جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
مجله ویستا

معنی بهار


● درباره غزلی از قول همسر یک شهید انقلاب
این روزها و همزمان با سی و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از همراهان صفحه شعر جوان، آثاری را مرتبط با موضوع انقلاب اسلامی، …

درباره غزلی از قول همسر یک شهید انقلاب

این روزها و همزمان با سی و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از همراهان صفحه شعر جوان، آثاری را مرتبط با موضوع انقلاب اسلامی، امام راحل(ره) و همچنین شهدا برای ما ارسال کرده‌اند.

معظمه اقبالی، همسر یکی از شهدای انقلاب اسلامی است؛ شهید عباس کریمی که در یکی از همین روزهای لاله‌گون و شقایق‌پرور بهمن‌ماه برگی سبز و درخشان به تاریخ معاصر و انقلاب ایران افزود.

شعری که ایشان‌‌برای‌ ما ارسال کرده‌اند غزلی کلاسیک است با همان زبان، بیان و جهان شاعرانه‌ای که در تاریخ گرانسنگ ادبیات موارد مشابه فراوانی دارد، اما شاید مهم‌ترین وجه تمایز و به نوعی برتری این اثر در آن باشد که همسر شهید در هیئت یک راوی و از قول شهید و پس از شهادت او شعر را کلمه به کلمه و بیت به بیت روایت می‌کند.

چه شکر گویمت ای بخت کامگار امروز

که دست من برساندی به دست یار امروز

این شعر با همین مطلع و همین نوع زبان و بیان، بی‌درنگ مخاطب را به یاد آثار فراوانی در حوزه ادبیات کلاسیک ایران می‌اندازد، آثاری شبیه این بیت از خواجه شیراز:

منم که دیده به دیدار دوست کردم باز

چه شکر گویمت ای کارساز بنده نواز

اتفاقا این شعر معظمه اقبالی هم دقیقا شبیه همین شعر حافظ حال و هوایی معنوی و عرفانی دارد و روایت هم روایت دوست است، چرا که پس از این مطلع بلافاصله می‌گوید:

اگرچه مفتخرم من! ولی به درگه دوست

خوشم از آن همه الطاف بی‌شمار امروز

مگر نه آن‌که خداوند رحمان و رحیم به صراحت در کلام‌الله مجید می‌فرماید: قُل لِلّهِ کَتَبَ عَلَی نَفسِهِ الرَّحمَه`َ لَیَجمَعَنَّکُم­ : بگو از آن خداست که رحمت را بر خویشتن واجب گردانیده است.

و مگر نه آن‌که هر آنچه ما داریم و داشته‌ایم از کرم و الطاف خداوند است، از نفسی که به قول استاد سخن سعدی فرو می‌رود و ممد حیات است تا هرآنچه در طبیعت و پیرامونمان از بهار و زیبایی‌هایش در جریان است، درست شبیه بهاری است کهسال۵۷ و در دل بهمن جوانه زد و سبز شد و در بیت بعدی این غزل هم مورد اشاره شاعر یعنی خانم معظمه اقبالی قرار گرفته:

خوشم از آن بهار شکوفا که سر به سر گل بود

شد آشکار به من معنی بهار امروز

پایان‌بندی این غزل هم با سر سپردن به آستان جانان آرام می‌گیرد:

بر آستانه جانان که قبله جان است

سزد که سر بگذارم به افتخار امروز

و این پایان‌بندی هم یک بار دیگر مخاطب اهل شعر را ناخودآگاه به یاد این بیت از غزل حافظ دوباره می‌اندازد:

بر آستان جانان گر سر توان نهادن

گلبانگ سربلندی بر آسمان توان زد

سینا علی‌محمدی