم به عنوان یک اندیشه پذیرفته شده است. مکتب داروینیسم همگی آتئیست هستند که منکر خدا بوده و بر این نظرند که انسان آفریده نشده، بلکه تکامل یافته است. این نظریه را در رابطه با سایر پدیده ها و موجوادات تعمیم داده و بنابراین وجود یک آفریدگار را منکر می شوند.

استیون هاوکینگ هم آتئیست بود.آقای هاوکینگ این بار آشکارتر از همیشه در پیشگاه جهانیان می گوید که پیدایش جهان هستی نتیجه اعجاز و آفرینش به دست یک وجود برتر نیست.این کیهان شناس نابغه در بخشی از مصاحبه فوق با «ال موندو» گفت: «طبیعی است که پیش از درک دانش به خلق هستی به دست یک خداوندگار باور داشته باشیم. اما اکنون و در این عصر، دانش توضیحی مجاب کننده تر در اختیار ما قرار می دهد.»

خبرنگار «ال موندو» در ادامه باز از نظریه پیشینِ هاوکینگ در کتاب «تاریخچه مختصر زمان» مبنی بر «کمک دانش به درک اندیشه خداوندگار توسط بشر» پرسیده است.

هاوکینگ در پاسخ توضیح داد: «منظور من در آنجا این بود که اگر بر همه چیز عالم شویم، به درک اندیشه خداوند نیز نائل خواهیم آمد، با این قید که اساساً خدایی وجود داشته باشد، که این چنین نیست. من خداناباور هستم.»

هاوکینگ در ادامه افزود: «دین به معجزه باور دارد، اما چنین رخدادهایی با علم ناسازگارند.»

به رغم باور این دانشمند پرآوازه بسیاری در سراسر جهان همچنان به وجود خدا باور دارند. برای نمونه، بسیاری با تدقیق در چشم آدمی به تفکر فرو می روند که اگر نبود وجودِ یک خداوند دانا و توانا پدید آمدن «این گلوله چربی» را چگونه می توان از دیدگاه علمی توضیح داد.

با این همه هاوکینگ بی اعتنا به چنین نظراتی چندی بود که در عالم اندیشه به سوی اعلام حکم قاطع خود در باب نیستی خدا حرکت می کرد.

نقص های آتئیست ها

یکی از بزرگترین مشکلات در ایدئولوژی آتئیست، نبود خداست. نداشتن یک نیروی برتر که بتوان به آن تکیه کرد، در مواقعی که بشر به یک تکیه گاه نیاز دارد، به یک مشکل روحی بزرگ تبدیل می شود. در هر حال بشر در درون خود به نیرویی نیاز دارد که تا بتواند به او تکیه کند. حتی آتئیست ها هم با وجود انکار خدا، به این نیرو نیاز دارند. در مواقعی که بشر با سراشیبی ها مواجه می شود، نیاز به نیرویی ماموفق نیروی بشری بیشتر می شود. حال آنکه یک آتئیست به دلیل خداناباوری، از تکیه به این نیرو که همان ذات الهی است، بی بهره می ماند. ضربات شدید روحی که در زمان بروز مشکلات رخ می دهد، در افراد خداناباور و آتئیست بیشتر از دینداران است. زیرا خداباوران برای مقابله با مشکلات به یک نیروی مافوق بشری تکیه می کنند. اما آتئیست ها هیچ تکیه گاهی نداشته و باید به تنهایی همه مشکلات را پشت سر گذارند.

نمونه آتئیست هایی که از بحران اخلاقی رنج برده اند را می توان از بین سیاستمداران نام برد. افرادی همچون هیتلر و استالین که با جنایت و کشتار هزاران انسان، هیچ توجیه اخلاقی برای آن نداشتند.